Nhiều phụ huynh kỳ vọng con có thể nhanh thích nghi với trường lớp, vui vẻ đến trường. Song, cũng có những bé khi cha mẹ nhắc đến học là lo sợ vì nhiều lý do. Trẻ cần tạo tâm lý thoải mái, tăng cường sức khỏe để có động lực tích cực học tập hơn.
Dưới đây là những gợi ý của bác sĩ Hà Thị Mỹ Hạnh (chuyên viên tư vấn di truyền tại công ty Genetica, TP HCM) giúp con vui đến lớp, hòa nhập với bạn bè, thầy cô.
Điều chỉnh lịch sinh hoạt cho con
Điều chỉnh ăn uống và chu kỳ giấc ngủ là hai việc quan trọng khi con bước vào năm học mới. Về cách ăn uống, phụ huynh không nên cho con xem video trong lúc ăn vì máu tập trung ở mắt và não, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, không tốt cho dạ dày. Cha mẹ lưu ý không nên cho con uống nước trong khi ăn vì uống nước có thể làm loãng men tiêu hóa tiết ra trong miệng và dạ dày, khiến con khó tiêu hóa thức ăn. Và thời gian dùng bữa chính chỉ nên kéo dài khoảng 20-30 phút, thời gian quá ngắn thì thức ăn chưa được chia nhỏ, thấm đầy men tiêu hóa. Thời gian quá dài lại khiến con bị căng bụng, ảnh hưởng đến bữa ăn tiếp theo.
Bác sĩ Hạnh cho biết, qua dịch vụ giải mã gene tại Genetica thì có khoảng 60% người mang khuynh hướng mất ngủ cao. Do đó, cha mẹ nên tạo thói quen ngủ tốt cho con ngay từ khi còn nhỏ, nhất là trong thời gian đầu trẻ trở lại trường. Trẻ cần tránh các hoạt động kích thích thần kinh quá mức vì các hormone hưng phấn khiến con khó chợp mắt. Các bé không nên đi ngủ quá trễ, nên trước 22h hoặc sớm hơn vì các hormone tăng trưởng như GH, ACTH sẽ được giải phóng trong khung giờ này.
Chuẩn bị tâm lý đến trường
Khi bước vào trường lớp mới, gặp bạn mới con cần thời gian để thích nghi. Theo bác sĩ Hạnh, trong số những trẻ thực hiện xét nghiệm gene tại Genetica, có khoảng 2.500 trẻ có bất ổn cảm xúc cao. Những bé này có thể cảm thấy lo lắng, dè chừng, nhút nhát khi hòa nhập vào môi trường mới. Các bé, nhất là bé mầm non khi phải bước ra khỏi "vùng an toàn" (gia đình) để đến trường học thường cảm thấy sợ hãi, hay khóc, không muốn đi học... Bạn có thể hỗ trợ bằng cách cùng con tham dự lớp học (nếu có thể), cho bé thích nghi dần với các buổi học ngắn ở trường.
Phụ huynh nên trao cho con những cái ôm vỗ về. Cái ôm giữa những người thương yêu sẽ có tác dụng tiết ra hormone oxytocin - hormone "yêu thương" làm giảm hormone "căng thẳng" cortisol. Khi con được khen ngợi, hormone dopamine tăng lên giúp cho sự kết nối thần kinh để ghi nhớ tốt hơn, bé cũng cảm thấy vui vẻ và có thêm động lực. Tuy nhiên, người lớn lưu ý không khen ngợi chung chung như "con giỏi, con ngoan" mà khen cụ thể vào hành động tốt mà con đã làm, ví dụ "cảm ơn con vì giúp mẹ quét nhà, mẹ thấy các góc nhà sạch hơn hôm qua đấy".
Với những bạn nhỏ hay xao nhãng và phân tâm, phụ huynh rèn luyện cho bé sắp xếp mọi thứ ngăn nắp, trật tự. Vì trẻ dễ bị yếu tố bên ngoài chi phối và cuốn con theo, khiến con dễ hao hụt năng lượng. Bên cạnh đó, với một số trẻ dù không được dạy về tính kỷ luật, làm việc khoa học nhưng trẻ có thể học được từ cách quan sát nếp sống của người lớn. Do đó, các thành viên trong gia đình nên làm gương cho con.
