Muối hình thành dọc các vách đá quanh Biển Chết. Ảnh: A Little Drift
Độ sâu chính xác của bề mặt Biển Chết có thể thay đổi hàng ngày. Theo NASA, vào ngày hè nóng khô, mực nước có thể giảm tới 2-3 cm do bay hơi. Biển Chết, thực chất là hồ nước mặn lớn, dài 76 km và rộng tới 18 km. Tên gọi của hồ được đặt bởi các tu sĩ khi họ nhận thấy dường như không có sự sống tồn tại ở vùng nước mặn này, theo NOAA.
Theo nghiên cứu năm 2006 trên tạp chí Earth and Planetary Science Letters, Biển Chết nằm dọc đường đứt gãy cùng tên, kéo dài khoảng 1.000 km từ Biển Đỏ đến dãy núi Taurus ở Thổ Nhĩ Kỳ, bắt đầu hình thành gần 20 triệu năm trước. Đứt gãy này giúp hình thành ranh giới giữa mảng kiến tạo châu Phi ở phía tây và mảng Arab ở phía đông. NASA cho biết Biển Chết nằm trong Thung lũng Tách giãn Lớn, đang chia tách lục địa châu Phi.
"Đứt gãy Biển Chết chủ yếu là đứt gãy chuyển tiếp, tương tự đứt gãy San Andreas ở California, nơi hai mảng đang di chuyển cạnh nhau", Rob Pockalny, nhà nghiên cứu khoa học biển tại Đại học Rhode Island, chia sẻ.
Theo giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Biển Chết Minerva tại Đại học Tel Aviv ở Israel, cả hai phía của đứt gãy đều di chuyển về phía bắc, nhưng phía đông di chuyển nhanh hơn một chút, khoảng 5 mm/năm, nhà địa vật lý biển Zvi Ben-Avraham. So với nó, đứt gãy San Andreas di chuyển nhanh hơn gấp 10 lần.
Trước đây, các nhà nghiên cứu cho rằng Biển Chết hình thành chủ yếu do một đoạn zigzag trong đứt gãy Biển Chết. Nếu đứt gãy Biển Chết hoàn toàn thẳng, một bên có thể trượt tương đối mượt mà so với bên còn lại. Tuy nhiên, nếu đứt gãy có một đoạn zigzag, khi một bên trượt qua bên kia, khoảng trống sẽ hình thành ở khu vực zigzag, nơi cả hai bên của đứt gãy đang tách ra. Vùng "bồn trũng tách rời" đó có thể có thành dốc, dẫn tới độ cao của Biển Chết thấp như vậy.
Tuy nhiên, mô hình tiêu chuẩn của bồn trũng tách rời cho thấy chúng kéo dài trước khi tăng độ sâu. Ngược lại, bồn trũng của Biển Chết rộng hơn nhiều so với độ sâu của nó. Trầm tích tạo nên đáy Biển Chết ở phía nam vươn sâu gần 15 km nhưng có bề rộng khoảng 10 km.
Ben-Avraham và đồng nghiệp cho rằng Biển Chết là một "bồn trũng sụt xuống". Khi cả hai bên của đứt gãy trượt qua nhau, chúng tách ra một chút, nhưng sau đó khối đá bazan tách ra khỏi chúng và sụt xuống từ khoảng 4 triệu năm trước. Vì vậy, bồn trũng Biển Chết trở nên sâu hơn trong khi các kích thước khác của nó vẫn cố định.
Bờ Biển Chết không phải là điểm sâu nhất trên bề mặt Trái Đất. Danh hiệu đó thuộc về vực thẳm Challenger ở rãnh Mariana dưới Thái Bình Dương với độ sâu khoảng 10.935 m.
An Khang (Theo Live Science)
