Nhạc Việt ngày nay: Lối đi cho 'Thị Mầu'

Hòa Minzy là cái tên xuất hiện nhiều nhất trong Top 10 ở 2 BXH nhạc Việt tuần qua. Bật tình yêu lên của Hòa Minzy kết hợp với Tăng Duy Tân lần đầu lọt Top 10 ở vị trí thứ 2 BXH Billboard Vietnam Top Vietnamese Songs. Trong khi ở BXH #zingchart, từ vị trí thứ 3 của tuần 9, sang tới tuần 10, Bật tình yêu lên đã nhích lên 1 bậc. Chưa hết, vị trí thứ 5 BXH #zingchart cũng thuộc về Hòa Minzy với ca khúc Thị Mầu.

MV Thị Mầu là sản phẩm của Hòa Minzy kết hợp với Masew mới phát hành hôm 5/3 trên kênh YouTube cá nhân của nữ ca sĩ với 1,54 triệu người đăng ký. Tính đến cuối ngày 13/3, tức là sau tròn 1 tuần phát hành, Thị Mầu thu hút được hơn 8,1 triệu lượt xem, 257 ngàn lượt thích,  hơn 16,5 ngàn bình luận và đứng vị trí số 2 trong danh mục âm nhạc thịnh hành. Trước đó, sau 5 ngày ra mắt, Thị Mầu đã đạt thành tích đứng vị trí số 1 trong danh mục âm nhạc thịnh hành.

Duyên

Đó là cảm nhận của người viết khi lần đầu xem trọn vẹn MV Thị Mầu. Duyên và có thể nói cũng rất tự nhiên, khi Hòa Minzy hóa thân vào nàng Thị Mầu ngày nay. Đó không hẳn là cô nàng Thị Mầu lẳng lơ đã được sân khấu chèo cổ khai thác trong vở Quan Âm Thị Kính nổi tiếng. Thị Mầu mà Hòa Minzy vào vai là một nhân vật thời nay, hóa thân vào người xưa, tích xưa, đan xen giữa hiện đại và truyền thống. Điều này thể hiện trong chính nội dung của MV.

"Thị Mầu" được sáng tác theo tinh thần của những ca khúc của các thế hệ trước với giai điệu đẹp, bố cục rõ ràng

MV Thị Mầu được mở đầu bằng cảnh hậu trường trên sân khấu của một rạp hát. 

Ở đó, một nghệ sĩ bậc tiền bối của sân khấu chèo (NSƯT Thu Huyền) đang hướng dẫn Hòa Minzy hóa thân vào vai Thị Mầu xưa. Nhưng rất nhanh sau đó, bối cảnh của MV là đường phố Hà Nội, nữ ca sĩ trong trang phục hiện đại ngày nay và vang lên câu rao của mõ làng rất quen thuộc: "Chiềng làng chiềng chạ/ Thượng hạ Tây, Đông/ Con gái phú ông/ Tên là Mầu Thị/ Tâm tình ngoại ý/ Mãn nguyệt có…/ Mời già trẻ gái trai ra đình mà ăn khoán í a"…

Sau vài động tác, cô gái trong trang phục hiện đại bỗng hóa thành nàng Thị Mầu với áo tứ thân mớ 3 mớ 7. Những hình ảnh tiếp theo vẫn là phố phường, đan xen với hình ảnh trong trường quay, trong sân khấu lúc ban đầu và có sử dụng hiệu ứng công nghệ.

Hòa Minzy hóa thân vào nàng Thị Mầu một cách khá duyên

Âm nhạc vui tai, lối diễn xuất khá dí dỏm, có thể thấy dụng ýcủa MV trong việc đan xen giữa truyền thống và hiện đại, thể hiện một góc nhìn riêng về cô Thị Mầu khá "tưng tửng", tự tin và lạc quan yêu đời. 

Trong kho tàng văn học Việt Nam, Quan Âm Thị Kính là một truyện thơ Nôm khuyết danh nổi tiếng, sau được chuyển thể và trở thành một trong những vở diễn kinh điển. Cùng với đó, Thị Kính và Thị Mầu đã trở thành 2 trong số 4 kiểu mẫu nhân vật điển hình của vai nữ trên sân khấu chèo, đó là nữ chín (hay đào thương) và nữ lệch (đào lệch), ngoài ra còn nữ pha (đào pha) và vai mụ.

MV "Thị Mầu":

Nữ chính điển hình như vai Thị Kính, hội tụ đầy đủ các phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam xưa với công dung ngôn hạnh. Vì vậy, oan lớn như "oan như Thị Kính" mà vẫn nhẫn nhịn. Trong khi, nữ lệch điển hình là vai Thị Mầu, một nhân vật lẳng lơ, táo bạo, vì tình yêu mà ngay cả ở thời kỳ phong kiến hà khắc cũng dám làm tất cả mọi điều. Ngày nay, khi nhìn vào nhân vật Thị Mầu, người ta nhận thấy đây là một nhân vật dám nói lên khát khao tự do của người phụ nữ xưa, khát vọng về quyền bình đẳng - và phần nào đó, sự đáng thương còn nhiều hơn là đáng trách.

