Trong cuộc hành trình không ngừng tìm kiếm phiên bản xuất sắc nhất của bản thân, chúng ta thường lạc lối trong những khát vọng hào nhoáng: Danh tiếng, niềm vui, thành công, sự công nhận từ người khác... Nhưng liệu trong vô vàn "muốn..." ấy, ta đã vô tình lãng quên bản ngã thật sự của mình? Ta đang phủ nhận chính ta, thậm chí là oán trách mình mỗi lúc soi vào gương.
Đối mặt với yêu cầu khắt khe từ chính bản thân, ta vô hình trung vẽ ra một bức tường ngăn cách với điểm yếu của mình, bỏ lỡ cơ hội để làm quen và chấp nhận chúng. Hậu quả là ta trở nên phụ thuộc vào nhận xét và đánh giá của người khác, khiến niềm vui, giận dữ, và nỗi buồn của ta trở thành con rối trong tay họ. Ta không còn là chủ nhân của cuộc đời mình.
Hãy tạm gác lại ham muốn trở thành "cái… tôi" khác biệt, hoàn hảo hơn. Hãy nhìn sâu vào tâm hồn và nói, "Đây là tôi lúc này...", trân trọng mọi khuyết điểm, không ngần ngại hay biện minh, chỉ cần hiểu và chấp nhận chúng. Bằng sự hiểu biết và chấp nhận đó, chúng ta sẽ làm các điểm yếu kia tiêu tan và thấy mình mạnh mẽ hơn mà không hề ý thức được.
Vậy làm thế nào để bạn kết nối với quyền lực cảm xúc của mình và ôm lấy con người thật sự của bạn?
Cải thiện khả năng tự chủ về tinh thần
Trên hành trình hướng tới sự tự chủ về mặt tinh thần, chúng ta thường phải đối mặt với những lời chỉ trích và sự bác bỏ từ những người thân yêu nhất, khiến tâm hồn ta chùng xuống, cảm giác tự ti và chán chường bủa vây. Đó là dấu hiệu không thể nhầm lẫn của một ý chí không vững vàng. Nếu không nắm vững tinh thần tự chủ, cuộc sống sẽ trở nên nặng nề.
Chẳng hạn, ta cố gắng mỉm cười chấp nhận những yêu cầu không mong muốn, chỉ vì sợ bị lên án, ta cũng dễ rơi vào cái bẫy của việc thể hiện tình cảm một cách quá đáng, để rồi không dám bộc lộ suy nghĩ thực của mình.
Trong mỗi chúng ta đều tồn tại một khoảng không - một không gian mà càng cố gắng lấp đầy, ta càng tự gây tổn thương cho mình, mắc kẹt trong vòng lẩn quẩn của tự trách móc không dứt. Chúng ta khao khát thoát khỏi cảm giác đau đớn ấy, khát vọng được chấp nhận và nghe lời khen "Bạn tốt theo cách của bạn".
Khi tâm trạng chúng ta tràn ngập niềm vui và sự nhẹ nhõm, ta sẽ tự nhiên tìm thấy sự bình yên ngay trong từng khoảnh khắc. Nhận thức này thường rõ ràng và dễ dàng. Tuy nhiên, chúng ta phải nhận ra rằng, giống như sự thừa nhận từ người khác, sự an lòng cũng đòi hỏi ta phải đáp ứng nhiều điều kiện nhất định. Chính vì vậy, khi không hài lòng với bản thân, hãy tập "chấp nhận vô điều kiện".
Trong cảm giác lo lắng, ghen tị, tự mãn hay bất cứ trạng thái tiêu cực nào, chúng ta cần học cách chấp nhận và bảo vệ "cái tôi" đầy đam mê này. Hãy tập cách lùi về một bước, mỉm cười tự giễu: "Bây giờ tôi thực sự đang cảm thấy...", và để cho những cảm xúc ấy tìm lối về.
"Sự yên bình và bình lặng" là điều ta khao khát nhất trong lòng nhưng lại khó giữ vững nhất trong đời sống. Sự chấp nhận không chỉ đem lại bình yên, mà còn cải thiện khả năng tự lập từ bên trong.
Hãy nhìn nhận sự chấp nhận như một quá trình trồng trọt; không thể kỳ vọng hạt giống ngày hôm nay sẽ trở thành quả ngọt ngay ngày mai. Sự chấp nhận khác biệt với "yêu bản thân" hay "làm hài lòng bản thân" - nó không phải là sự tự ái đầy màu sắc và quá khích. Chúng ta không cần và cũng không nên cố gắng tăng cường lòng tự ái. Đứng ở lập trường trung lập, chỉ mỉm cười chấp nhận, để lại không gian cho cảm xúc. Đó là quá đủ, không cần "tỏ ra tích cực".
Khi lo lắng, hãy thừa nhận nỗi lo đó thay vì chối bỏ. Khi mất đi ý chí chiến đấu, đừng ép mình phải vui vẻ. Chấp nhận nó một cách bình thản. Khi vui, hãy nhận ra và ôm lấy niềm vui đó; khi thư giãn, hãy cảm nhận và chấp nhận sự nhẹ nhõm. Buông bỏ mọi phán xét chủ quan, chỉ chấp nhận mọi thứ một cách vô điều kiện.
Chỉ khi luôn nhận thức, quán sát và nhận ra bản thân, chúng ta mới cảm thấy an toàn và hạnh phúc tự túc. Bằng cách kết nối sâu sắc với trái tim của mình, khả năng tự chủ về mặt tinh thần sẽ được củng cố. Giao tiếp với trái tim bạn! Từ giờ, chúng ta không cần quá chú trọng vào ý kiến của người khác.
