Thường xuyên chơi cùng bạn, bé L.H.L. (3 tuổi, sống ở Hà Nội), sau buổi học tại trường mẫu giáo, trên da xuất hiện những nốt bọng nước nhỏ. Những nốt này gây ngứa nên bé gãi khiến bọng nước vỡ, đóng vảy màu vàng.
Thấy da con có biểu hiện lạ, bôi một số loại thuốc nhưng không đỡ, mẹ L. đưa bé đi khám tại một phòng khám, được chẩn đoán mắc bệnh chốc.
 |
| Mụn mủ do bệnh chốc gây ra. Ảnh: Bác sĩ cung cấp. |
Bệnh dễ lây
TS.BS Phạm Thị Mai Hương, khoa Da liễu, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội), cho biết chốc là bệnh nhiễm trùng nông ở da, do vi khuẩn gây ra. Bệnh phổ biến ở trẻ 2-5 tuổi. Bệnh có biểu hiện là các bọng nước nông, nhanh hóa mủ, dễ dập vỡ, đóng vảy tiết màu vàng mật ong. Bệnh lây lan nên còn được gọi là “chốc lây”.
Trẻ nhỏ dễ mắc bệnh trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, mùa hè, ở chật chội, vệ sinh kém, suy dinh dưỡng, đang bị bệnh chấy rận, ghẻ, herpes, viêm da cơ địa, côn trùng đốt, trầy xước da.
Các loại bệnh chốc chính gồm chốc bọng nước, chốc không có bọng nước, chốc loét.
- Chốc bọng nước: Bọng nước nhăn nheo, kích thước 0,5-1 cm, xung quanh có quầng đỏ, sau vài giờ thành bọng mủ, các bọng nước dập vỡ nhanh chóng sẽ nhìn thấy nền da ẩm đỏ, chảy dịch, đóng vảy tiết màu vàng nâu hoặc màu nâu nhạt giống mật ong.
- Chốc không có bọng nước: Ban đầu da có mụn nước, mụn mủ nhưng dập trợt nhanh, tiết dịch ẩm ướt nên không có bọng nước điển hình. Bờ thương tổn thường có ít vảy, vảy tiết phía trên có màu vàng mật ong hoặc nâu sáng. Đôi khi có thể thấy một số thương tổn nhỏ hơn ở xung quanh.
- Chốc loét: Tại vùng bọng mủ, mụn nước xuất hiện vết loét lõm xuống, bờ xung quanh lan rộng màu thâm tím hoặc nhợt nhạt, trung tâm có vảy tiết hoại tử đen, đường kính từ một đến 5 cm, giống vảy con ốc.
Khi mắc bệnh, trẻ thường ngứa, gãi làm bệnh lây lan. Chốc hay gặp ban đầu ở vùng da hở như mặt, tay, chân, trên đầu có thể gây bết tóc, sau đó có thể lây ra các vùng khác trên cơ thể. Trẻ có thể sốt, mệt mỏi, nổi hạch (ít gặp).
 |
| Phụ huynh cần lưu ý vệ sinh sạch sẽ cho trẻ sau giờ chơi. Ảnh: raisingchildren. |
Cách phòng bệnh
Bác sĩ Hương cho hay những biểu hiện trên da trẻ khiến cha mẹ dễ nhầm bệnh chốc với một số bệnh như thủy đậu, zona, bỏng,…
Khi phát hiện trẻ mắc bệnh, gia đình cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ chốc lây lan sang vùng da khác của trẻ hoặc lây sang người khác bằng các biện pháp sau:
- Mặc quần áo dài hoặc sử dụng gạc không dính để che thương tổn.
- Rửa vết thương nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý, sát trùng bằng povidone iodine hoặc chlorhexidine.
- Cho trẻ vẫn tắm gội hàng ngày, không kiêng thức ăn đặc biệt nào.
- Tránh chà xát, gãi bọng nước gây biến chứng.
- Nếu tổn thương nhiều, lan rộng, phụ huynh nên cho trẻ nghỉ học để kiểm soát bệnh và tránh lây cho trẻ khác.
Chốc là bệnh lành tính. Nếu xử trí hoặc điều trị kịp thời, hầu hết bệnh sẽ khỏi sau 7-10 ngày, không để lại sẹo. Tuy nhiên, bệnh có thể gây một số biến chứng như viêm quầng, viêm mô bào, hội chứng bong vảy da do tụ cầu, nhiễm khuẩn huyết, viêm cầu thận, hoặc chốc loét khỏi để lại sẹo,… Do vậy, trẻ cần được thăm khám sớm khi thương tổn xuất hiện 2 ngày không có biểu hiện thuyên giảm hoặc xuất hiện thêm các biểu hiện khác như sốt, quấy khóc nhiều.
Trường hợp trẻ mắc bệnh nhẹ hoặc thương tổn khu trú, có thể dùng kháng sinh bôi tại chỗ (mupirocin, a.fusidic). Khi thương tổn lan rộng, nặng, dai dẳng, có nguy cơ biến chứng, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng kháng sinh toàn thân, khống chế ngứa. Bệnh chốc kháng thuốc phải điều trị theo kháng sinh đồ.
Chuyên gia khuyến cáo phụ huynh cần chú ý phòng bệnh cho trẻ nhỏ, nhất là sau khi mắc bệnh do virus hoặc sởi, tắm rửa vệ sinh ngoài da, cắt tóc, cắt móng tay thường xuyên cho bé, tránh ở lâu những nơi ẩm thấp, thiếu ánh sáng, côn trùng đốt.
