21h, vừa đặt lưng xuống sau một ngày làm việc, chị Hoàng Duyên ở Hoàng Mai, Hà Nội lại giật mình bởi tiếng la hét và những cú sút bóng thùm thụp ngoài cửa. Cậu con trai bốn tháng tuổi trong tay chị oe oe khóc.
"Tối nào cũng vậy, hai đứa trẻ nhà hàng xóm lại kéo nhau ra hành lang đá bóng, hò hét. Có hôm cả bố mẹ chúng cũng tham gia", chị Duyên nói, giọng mệt mỏi.
Không chỉ hai đứa trẻ hàng xóm, cả chục đứa trẻ khác cùng tầng cũng biến lối đi chung thành sân chơi. Tiếng trượt patin rít ken két, tiếng xe tập đi lạch cạch kéo dài hàng giờ khiến chị không tài nào nghỉ ngơi. Nhiều lần góp ý, chị Duyên nhận lại những lời phàn nàn "khó tính". Thậm chí, có người còn phản đối, cho rằng hành lang là không gian chung, không ai có quyền cấm trẻ chơi. Ban quản lý tới nhắc, tình hình chỉ yên được vài hôm.
Khi không thể chịu đựng thêm, Duyên đành bán nhà, chuyển xuống tầng dưới, nơi có ít trẻ em để được yên tĩnh hơn.
Trẻ nhỏ chơi đùa tại chung cư nhà chị Hạnh, ở Đông Anh, Hà Nội, hôm 17/9. Ảnh: Hồ Hạnh
Nỗi khổ của chị Duyên không phải cá biệt. Một khảo sát của VnExpress ghi nhận hơn 80% độc giả nói từng bị làm phiền bởi tiếng ồn của trẻ em vui chơi ở khu hành lang. Với bà Nguyễn Thị Trình, 70 tuổi, ở huyện Đông Anh, âm thanh từ hành lang đã trở thành nỗi ám ảnh.
Năm ngoái, căn hộ cạnh nhà bà được cho thuê làm lớp trông trẻ. Ban ngày là tiếng khóc, tiếng dỗ dành. Tối đến, hàng chục đứa trẻ trong tầng lại nô đùa, chạy nhảy, đập cửa rầm rầm. "Tôi quá mệt mỏi, nhiều lần phải đi gõ cửa từng nhà để xin họ giữ trật tự", bà kể. Bà Trình đã phản ánh lên ban quản lý, thậm chí gửi đơn lên UBND xã nhưng không có kết quả.
Xung đột tiếng ồn ở hành lang chung cư bắt nguồn từ mâu thuẫn giữa hai nhu cầu chính đáng: quyền vui chơi của trẻ em và mong muốn yên tĩnh của những người còn lại.
Trên mạng xã hội, các bài viết chia sẻ bức xúc về tình trạng tiếng ồn ở khu vực hành lang chung cư luôn sôi nổi với hàng trăm bình luận và ý kiến trái ngược nhau.
Một nghiên cứu về đời sống tại chung cư Hà Nội công bố năm 2020 trên Thư viện Y khoa Mỹ cho thấy 28% gia đình kết nối với nhau ở các khu vực lưu thông như hành lang, thang máy, sảnh, khi cho trẻ con chơi. Các khảo sát ghi nhận việc sử dụng thường xuyên các không gian này gây khó chịu, đồng thời làm giảm mức độ riêng tư và an toàn của cư dân.
Thạc sĩ, kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa, khoa Đô thị học, ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG TP HCM), cho rằng sảnh và hành lang chỉ được thiết kế như không gian giao thông, đón tiếp hoặc sinh hoạt ngắn hạn, không phải chỗ vui chơi, nơi sinh hoạt cộng đồng. "Thực tế có tình trạng trẻ chạy nhảy, đá bóng, đạp xe trong sảnh gây hư hỏng đồ chung, thậm chí kích hoạt báo cháy... gây bức xúc ở nhiều chung cư", ông nói.
Theo ông Nghĩa, gốc rễ của tình trạng này là nhiều chung cư không bố trí sân chơi đúng quy định tại Luật Nhà ở 2014. Một số nơi có nhưng mang tính hình thức, diện tích quá nhỏ, thiếu an toàn.
Dưới góc độ tâm lý, bà Hồng Hương (Hội Bảo vệ quyền trẻ em) cho rằng trẻ chơi ở hành lang một phần vì sự tiện lợi. Nhiều phụ huynh bận nấu cơm, dọn dẹp, trẻ có thể chạy ngay ra cửa để chơi cùng bạn bè. ''Đây là bản năng và cũng là quyền vui chơi của trẻ", bà nói. Tuy nhiên, nhu cầu này đôi khi xung đột với mong muốn nghỉ ngơi, yên tĩnh của người lớn.
