Chỉ 2 câu nói hay dùng, cha mẹ có thể phá hủy tương lai học tập của con

Cha mẹ đôi khi không nhận ra, sức mạnh (hay sự tàn phá) của lời nói còn lớn hơn cả roi vọt.

Câu chuyện từ một chung cư

Cách đây không lâu, cư dân một chung cư ở Trung Quốc bất ngờ thấy thông báo trong thang máy: "Ngưng làm phiền hàng xóm". Lý do? Một bà mẹ thường xuyên la hét, mắng mỏ con trong lúc kèm học bài. Dù đã nhiều lần nhắc nhở, phụ huynh này vẫn tiếp tục dạy con theo kiểu… khiến cả tòa nhà mất bình yên.

Những ai từng kèm con học đều hiểu, có những lúc căng thẳng tới mức "vò đầu bứt tóc", "tự trói tay" hay thậm chí "chui đầu vào tủ lạnh" để kiềm chế. 

Trên các diễn đàn, chủ đề "cha mẹ kèm con học" luôn rôm rả với hàng loạt tình huống dở khóc dở cười. Dù tự nhủ phải bình tĩnh, hít thở sâu, nhưng khi con mãi không hiểu bài hoặc mất tập trung, nhiều cha mẹ lại "bật chế độ sư tử".

Những đứa trẻ thường xuyên bị bạo lực bằng lời nói sẽ thu nhỏ vùng đồi thị – khu vực chịu trách nhiệm về trí nhớ và tốc độ phản ứng. Ảnh minh hoạ

Lời mắng: Vết hằn khó xóa trong não trẻ

Không một đứa trẻ nào muốn học kém, cũng như không cha mẹ nào muốn con thất bại. Nhưng khi con khó tiếp thu hay bị điểm thấp, phản ứng mắng mỏ, chì chiết có thể khiến mọi thứ tệ hơn.

Nghiên cứu của Đại học Harvard đã chứng minh: Những đứa trẻ thường xuyên bị bạo lực bằng lời nói sẽ thu nhỏ vùng đồi thị – khu vực chịu trách nhiệm về trí nhớ và tốc độ phản ứng. Điều đó đồng nghĩa với việc trẻ học kém hơn, tiếp thu chậm hơn và dễ mất tự tin.

Khoa học não bộ cũng chỉ ra, khi bị la mắng trong thời gian dài, hạch hạnh nhân – trung tâm xử lý cảm xúc sợ hãi và giận dữ – liên tục bị kích thích. Hệ quả là trẻ luôn ở trạng thái hoảng sợ, khó tập trung học, điểm số càng đi xuống.

Hai câu nói "độc" cha mẹ cần bỏ ngay

1. "Những người như con sau này chỉ có thể quét rác"

Ban đầu, trẻ có thể phản ứng: "Con sẽ không quét đường!". Nhưng nếu nghe lặp đi lặp lại, trẻ dần chấp nhận điều đó như một sự thật và tự hạ thấp giá trị bản thân.

Cha mẹ nghĩ rằng đây là "lời khích lệ ngược" để con cố gắng, nhưng thực tế, nó phá hủy lòng tự trọng vốn đang hình thành ở tuổi tiểu học. 

Khi bị gán mác "chỉ đáng làm việc thấp kém", trẻ sẽ khó tin rằng mình có thể làm được điều lớn lao.

Thay vì mắng, cha mẹ hãy tìm nguyên nhân khiến con học chưa tốt, xây dựng kế hoạch học tập cá nhân hóa và khích lệ từng tiến bộ nhỏ. Một lời khen đúng lúc hiệu quả hơn hàng trăm lời mắng.

2. "Nếu lần sau con làm bài kiểm tra thế này thì đừng về nhà"

Nghe tưởng chỉ là câu nói lúc nóng giận, nhưng với trẻ, nó mang thông điệp: "Cha mẹ chỉ yêu khi con học giỏi. Nếu không, con vô dụng và không xứng đáng được chăm sóc."

Hậu quả là trẻ mất cảm giác an toàn, xa cách cha mẹ, thậm chí bỏ bê học tập vì nghĩ rằng mình không thể đáp ứng kỳ vọng.

Động lực học ở tuổi tiểu học vốn không khó khơi dậy, nhưng khi bị áp lực điểm số và sợ hãi, trẻ sẽ càng mất phương hướng. Lời mắng này không chỉ làm hỏng kết quả học tập mà còn làm rạn nứt mối quan hệ cha mẹ – con cái.

Khi bị gán mác "chỉ đáng làm việc thấp kém", trẻ sẽ khó tin rằng mình có thể làm được điều lớn lao. Ảnh minh hoạ

Cha mẹ nên làm gì để con tiến bộ?

Kiểm soát cảm xúc trước khi nói: Hít sâu, đếm tới 10, tránh buông lời khi đang tức giận.

Dùng ngôn ngữ tích cực: Thay "Con dở quá" bằng "Mẹ tin con sẽ làm tốt hơn nếu thử cách khác".

Phân tích nguyên nhân: Do chưa hiểu bài, thiếu phương pháp hay áp lực tâm lý?

Xây dựng kế hoạch cá nhân: Học theo từng bước nhỏ, dễ đạt mục tiêu.

Khen ngợi kịp thời: Mỗi nỗ lực của con, dù nhỏ, đều xứng đáng được ghi nhận.

Thay đổi cách giao tiếp, cha mẹ có thể giúp con tiến bộ

Cha mẹ chính là "người thầy đầu tiên" của con. Lời nói có thể là chiếc cầu nâng bước con tiến lên, cũng có thể là hòn đá níu chân con lại. 

Chỉ cần thay đổi cách giao tiếp, kiên nhẫn hơn một chút, cha mẹ không chỉ giúp con học tốt hơn mà còn nuôi dưỡng một tâm hồn khỏe mạnh, tự tin và hạnh phúc.