Sơ đồ 4-3-2-1 chính là biến thể của sơ đồ tấn công truyền thống 4-3-3 (sơ đồ chiến thuật do Johan Cruyff phát minh để hoàn thiện cho trường phái bóng đá tổng lực của ông). Ngày nay, nét hiện đại của biến thể 4-3-2-1 là sự cơ động của 2 tiền đạo đá lùi hơn một chút so với trung phong cắm, và hơi dạt ra cánh sẽ tăng thêm phạm vi hoạt động, dễ dàng liên kết với hàng tiền vệ. Messi- Villa- Pedro: bộ ba “sát thủ” kinh hoàng của Barca. Ảnh: Internet Với lối chơi Tiqui-taca kết hợp với 4-3-2-1, hàng công của Barca luôn hoạt động trên diện rộng, các tiền đạo luôn được san sẻ sức ép mỗi khi bị kèm cặp, và sự đa năng, linh động có thể xé toang hàng thủ dày đặc của đối phương một cách dễ dàng với miếng đánh phối hợp vào trung lộ quen thuộc. Bộ ba “sát thủ” Messi-Villa-Pedro (M.V.P) với phẩm chất siêu việt và vô cùng ăn ý với nhau, họ đã tỏa sáng rực rỡ với sơ đồ chiến thuật này (M.V.P đã ghi tới 99 bàn cho Barca mùa giải năm nay). Và nhìn xem M.V.P đã làm gì với M.U, họ chia nhau mỗi người một bàn thắng trong trận chung kết Wembley, để rồi cùng đội bóng xứ Catalan lên ngôi vương ở đấu trường Champions League. Mặc dù không sỡ hữu những cầu thủ siêu hạng như Messi, Xavi hay Iniesta, và cũng không Tiqui–taca được như Barca, Nhưng Porto với sự dẫn dắt của HLV trẻ trung Villas Boas, cùng sơ đồ chiến thuật 4-3-2-1 đầy sức tấn công mạnh mẽ họ đã dành danh hiệu vô địch Europa League mùa giải năm nay. Tuy không đạt trình độ như M.V.P, nhưng ba mũi giáp công của Porto: Falcao-Hulk-Valera cũng tỏ ra lợi hại không thua kém. Họ chính là chìa khóa thành công của Porto năm nay, giúp cho đội bóng này giành cú ăn ba đầy ngoạn mục. Nhận thấy sự lên ngôi của sơ đồ 4-3-3 và biến thể của nó, cùng một năm không mấy thành công với sơ đồ chiến thuật 4-2-3-1, “Người đặc biệt” Jose Mourinho quyết định sẽ bỏ sơ đồ 4-2-3-1 để áp dụng sơ đồ siêu tấn công 4-3-3 cho Real. Khi sử dụng sơ đồ này, ông đã từng rất thành công khi còn ở Chelsea (với bộ ba Duff-Drobga-Robben trên hàng công). Và nó chính là nền tảng của lối chơi Chelsea bây giờ. Ngay cả người trợ lý ngày nào chịu ảnh hưởng sâu sắc từ ông với đặc trưng là sơ đồ chiến thuật 4-3-3 như Villas Boas, đã thành công rực rỡ ở Porto thì không có lý do gì Mourinho không trở về với sơ đồ chiến thuật quen thuộc của mình như hồi còn tại vị ở Porto và Chelsea. Sơ đồ chiến thuật mùa giải năm sau của Mourinho? Ảnh: Internet Ở mùa giải 2007/08, M.U giành được cú đúp danh hiệu (vô địch Premier League và UEFA Champions League). Vào năm đó, “Quỷ đỏ” đã đánh bại Barca ở trận bán kết Champions League để giành quyền vào chơi trận chung kết với Chelsea. Sở dĩ có thành công như vậy là do thời điểm đó M.U cũng có một bộ ba trên hàng công rất mạnh là Rooney–Ronaldo–Tevez. Rõ ràng thời huy hoàng của những cặp “song sát” đã qua, mà giờ đây chính là sự lên ngôi của những “mũi đinh ba” sắc nhọn. Không biết với sự thành công của sơ đồ tấn công 4-3-3 ngày nay, liệu Sir Alex Ferguson có học theo “mốt” như người đồng nghiệp Mourinho?