Học những điều trẻ muốn, tránh áp lực thành tích
Trẻ sẽ thích thú khi được làm những điều yêu thích, trong học tập cũng vậy. Bạn nên quan sát, lắng nghe những điều con mong muốn trong học tập và cuộc sống. Ví dụ: con có thể thích tiết vẽ tranh, học hát hơn giờ Toán, học tiếng Việt. Những tiết học Toán sẽ trở nên thú vị hơn bằng cách vẽ những bức tranh bằng con số hoặc bé đếm số bức tranh vẽ được. Thông qua đó, con có thể học được những phép cộng, trừ. Điều quan trọng là cha mẹ, thầy cô nên tìm cách để biến những bài học của con trở nên thú vị hơn.
Những môn học con yêu thích tạo cho bé sự hứng thú. Ảnh: Freepik
Người làm cha mẹ nào cũng mong muốn con học tốt, có ích cho xã hội, thành công trong tương lai. Khi thấy con của bạn bè, người thân đạt được kết quả tốt thì kỳ vọng con của mình cũng như vậy. Song mỗi đứa trẻ có những năng lực khác nhau. Việc đặt ra những thành tích để bé cố gắng đạt được có thể khiến các bạn nhỏ cảm thấy áp lực, thậm chí ảnh hưởng đến tâm lý.
Dành thời gian để con vui chơi
Bác sĩ Mỹ Hạnh chia sẻ thêm, có trẻ học mới lớp 4-5 nhưng đã kín lịch cả tuần với giờ học chính khóa ở trường, học thêm, học tiếng Anh, học năng khiếu... Học hành áp lực, không được vui chơi có thể khiến trẻ căng thẳng. Việc ép con học nhiều đôi khi còn mang lại tác dụng ngược. Cha mẹ nên cho con dành thời gian để nghỉ ngơi, vui chơi sau những giờ căng thẳng. Khi trẻ được tái tạo năng lượng tích cực sẽ vui vẻ hơn để hợp tác trong các giờ học tiếp theo. Buổi tối là lúc để cả nhà cùng quây quần bên nhau, dành thời gian sẽ chia, cùng làm bài tập, chơi các trò chơi.
Trở thành "người bạn" đồng hành
Làm bạn cùng con, cha mẹ sẽ hiểu con muốn gì, cần gì và có thể đạt được điều gì. Nếu cha mẹ trở thành "người bạn" của con, con sẽ mở lòng để chia sẻ những điều con mong muốn, yêu thích và khi nào cảm thấy áp lực.
Để hiểu con, phụ huynh thường phải thực hiện những phép thử và trải nghiệm qua nhiều tình huống. Song, đôi khi, ngay cả trẻ và bạn cũng không biết con điều con thích, thế mạnh và bất lợi. Những điều này có thể do gene quy định. Theo bác sĩ Hạnh, thực hiện các xét nghiệm gene có thể giúp cha mẹ hiểu con hơn. Ví dụ: khi biết trẻ có tiềm năng ngôn ngữ, trí nhớ... người lớn có thể tạo điều kiện cho con phát huy thế mạnh này. Trong trường hợp trẻ có những bất lợi về gene di truyền không có nghĩa là sẽ kém cõi vì ngoài gene quy định, giáo dục có tác động rất lớn đến trẻ. Chẳng hạn trẻ không có năng khiếu âm nhạc, nhưng khi thích môn này, việc cố gắng học tập và trau dồi cũng giúp con trở thành phiên bản tốt hơn của mình.
Trẻ có nhiều tiềm năng nếu cha mẹ biết tạo điều kiện để con phát huy. Ảnh: Freepik
Tăng cường đề kháng cho trẻ
Khi bé bị hắt hơi, sổ mũi... các giọt bắn có thể lây qua không khí, bề mặt tiếp xúc. Điều đầu tiên cần làm là cho con rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang. Súc họng cũng giúp các tác nhân gây hại bám vào thành họng phần nào được đẩy ra bên ngoài. Để tăng sức đề kháng và tăng khả năng nhận diện của tế bào miễn dịch với tác nhân gây hại, bạn nên cho con tiêm vaccine phòng cúm hàng năm.
Những yếu tố khác như ăn uống đủ chất, tăng cường cung cấp những loại vitamin và khoáng chất qua thực phẩm cũng có ích. Ví dụ: trái cây họ cam quýt, sơri, ổi, đu đủ, súp lơ xanh... mang đến nhiều vitamin C cho bé. Vitamin B6 có nhiều trong các loại củ như khoai lang, khoai tây, bí đỏ, cà rốt; trái cây chứa tinh bột như chuối, bơ, đu đủ... Kẽm thường có trong động vật có vỏ như nghêu, sò, hàu, ốc... Khi có đề kháng tốt, trẻ sẽ khỏe mạnh hơn, tạo điều kiện để tiếp thu bài học hiệu quả.
Kim Uyên
