Lý do ông Trump đòi sa thải CEO Intel

"CEO của Intel đang rất mâu thuẫn và phải từ chức ngay lập tức. Không còn giải pháp nào khác cho vấn đề này", ông Trump viết trên nền tảng Truth Social ngày 6/8.

Theo Reuters, vấn đề "rất mâu thuẫn" có liên quan đến loạt quỹ đầu tư mạo hiểm do ông Lip-Bu Tan thành lập hoặc điều hành. Dựa trên việc đối chiếu cơ sở dữ liệu doanh nghiệp của Trung Quốc với danh sách công ty Mỹ, hãng tin này xác định "hàng trăm" công ty Trung Quốc được ông Tan đầu tư, một số liên quan tới quân đội thông qua hình thức đầu tư trực tiếp và quỹ đầu tư mạo hiểm.

Một nguồn tin cho biết hồi tháng 4 rằng ông Tan đã thoái vốn khỏi các thực thể ở Trung Quốc, nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

CEO Intel Lip-Bu Tan. Ảnh: Intel

Tuần này, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Tom Cotton gửi thư đến Chủ tịch hội đồng quản trị của Intel Frank D. Yeary, bày tỏ nghi vấn về mối liên hệ giữa ông Tan với doanh nghiệp Trung Quốc, đồng thời nhắc đến vụ án hình sự liên quan đến Cadence Design - nơi ông Tan từng là CEO giai đoạn 2008 - 2021. Nhà sản xuất phần mềm thiết kế chip này được cho đã bán sản phẩm cho một trường đại học quân sự Trung Quốc có liên quan đến việc mô phỏng vụ nổ hạt nhân.

Trong thư, Cotton nhấn mạnh Intel hiện nhận hàng tỷ USD trợ cấp từ chính phủ theo Đạo luật CHIPS và Khoa học để chuyển nhà máy sản xuất về Mỹ, do đó họ có trách nhiệm sử dụng hiệu quả ngân sách từ tiền thuế của người Mỹ và tuân thủ quy định an ninh.

"Các mối liên hệ của ông Tan đặt ra nghi vấn về khả năng thực hiện những nghĩa vụ đó của Intel", ông viết trong thư gửi Chủ tịch Intel.

Theo Washington Post, ông Trump thường xuyên chỉ trích khoản tài trợ của Đạo luật CHIPS dành cho các công ty như Intel thời gian qua, với lý do thuế quan là cách hiệu quả hơn để gây áp lực, buộc doanh nghiệp chuyển sản xuất về Mỹ. Ngày 6/8, ông công bố mức thuế 100% đối với tất cả chip máy tính nhập khẩu vào nước này, trừ khi doanh nghiệp cam kết xây dựng cơ sở sản xuất trên đất Mỹ.

Lý do thứ hai liên quan đến cam kết đầu tư. Intel được cho là chậm tiến độ xây dựng một nhà máy ở Ohio, vốn dự kiến hoàn thành năm 2030-2031. Viết trên X, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Bernie Moreno của bang Ohio cho rằng "tương đối rõ ràng là Intel đã không thực hiện cam kết với bang và nên bắt đầu bị điều tra gian lận".

Theo Bloomberg, Intel là một phần quan trọng trong nỗ lực tái thiết ngành công nghiệp bán dẫn trong nước của Mỹ. Công ty được cấp gần 8 tỷ USD từ Đạo luật CHIPS và Khoa học để đầu tư sản xuất ở Mỹ, gồm một cơ sở cung cấp cho quân đội.

Dù được hội đồng quản trị ủng hộ, WSJ cho biết nội bộ Intel vẫn có một số bất đồng, đặc biệt trong việc có nên rút khỏi mảng sản xuất bán dẫn không. Một số đề xuất mua lại công ty AI của ông Tan cũng bị từ chối.

Lip-Bu Tan, 65 tuổi, là chuyên gia kỳ cựu trong lĩnh vực công nghệ và đầu tư mạo hiểm. Ông nhậm chức CEO Intel hồi tháng 3 với mục tiêu vực dậy công ty vốn tụt hậu khá xa so với đối thủ bằng nhiều chiến lược cải tổ, như sa thải nhân viên, tái phân bổ nguồn lực và thoái vốn khỏi một số mảng kinh doanh.

Theo báo cáo tài chính quý II/2025 cuối tháng 7, lợi nhuận Intel vượt kỳ vọng nhưng công ty cho biết sẽ cắt giảm mạnh mảng xưởng đúc - bộ phận sản xuất chip cho đối tác bên ngoài - vốn ghi nhận khoản lỗ 3,17 tỷ USD. Công ty đã hủy kế hoạch xây dựng nhà máy tại Đức và Ba Lan, đồng thời hợp nhất hoạt động kiểm thử và lắp ráp tại Việt Nam, Malaysia.

"Những lời kêu gọi ông ấy từ chức sẽ tạo thêm sự bất ổn, làm phức tạp thêm vấn đề, đặc biệt khi thực thi các kế hoạch mới", nhà phân tích Oscar Hernandez Tejada của Bloomberg Intelligence nhận định.

Trong khi đó, Intel khẳng định: "Intel, hội đồng quản trị và ông Lip-Bu Tan cam kết sâu sắc trong việc thúc đẩy lợi ích an ninh kinh tế và quốc gia của Mỹ, đồng thời đang thực hiện khoản đầu tư đáng kể phù hợp chương trình nghị sự America First (Nước Mỹ trên hết) của Tổng thống", công ty cho biết ngày 7/8. "Chúng tôi mong muốn tiếp tục hợp tác với chính quyền".

Bảo Lâm tổng hợp