Duy trì sự tập trung không phải lúc nào cũng dễ dàng, và thất bại là một phần của quá trình đó. Nhận thức đúng đắn từ người khác và lòng tự biết của chính mình có thể là nguồn động viên; đôi khi chúng ta cảm thấy có lỗi với bản thân. Nhưng hãy để sự thừa nhận từ thế giới bên ngoài ít đi, để tăng cường khả năng tự chủ của chính mình, duy trì một không gian cá nhân riêng biệt mà vẫn hòa nhập với xã hội.
Có một kiểu từ bỏ có thể làm cho tâm hồn phong phú hơn
Trong thế giới nội tâm rộng lớn, việc tìm kiếm và chấp nhận sự thật luôn là một hành trình đầy thách thức, nơi chúng ta liên tục phải đối mặt với những sóng gió của cảm xúc. Đôi khi, chúng ta tự đặt mình lên cao, lúc khác lại tự hạ thấp giá trị bản thân - một cuộc dao động không ngừng nghỉ giữa tự cao và tự ti. Đối diện với gương mặt thật của mình mà không mảy may tự phê phán hay tự đề cao là một nghệ thuật khó nhằn.
Trong quá trình đánh giá cảm xúc của mình, chúng ta thường mắc phải sai lầm khi đặt nhãn "tốt" hay "xấu" cho chúng. Thậm chí khi cố gắng duy trì sự trong sáng của suy nghĩ, đôi khi ta vẫn không ý thức được những định kiến tiềm ẩn của mình.
Khi chúng ta tràn đầy hứng khởi, năng lượng, sự tỉnh táo, bình yên và hạnh phúc, chúng ta ước mong những trạng thái ấy sẽ kéo dài vĩnh cửu. Ngược lại, khi rơi vào cảm giác thất vọng, chán chường, đau khổ hay xui xẻo, chúng ta khao khát chúng sẽ tan biến càng nhanh càng tốt.
Tuy nhiên, mong muốn "điều tốt sẽ tồn tại mãi mãi" không qua là một phản ứng tự nhiên của lòng tham. Khi dopamine - "hormone hạnh phúc" - được giải phóng, trái tim chúng ta như lạc vào cõi lạc thú.
Mặt khác, mong chờ "điều xấu sẽ biến mất" thực sự là phản ứng tự vệ trong trạng thái căng thẳng. Norepinephrine, chất điều tiết phản ứng này trong cơ thể, khiến tâm trạng chúng ta cũng như được đặt vào vòng xoáy của cảm xúc.
Chừng nào tâm hồn chúng ta còn bị cuốn vào trạng thái phấn khích này, khả năng tự thanh lọc và tối ưu hóa nhận thức của chúng ta sẽ bị hạn chế. Do đó, thái độ khôn ngoan nhất đối với cảm xúc là không kỳ vọng chúng tồn tại lâu dài hay biến mất tức thì, mà hãy đơn giản cảm nhận và nhận biết chúng. Các cảm xúc của chúng ta thường thất thường và không thể dự đoán, vì vậy, hãy tự nhủ: "Cảm xúc hiện tại sẽ qua đi. Chúng chỉ là tạm thời và không cố định". Và từ đó, hãy thả lỏng mình, từ bỏ mọi ám ảnh và chỉ nhẹ nhàng quan sát dòng chảy của sự thay đổi.
Hãy chấp nhận con người thật của bạn
Hãy thực hiện hành trình về với bản ngã thực sự của bạn, tìm lại sự cân bằng, giải thoát mình khỏi những ràng buộc của cảm xúc, và đón nhận mọi điều một cách chân thực.
Trong việc khám phá cảm xúc của mình một cách không thiên lệch, niềm vui mà lòng từ bi mang lại không thể phủ nhận. Sự gắn kết với cảm xúc chính là nguồn gốc của khổ đau. Đối mặt và ôm ấp nỗi đau với lòng từ bi sẽ đưa tâm hồn bạn về lại với sự yên bình.
Quá trình "chấp nhận" bản thân có thể được mô tả qua bốn giai đoạn:
Bắt đầu bằng việc lắng nghe và cảm nhận những tổn thương từ sự xáo trộn cảm xúc.
Tiếp theo, hãy thấu hiểu sâu sắc, đón nhận nỗi đau kia, không chỉ là lời an ủi xao lãng kiểu "Thật sao" hay "chúng ta sẽ vượt qua", mà là thấu hiểu trọn vẹn những gì bạn đang trải qua.
Thứ ba, mỉm cười như một cách đáp trả, một bước tiến gần đến việc chấp nhận trọn vẹn.
Cuối cùng, hãy ôm chặt lấy nỗi đau ấy, để nụ cười của bạn xóa tan mọi cảnh giới giữa chấp nhận và từ chối.
Khi bạn không mong muốn nỗi đau "biến mất" như một cơ chế đối phó với căng thẳng, hay không cầu nguyện cho nó "kết thúc nhanh chóng" như thể hiện lòng ham muốn, bạn không chỉ chấp nhận cái đẹp hay cái xấu, mà là đón nhận "sự thật". Vậy nên, hãy chấp nhận nó với sự cảm thông và lòng từ bi. Bảo trì tâm thế trung lập, tâm hồn thanh thản, không kỳ thị và bước đi trên con đường của sự cân bằng.