Nói vậy để thấy rằng Thị Mầu là một nhân vật có nhiều diễn biến tâm lý phức tạp, tạo rất nhiều "đất diễn" cho sân khấu chèo truyền thống. Nếu nhìn ở góc độ này, nhân vật Thị Mầu trong MV của Hòa Minzy chưa thể hiện được nhiều những diễn tiến nội tâm hay một ẩn ý, một thông điệp cụ thể nào đó. Nhân vật Thị Mầu trong MV cùng tên chỉ dừng ở mức độ dẫn dắt người nghe vào câu chuyện vui vui về một nàng Thị Mầu trong quá khứ vẫn còn có sức hấp dẫn với giới trẻ ngày nay.

Lối đi nào?

Về âm nhạc, Thị Mầu mang màu sắc đặc trưng của lối kết hợp giữa dân gian và hiện đại. Đây là một sáng tác của nhạc sĩ trẻ Nguyễn Hoàng Phong và giám đốc âm nhạc là cái tên quen thuộc Masew. Nhìn vào ê-kíp âm nhạc này có thể hiểu được vì sao bài nhạc lại mang tinh thần vui vẻ.

Cũng thông qua MV, có thể thấy Thị Mầu được sáng tác theo tinh thần của những ca khúc của các thế hệ trước với giai điệu đẹp, bố cục rõ ràng. 

Tuy nhiên, diễn tiến giai điệu chỉ dừng lại ở mức đẹp, hướng tới tính giải trí chứ không dành đất cho ca sĩ phô diễn những kỹ thuật, không xuất hiện những đoạn giai điệu cao chót vót, thử thách giọng hát và độ "máu lửa" của người thể hiện.

Về âm nhạc, nói chung, Thị Mầu là một sản phẩm "sạch", mọi cái đều chỉn chu, phần thu âm cũng rất "sạch", tròn trịa mọi thứ, cũng vì thế màdường như còn thiếu điểm nổi bật.

Trên thực tế, riêng về góc độ âm nhạc,Thị Mầu không ẩn chứa những mới lạ mà đi theo lối quen đã xuất hiện từ trước đó: Một lối "mix" giữa dân gian và hiện đại kiểu đặc trưng của Hoàng Thùy Linh và màu sắc nhạc đặc trưng của Masew. Trong khi, đoạn drop vốn tạo sự bùng nổ cũng không có gì nổi bật mà vẫn khá giống một số bài mà Masew đã làm trước đó.

Cũng phải ghi nhận,Thị Mầu chỉn chu từ các khâu sản xuất âm nhạc đến phần hình ảnh, có sự tư vấn và tham gia của các nghệ sĩ truyền thống uy tín. Nếu chỉ ở góc độ thưởng thức đơn thuần, đây là một tác phẩm nghe bắt tai, hình ảnh khá đẹp mắt, diễn xuất có duyên. Tuy nhiên trong dòng chảy liên tục của âm nhạc đại chúng dành cho giới trẻ hiện nay, dường như MV Thị Mầu lại cho thấy một độ "trễ".

Chẳng hạn, với màu sắc âm nhạc dân gian kết hợp đương đại như thế này Hoàng Thùy Linh đã rất thành công trong vài năm trở lại đây. Thậm chí, gần đây nữ ca sĩ này còn có sự chuyển dịch sang thể loại dance.

Trong khi đó, thông qua MV Thị Mầu, nhìn lại sản phẩm ra mắt ngay trước đó là Bật tình yêu lên (kết hợp với Tăng Duy Tân) là một bài synth pop và xa hơn nữa là bài ballad Không thể cùng nhau suốt kiếp (Mr Siro)… gần như mỗi bài một phong cách âm nhạc. Có vẻ như nữ ca sĩ cần "hoạch định" lại trong tương lai gần để khán giả có thể nhìn thấy rõ tính cách âm nhạc của mình.

Nếu chọn ballad có vẻ thuận, vì đây là con đường nữ ca sĩ đang đi và đã tạo được những ấn tượng nhất định được công chúng ghi nhận bằng tác phẩm cụ thể. Nếu chọn phong cách dân gian kết hợp đương đại như kiểu bài Thị Mầu thì cũng là dòng nhạc khá thuận cho việc thể hiện bản thân, tạo được sự duyên dáng, ấn tượng. Có điều, con đường này sẽ chông gai hơn so với tiếp tục đi theo ballad vì dân gian kết hợp đương đại đã có Hoàng Thùy Linh tiên phong và rất thành công. Nếu tiếp tục đi, cần có nhiều sự sáng tạo trong hướng đi và trong từng sản phẩm cụ thể.

Nguyễn Quang Long - Tác giả bài viết

Trong trường hợp đi theo lối hiện đại như kiểu bài Bật tình yêu lên thì cũng là một gợi ý tốt cho Hòa Minzy: Vừa hút tai hợp trend, và quan trọng hơn cả, nó hợp với màu giọng của Hòa Minzy, lại tạo được sự mới mẻ cho nữ ca sĩ.

Tất nhiên, với giọng hát và phong cách trình diễn rất duyên, nếu Hòa Minzy không chọn hẳn một dòng nhạc nào đó để theo đuổi mà vẫn cứ theo con đường đa dạng đang đi thì ca sĩ vẫn có lượng khán giả riêng cho mình. Và những thông tin trong bài viết này cũng chỉ là một góc nhìn, một gợi ý để nữ ca sĩ tham khảo.