Gia đình Việt ưu tiên phòng bệnh

Đầu năm mới, chị lên kế hoạch cho ba mảng: tài chính, sức khỏe, đời sống. Trong đó, sức khỏe được khoanh đỏ với các mục tiêu: duy trì tập luyện, khám định kỳ, dự phòng bệnh. Ngọc Anh giải thích năm 2025 là một hành trình nhiều biến động: người thân qua đời vì ung thư, chồng phải chuyển công tác do cắt giảm nhân sự, còn con trai đầu 11 tuổi bước vào kỳ thi chuyển cấp. Từ giữa năm, gia đình ít có thời gian bên nhau, những buổi đi bộ hay picnic cuối tuần thưa dần. Mỗi khi giao mùa, cả ba thành viên đều ốm, dù chỉ bệnh nhẹ nhưng ho kéo dài cả tuần mới khỏi.

"Năm 2025 thật sự mệt mỏi, tôi chỉ mong năm 2026 nhẹ nhàng hơn với cả gia đình", chị nói.

To-do list năm 2026 của chị Ngọc Anh, trong đó mục tiêu sức khỏe được khoanh tròn. Ảnh: Văn Hà

Năm 2026, vợ chồng chị dự định giảm thời gian tập gym từ ba tiếng xuống còn một tiếng rưỡi mỗi buổi, duy trì ba buổi một tuần, thay bằng việc tranh thủ đi bộ vài phút sau mỗi giờ làm việc với máy tính. Khi ốm, họ ưu tiên giấc ngủ và dinh dưỡng, chỉ tập thở nhẹ nhàng.

Với con trai, chị vẫn yêu cầu duy trì ít nhất một giờ vận động mỗi ngày, đồng thời điều chỉnh thực đơn: thêm cá béo, trứng, súp lơ, ngũ cốc nguyên hạt, giảm thực phẩm chế biến sẵn.

Bản thân chị không đặt lịch cố định cho việc chăm sóc sức khỏe, mà chọn mục tiêu theo tuần: đi bộ đi chợ một giờ mỗi ngày, yoga hai buổi mỗi tuần, khám sức khỏe định kỳ mỗi năm một lần, tầm soát ung thư cổ tử cung hàng năm.

"Chỉ tiêu" mới trong năm 2026 là dự phòng HPV và cân bằng giữa công việc và gia đình. Theo chị Ngọc Anh, việc này không chỉ là một mục tiêu mới, mà còn là lời nhắc nhở về những mất mát trong năm cũ. HPV (Human Papillomavirus) là loại vi rút gây u nhú ở người, lây truyền phổ biến qua đường tình dục. Theo các tài liệu y khoa, đa số trường hợp nhiễm HPV có thể tự đào thải, nhưng việc nhiễm dai dẳng có thể gây ra các bệnh lý như mụn cóc sinh dục, tiền ung thư và ung thư liên quan.

Anh chị em trong gia đình cùng chơi và học, tìm hiểu kiến thức khoa học, HPV, âm nhạc. Ảnh minh họa: Vecteezy

Nhiều gia đình bắt đầu xây dựng thói quen chủ động tìm hiểu thông tin y tế, từ chế độ dinh dưỡng, vận động thể chất cho đến các biện pháp dự phòng bệnh lây truyền. Khảo sát Người tiêu dùng 2025 của PwC Việt Nam, cho thấy người Việt ngày càng chú trọng về sức khỏe. Trong đó "sức khỏe và chất lượng sống" nằm trong nhóm ưu tiên cao. Một số nghiên cứu cho thấy người Việt quan niệm "sống khỏe" không chỉ là "không bệnh tật", mà là khả năng "sống độc lập, làm những điều có ý nghĩa", cân bằng sức khỏe thể chất, tinh thần và cả tài chính.

Như gia đình anh Minh Chiến, 47 tuổi, ở Hà Nam, cũng dành một giờ đầu năm để cùng vợ thống nhất công việc lớn trong nhà: sửa phòng vệ sinh, mua giá sách mới cho con gái 9 tuổi, cho con trai 13 tuổi học thêm ngoại ngữ, giữ sức khỏe cho cả gia đình.

Tuy nhiên, vợ chồng anh chưa thống nhất cách dự phòng bệnh cho con. Vợ muốn tạo thói quen dậy sớm tập thể dục, còn anh mong con ngủ thêm và vui chơi nhiều hơn. Minh Chiến cho rằng thói quen tốt nên xây dựng dần dần và duy trì lâu dài, không nên nóng vội để tránh đảo lộn sinh hoạt của cả gia đình, gây căng thẳng cho các con.

"Cả hai đứa đang tuổi ăn tuổi lớn, không nên quá cứng nhắc. Tôi thuyết phục vợ cho con khám sức khỏe định kỳ, dự phòng đúng hướng dẫn trước", anh nói.

Dự kiến năm 2026, vợ chồng anh sẽ cùng con trò chuyện với bác sĩ nhiều hơn, cởi mở về sức khỏe giới tính. Anh Chiến coi đây là cách để giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn, đồng thời giúp con có kiến thức đúng đắn, tránh tâm lý e ngại khi nhắc đến các tác nhân lây truyền qua đường tình dục, trong đó có HPV.

Ngoài ra, anh chị đặt mục tiêu đưa con đến các địa danh lịch sử nhiều hơn. Việc này giúp các con mở rộng kiến thức, vừa rèn luyện sức khỏe. Đồng thời, tạo cơ hội để họ trò chuyện cùng con về lối sống lành mạnh, cách giữ gìn sức khỏe trong mỗi hành trình.

"Tôi muốn con hiểu rằng sức khỏe không phải chuyện của riêng người lớn, mà là trách nhiệm của cả gia đình", anh Chiến nói.

Văn Hà

*Tên nhân vật được thay đổi.