Lễ hội đền Bạch Mã diễn ra trong hai ngày, từ 12 đến 13 tháng Hai Âm lịch hàng năm để tưởng nhớ đến công ơn của thần Long Đỗ.
Tại lễ khai hội, bà Trần Thị Nga (Chủ tịch phường Hàng Buồm) cho biết: “Đền Bạch Mã trấn giữ phía Đông thành Thăng Long, thờ thần Long Đỗ, người đã có công giúp Vua Lý Thái Tổ xây thành Đại La.
Theo truyền thuyết và thần phả, vào năm 1010, Vua Lý Thái Tổ cho dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Thăng Long và muốn mở rộng thành Đại La. Vua cho đắp thành nhưng hễ đắp lên lại bị sụp đổ, liền cho người đi hỏi dân chúng trong vùng mới biết ở đất này có hiển linh từ trước. Vua bèn sai biện lễ cầu đảo.
Đêm ấy, vua nằm mộng gặp thần Long Đỗ tới chúc mừng và dặn nhà vua rằng cứ theo dấu vó ngựa mà đắp thành, tất sẽ thành công. Sau đó, vua nhìn thấy một con ngựa trắng phi thẳng vào đền rồi biến mất.
Sáng hôm sau, nhà vua thấy có dấu chân ngựa in trên mặt đất thành đường vòng tròn, bèn sai người cứ theo đó mà xây thành, đắp lũy. Thành sau khi xây xong rất chắc chắn, vững chãi. Biết ơn thần, nhà vua cho tạc một con ngựa trắng để thờ và ban sắc phong cho thần là “Thăng Long Thành hoàng Đại vương”.
Ngựa trắng được thờ bên trong đền
Từ sáng sớm, đội rước kiệu khởi hành từ đền Mã Mây đi qua các tuyến phố lớn để về đền Bạch Mã. Đi đầu là đội múa rồng, sư tử; tiếp đến là đội cờ, trống chiêng, sinh tiền, đánh bồng, bát âm; đội kiệu lễ vật và đội kiệu bát cống đền Bạch Mã với đầy đủ tàn, tán, lọng; đội tế nam quan; dâng hương nữ. Trong đoàn rước còn có mục đồng và mô hình trâu với kích thước bằng trâu thật để làm lễ tiến Xuân Ngưu.
Đội kiệu lễ vật khởi hành từ đền Mã Mây và đi một vòng qua các tuyến phố như Lương Ngọc Quyến, Hàng Đào,... rồi về đền Bạch Mã đợi giờ làm lễ.
Lễ hội đền Bạch Mã gắn liền với lễ tiến Xuân Ngưu (lễ hội dâng trâu mùa xuân) của đất Thăng Long. Nghi lễ này có ý nghĩa là tống tiễn mùa đông và đón nhận mùa xuân. Lễ tiến Xuân Ngưu vào ngày lập xuân là một phong tục vừa có tính nghi thức cung đình lại vừa có tính tín ngưỡng dân gian của Kinh thành Thăng Long.
Một số hình ảnh tại lễ hội:
Đánh trống khai hội đền Bạch Mã.
Đội dâng hương nữ đứng chờ ngoài cửa đền chuẩn bị vào lễ thần.
Các đại biểu đại diện cho UBND quận Hoàn Kiếm và UBND phường Hàng Buồm làm lễ dâng hương.
Đội dâng hương nữ
Các kiệu lễ vật được làm vô cùng hoành tráng, lộng lẫy dâng lên thần
Bên cạnh phần lễ là phần hội, các tiết mục văn nghệ được chuẩn bị kỹ lưỡng từ ca trù, chầu văn…
Đây cũng là dịp đặc biệt để mọi người dân tưởng nhớ công ơn của những vị anh hùng đã hy sinh bảo vệ Tổ quốc, truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, thể hiện phong tục tập quán của địa phương
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!