Nỗ lực bắt kịp các đối thủ trong cuộc đua AI của Apple vấp phải trở ngại lớn khi Ruoming Pang, lãnh đạo đội ngũ phát triển mô hình nền tảng, gia nhập Meta đầu tháng 7. Bloomberg cho biết Meta đã đề xuất khoản tiền 200 triệu USD trong vài năm để mời Pang gia nhập phòng thí nghiệm phát triển siêu trí tuệ mới thành lập.
The Information nhận định sự ra đi của Pang và những hậu quả kèm theo đã tạo nên "cơn địa chấn bên trong Apple".
Một cửa hàng Apple Store tại Vũ Hán, Trung Quốc tháng 4/2024. Ảnh: Lưu Quý
Pang rời Google DeepMind và gia nhập Apple năm 2021, có vai trò then chốt trong nỗ lực xây dựng các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM). Ông đóng góp kỹ thuật trực tiếp, bao gồm phát triển công cụ đào tạo nguồn mở quan trọng cho mô hình AI của Apple.
Dưới sự dẫn dắt của Pang, hãng đạt được nhiều bước tiến trong việc thu nhỏ các LLM để vận hành hiệu quả trên iPhone, một phần trong chiến lược "AI trên thiết bị". Tuy nhiên, những tiến bộ này cũng đi kèm với căng thẳng nội bộ.
The Information dẫn nguồn tin rằng nhóm của Pang muốn phát hành một số mô hình AI dưới dạng mã nguồn mở hồi đầu năm nhằm chứng minh sự tiến bộ, đồng thời thu hút các nhà nghiên cứu bên ngoài hợp tác. Tuy nhiên, Craig Federighi, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách kỹ thuật phần mềm tại Apple, bác bỏ vì lo ngại làm lộ thông tin về hiệu suất mà Apple thực hiện để chạy mô hình trên iPhone.
Đầu năm nay, Apple cũng sắp xếp lại các bộ phận AI sau khi quá trình cải tiến trợ lý ảo Siri diễn ra chậm chạp. Theo Bloomberg, CEO Tim Cook dường như đã "mất niềm tin" vào John Giannandrea, người đứng đầu bộ phận AI của công ty. Ban lãnh đạo đã thảo luận và quyết định Giannandrea sẽ không đảm nhiệm việc giám sát phát triển Siri nữa.
Nhóm Siri tách khỏi Giannandre và làm việc theo sự chỉ đạo của Mike Rockwell, người đứng đầu mảng Vision Pro. Rockwell sẽ trực tiếp báo cáo cho Federighi. Trong khi đó, nhóm của Pang vẫn ở lại với Giannandrea. Việc phân tách cho thấy sự chia rẽ ngày càng tăng giữa bộ phận nghiên cứu và phát triển (R&D) với bộ phận triển khai sản phẩm.
Sau khi Pang rời Apple, một số nhà nghiên cứu thân cận với ông cũng rời đi hoặc đang xem xét lời mời từ OpenAI, Anthropic và Meta, khiến Apple đối mặt tình trạng chảy máu chất xám vào giai đoạn quan trọng. Hãng đang thử nghiệm dùng các mô hình bên ngoài như Claude của Anthropic, ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google để hỗ trợ Siri. Bước đi này được coi là sự thừa nhận công ty đang gặp khó khăn khi cạnh tranh về AI tạo sinh, gây chán nản trong nhóm AI nội bộ.
Apple giới thiệu hệ điều hành iOS 26 mới tại sự kiện WWDC 2025 hồi tháng 6. Ảnh: Tuấn Hưng
Tại Hội nghị các nhà phát triển toàn cầu WWDC 2025 đầu tháng 6, Apple thừa nhận cần thêm thời gian phát triển Apple Intelligence và tích hợp AI lên Siri, khiến giới chuyên gia lo ngại công ty đang tụt hậu. "Những gì Apple thể hiện tại WWDC cho thấy công ty có những cải thiện chậm rãi và ổn định về AI, nhưng nhìn chung nhàm chán", nhà phân tích Dan Ives của Wedbush Securities viết trên blog. "WWDC nêu ra tầm nhìn cho nhà phát triển, nhưng không có bất kỳ tiến triển lớn nào về Apple Intelligence vì công ty có trụ sở ở Cupertino đang giữ thái độ an toàn và kín tiếng sau những sai lầm năm ngoái".
Tom’s Guide dẫn nguồn từ người trong cuộc cho biết, Apple chưa có định hướng rõ ràng rằng họ muốn cạnh tranh trực tiếp với các mô hình như GPT-4 hay tập trung phát triển công cụ hẹp hơn, tối ưu hóa cho phần cứng.
Không có sự lãnh đạo và tầm nhìn của Pang, một số lo ngại các nỗ lực AI nội bộ của Apple có thể bị đình trệ hoặc trở nên phụ thuộc vào đối tác bên ngoài. Số khác lạc quan rằng việc tuyển dụng Zhifeng Chen, cựu kỹ sư Google, để dẫn dắt nhóm phát triển mô hình nền tảng sẽ mang lại động lực mới.
Trong khi đó, các đối thủ của Apple đang tích cực tung ra những mô hình mới và chiêu mộ nhân tài. Meta phát hành mô hình Llama 4, trong khi OpenAI tung ra o3, o3‑mini, o3‑pro và o4‑mini, còn Google giới thiệu Gemini 2.5 Pro và Gemini 2.5 Flash. Mark Zuckerberg thậm chí rót hơn 14 tỷ USD vào Scale AI để mời nhà sáng lập Alexandr Wang gia nhập Meta. Đầu tháng 7, Google trả 2,4 tỷ USD cho Windsurf để lôi kéo CEO Varun Mohan và các nhân sự chủ chốt, đồng thời mua quyền sử dụng tài sản trí tuệ của startup.
Tham vọng AI của Apple đang đứng trước bước ngoặt mang tính quyết định. Khi đối thủ như Meta, OpenAI và Google vẫn đang tiếp tục săn đón các nhà nghiên cứu hàng đầu, Apple cần nỗ lực để chứng minh họ vẫn là cái tên đáng gờm trong kỷ nguyên AI tạo sinh.
Thu Thảo tổng hợp