Chị Hồ Thị Hạnh, 32 tuổi, có ba con nhỏ sống cạnh bà Trình, cho biết rất áy náy khi tiếng ồn của các con ảnh hưởng đến hàng xóm. Chung cư nơi chị ở có khu vui chơi riêng, song bận rộn, chị không thể lúc nào cũng đưa cả ba con xuống sân. "Dù nhắc nhở nhưng không phải lúc nào các con cũng nghe, nhất là khi đám trẻ hàng xóm vẫn đang chơi", chị nói.
Theo chị, phần lớn các hộ trong tòa nhà đều có con nhỏ nên khó tránh khỏi việc trẻ nô đùa, la hét. "Thực sự tôi không cố tình làm phiền, nhưng sống ở nơi 9/10 hộ có trẻ con, chúng tôi khó kiểm soát hết được", chị nói.
Chuyên gia tâm lý trẻ em nhấn mạnh trách nhiệm thuộc về người lớn trong việc định hướng và tổ chức. Phụ huynh, cư dân và ban quản lý cần xây dựng nếp sống, giúp trẻ hiểu vui chơi cũng cần có giới hạn và tôn trọng cộng đồng.
Theo quy định của pháp luật hiện hành, việc gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật có thể bị phạt từ một đến 160 triệu đồng, tùy mức độ. Tuy nhiên, hầu hết cơ quan chức năng thừa nhận rất khó thực hiện bởi nhiều nguyên nhân, trong đó, điển hình nhất là việc đo và phân tích âm thanh phải là đơn vị độc lập được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy chứng nhận. Chưa kể, mức độ ồn phải trừ đi độ ồn nền (phương tiện giao thông, tiếng nói chuyện, âm thanh của cơ sở khác). Trong nhiều trường hợp, độ ồn nền cũng đã vượt mức cho phép.
Bất động sản khu đông TP HCM, thuộc phường Dĩ An (tỉnh Bình Dương cũ) với các chung cư, nhà phố, đất nền, tháng 7/2025. Ảnh: Quỳnh Trần
Đại diện an ninh chung cư nơi bà Trình sống cho biết thường xuyên nhận được phản ánh của cư dân về tình trạng trẻ gây ồn ở sảnh. Nhưng là trẻ con nên rất khó nói, cũng khó đưa ra quy định cụ thể. "Chúng tôi chỉ có thể nhắc nhở cha mẹ để kiểm soát con mình, chứ hiếm hàng xóm nào lại đến báo cáo chính quyền vì việc này", vị này nói.
Theo ông Nghĩa, để giải quyết tận gốc, cần bố trí không gian sinh hoạt cộng đồng tách biệt, có cách âm hoặc sân chơi ngoài trời. Trong thiết kế sảnh, nên dùng vật liệu hạn chế tiếng ồn, phân lớp rõ ràng khu chờ, khu vui chơi và khu giao thông. Ở giai đoạn vận hành, có thể áp dụng giải pháp mềm như bố trí góc chơi nhỏ bằng thảm, vách ngăn kính hoặc lam gỗ, khuyến khích trò chơi tĩnh, đồng thời quy định khung giờ chơi.
Trên thế giới có ba mô hình phổ biến giúp hạn chế tình trạng trẻ gây ồn khi vui chơi ở hành lang chung cư gồm: Playroom - phòng vui chơi cách âm, Pocket playgrounds - sân chơi nhỏ ở tầng trệt hoặc tầng mái, tận dụng diện tích thừa và Không gian đa năng phân vùng: tổ chức sảnh thành khu chờ, khu vui chơi, khu giao thông rõ ràng.
Theo ông Nghĩa, ngoài nỗ lực của ban quản lý và cư dân, giải pháp gốc rễ nằm ở chủ đầu tư. Họ cần tuân thủ quy chuẩn để bố trí đủ sân chơi và không gian cộng đồng ngay từ khâu thiết kế.
"Đây là giải pháp căn cơ nhằm tránh tình trạng trẻ phải chơi ở hành lang, đồng thời bảo đảm không gian sống hài hòa cho mọi cư dân'', ông nói.
Bà Trình cho biết chỉ còn cách duy nhất sống chung với ô nhiễm tiếng ồn, đợi đám trẻ lớn lên, bận rộn với việc học, ít ra ngoài chơi. "Nhưng đến lúc đó chưa chắc tôi còn sống'', bà nói.
Phạm Nga
