Phương Trà đã quen với khung cảnh văn phòng cao ốc ở TP HCM, nơi cô dành 13 năm đầu tiên sau khi ra trường để xây dựng sự nghiệp marketing cho các tập đoàn quốc tế. Giờ đây, ở tuổi 40, người phụ nữ đứng trong căn phòng trị liệu của Bệnh viện 1A (thuộc Bộ Y tế, chuyên về chỉnh hình và phục hồi chức năng), mặc áo blouse, cẩn thận đỡ một bệnh nhân tai biến thực hiện động tác tập luyện phục hồi.
Hành trình đưa Trà từ thế giới marketing sang vật lý trị liệu bắt đầu vào năm 2020, khi cha cô tái phát đột quỵ và hầu như phải nằm liệt giường. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, đột quỵ là nguyên nhân tử vong thứ hai trên toàn cầu, ảnh hưởng đến 15 triệu người mỗi năm. Tại Việt Nam, con số này lên đến 200.000 ca mới hàng năm.
"Nhìn ba nằm bất động, tôi hiểu mình không thể chỉ đứng nhìn, đặt hết gánh nặng lên vai mẹ", Trà nhớ lại. Quyết định của cô không chỉ đơn thuần từ tình cảm gia đình. Người phụ nữ nhận ra khoảng trống lớn trong hệ thống chăm sóc phục hồi chức năng tại Việt Nam, nơi tỷ lệ vật lý trị liệu trên dân số chỉ đạt 0,02% so với tiêu chuẩn 0,1% của WHO.
Chị Trà tập vật lý trị liệu cho bệnh nhân tai biến liệt nửa người tại Bệnh viện 1A. Ảnh: Phương Lê
Trong khi vẫn duy trì công việc tại tập đoàn nước ngoài, Trà bắt đầu học cao đẳng Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng. Cô từng có kinh nghiệm dạy yoga trị liệu và học về thải độc tự nhiên tại Philippines, nhưng nhận ra cần kiến thức chuyên sâu hơn để hỗ trợ cha mình hiệu quả.
Thời khóa biểu của cô trở nên dày đặc, sáng đi làm, tối đến trường, cuối tuần thực hành. "Đồng nghiệp thắc mắc tại sao tôi tự làm khó mình như vậy. Họ không hiểu rằng mỗi bài giảng về giải phẫu, mỗi kỹ thuật tôi học được có thể giúp ba tôi khôi phục thêm một chút", cô bày tỏ.
Bước ngoặt đến khi Trà quyết định nghỉ việc để thực tập 9 tháng tại Bệnh viện 1A từ tháng 7/2023. Những ngày đầu tiếp xúc với môi trường lâm sàng khiến cô sốc, khi chứng kiến bệnh nhân không kiểm soát được tiểu tiện, việc phải đỡ người bệnh nặng hàng chục ký, hay khi nước dãi rơi khắp vai áo. "Từ cô gái sợ bẩn, tôi buộc mình phải quen", cô thừa nhận.
Nhưng chỉ hai tháng sau khi bắt đầu thực tập, cha cô qua đời. "Tôi vứt xe lại bệnh viện, lao ra sân bay bắt chuyến sớm nhất về Đà Nẵng", cô nhớ lại. "Thời điểm ba mất, tôi muốn bỏ cuộc. Nhưng cảm giác còn nợ ông khiến tôi quyết định học liên thông lên đại học. Nếu không kịp làm cho bố, ít nhất tôi có thể làm cho những bệnh nhân khác, cho những gia đình cũng đang chịu cảnh tương tự".
Tháng 7 vừa qua, Trà nhận tấm bằng cử nhân loại giỏi Kỹ thuật Phục hồi chức năng - tấm bằng đại học thứ ba trong đời cô, nhưng ý nghĩa hoàn toàn khác biệt. "Đây là tấm bằng ý nghĩa nhất, vì nó gắn với nỗi đau và động lực lớn nhất trong đời tôi", cô nói.
Ông Cù Văn Nam, Kỹ thuật viên trưởng Khoa Phục hồi chức năng Bệnh viện 1A, đã theo dõi Trà từ những ngày đầu. "Trà nổi bật với sự tận tụy và chuyên nghiệp", ông đánh giá. "Cô thường xin trực ở khu có bệnh nhân nặng, không ngại khó. Điều đặc biệt là cô không chỉ tập trung vào kỹ thuật mà còn lắng nghe câu chuyện của bệnh nhân, tạo động lực tinh thần".
Trà nhận bằng cử nhân Kỹ thuật Phục hồi chức năng hồi tháng 7 và giấy khen đạt loại giỏi. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Công việc hiện tại của Trà tại bệnh viện công với mức lương chỉ vài triệu đồng, thấp hơn nhiều lần so với thu nhập trước đây. Nhưng cô tìm thấy ý nghĩa trong những tiến bộ nhỏ của bệnh nhân, khi chứng kiến người liệt nặng sau một tháng đã ngồi dậy được, trẻ bại não bắt đầu hợp tác trong tập luyện.
"Trước đây tôi nghĩ hạnh phúc là những chuyến công tác, sự kiện lung linh. Giờ đây, chỉ cần thấy một bệnh nhân tự đứng lên sau tai biến cũng đủ để tôi vui trọn ngày", Trà tâm sự.
Trong quá trình làm việc, người phụ nữ cũng chứng kiến cảnh cô gái chăm cha bệnh tật, người con trai kiên nhẫn thay tã cho mẹ. Những hình ảnh này khiến cô rơi nước mắt sau lớp khẩu trang. "Tôi khóc vì ngày xưa không làm được điều đó cho ba, cảm thấy bất hiếu. Học nhiều, làm nhiều, mà vẫn thua những con người bình dị, chăm sóc bố mẹ bằng tất cả yêu thương", cô tâm sự.
Để duy trì thu nhập, ngoài công việc tại bệnh viện, cô còn dạy yoga và huấn luyện dinh dưỡng cho bệnh lý mạn tính. Trà dự định tiếp tục học thạc sĩ để đào sâu chuyên môn.
Ngày 8/9 hàng năm được chọn là Ngày Vật lý trị liệu Thế giới. Với Trà, ý nghĩa này càng rõ rệt khi mỗi bệnh nhân hồi phục trở thành động lực để cô đi xa hơn cùng nghề. "Nếu bạn đang cân nhắc chuyển ngành, đừng sợ bắt đầu lại, dù ở tuổi nào. Biết đâu, điều bạn nghĩ mình không thể làm lại trở thành con đường ý nghĩa nhất của đời mình", cô chia sẻ.
Lê Phương
