Triển lãm do nhóm Khởi Đăng Tác Khí - một tổ chức chuyên phục dựng lồng đèn truyền thống - thực hiện, diễn ra từ 14h đến 20h30 hàng ngày, kéo dài đến 12/10. Năm nay, triển lãm lấy chủ đề "Ngựa trời gắp lửa", gợi nhớ hình tượng bọ ngựa quen thuộc trong ca dao "bọ ngựa bắt ve, chim sẻ rình mồi" và cả truyền thuyết dân gian về loài ngựa trời.
Triển lãm do nhóm Khởi Đăng Tác Khí - một tổ chức chuyên phục dựng lồng đèn truyền thống - thực hiện, diễn ra từ 14h đến 20h30 hàng ngày, kéo dài đến 12/10. Năm nay, triển lãm lấy chủ đề "Ngựa trời gắp lửa", gợi nhớ hình tượng bọ ngựa quen thuộc trong ca dao "bọ ngựa bắt ve, chim sẻ rình mồi" và cả truyền thuyết dân gian về loài ngựa trời.
Nguyễn Thị Kim Thủy, sáng lập nhóm, cho biết: "Theo truyền thuyết dân gian Việt Nam, khi loài người mới biết dùng lửa, bọ ngựa (còn gọi là ngựa trời) được Ông Trời giao nhiệm vụ dùng đôi chân dài, khéo léo như đôi đũa để gắp than, thổi lửa và giữ bếp luôn đỏ lửa. Hình tượng ấy đã gắn bó rất lâu trong đời sống tinh thần của người Việt. Vì thế, chúng tôi muốn kể lại câu chuyện văn hóa này qua những chiếc lồng đèn".
Nguyễn Thị Kim Thủy, sáng lập nhóm, cho biết: "Theo truyền thuyết dân gian Việt Nam, khi loài người mới biết dùng lửa, bọ ngựa (còn gọi là ngựa trời) được Ông Trời giao nhiệm vụ dùng đôi chân dài, khéo léo như đôi đũa để gắp than, thổi lửa và giữ bếp luôn đỏ lửa. Hình tượng ấy đã gắn bó rất lâu trong đời sống tinh thần của người Việt. Vì thế, chúng tôi muốn kể lại câu chuyện văn hóa này qua những chiếc lồng đèn".
Đi vào chính điện là lồng đèn Đại Long cao gần 2 m, dài hơn 10 m dáng rồng thời Lê Trung Hưng với râu, vảy, gò má tròn đặc trưng. Tác phẩm được chế tác suốt 45 ngày từ sợi trúc xử lý lửa khò, vừa dẻo dai vừa bền chắc.
Đi vào chính điện là lồng đèn Đại Long cao gần 2 m, dài hơn 10 m dáng rồng thời Lê Trung Hưng với râu, vảy, gò má tròn đặc trưng. Tác phẩm được chế tác suốt 45 ngày từ sợi trúc xử lý lửa khò, vừa dẻo dai vừa bền chắc.
Bao quanh Đại Long là hàng loạt mẫu đèn phục dựng từ lối chơi Trung thu xưa: cá chép, cua, bướm, ngựa trời… rực rỡ ánh sáng giấy bóng kiếng. Mỗi loại đều mang một ý nghĩa riêng.
Bao quanh Đại Long là hàng loạt mẫu đèn phục dựng từ lối chơi Trung thu xưa: cá chép, cua, bướm, ngựa trời… rực rỡ ánh sáng giấy bóng kiếng. Mỗi loại đều mang một ý nghĩa riêng.
"Đèn Đại Long biểu trưng cho sức mạnh, quyền uy và thịnh vượng. Đèn Ngựa Trời thể hiện sự cảnh giác, kiên cường. Đèn Cự Giải cầu mong con cái học hành đỗ đạt. Đèn cá chép biểu trưng cho hành trình vượt vũ môn, ẩn dụ cho ý chí vươn lên, khát vọng thành công.... Chúng tôi muốn người trẻ thấy trung thu Việt có chiều sâu chứ không chỉ là ánh sáng lấp lánh", Thủy nói.
"Đèn Đại Long biểu trưng cho sức mạnh, quyền uy và thịnh vượng. Đèn Ngựa Trời thể hiện sự cảnh giác, kiên cường. Đèn Cự Giải cầu mong con cái học hành đỗ đạt. Đèn cá chép biểu trưng cho hành trình vượt vũ môn, ẩn dụ cho ý chí vươn lên, khát vọng thành công.... Chúng tôi muốn người trẻ thấy trung thu Việt có chiều sâu chứ không chỉ là ánh sáng lấp lánh", Thủy nói.
Đèn Phúc Điệp mang ý nghĩa chúc thọ, cầu hạnh phúc và gắn kết gia đình.
Đèn Phúc Điệp mang ý nghĩa chúc thọ, cầu hạnh phúc và gắn kết gia đình.
Để chuẩn bị cho triển lãm, nhóm tám thành viên - phần lớn là sinh viên - mất khoảng bốn tháng chế tác. Mỗi sản phẩm trải qua ba công đoạn: uốn khung trúc, dán giấy, vẽ trang trí. Chiếc đơn giản như cá chép cần 4-5 ngày, phức tạp như rồng hoặc ngựa trời có thể vài tháng.
Để chuẩn bị cho triển lãm, nhóm tám thành viên - phần lớn là sinh viên - mất khoảng bốn tháng chế tác. Mỗi sản phẩm trải qua ba công đoạn: uốn khung trúc, dán giấy, vẽ trang trí. Chiếc đơn giản như cá chép cần 4-5 ngày, phức tạp như rồng hoặc ngựa trời có thể vài tháng.
Khởi Đăng Tác Khí được thành lập ba năm trước, khi Thủy tình cờ bắt gặp bức ảnh tết trung thu hơn 100 năm tuổi với những chiếc đèn cầu kỳ. "Khoảnh khắc ấy tôi nghĩ: Nếu ông bà mình từng có những món đồ đẹp đến vậy thì tại sao hôm nay lại ít thấy? Từ đó tôi quyết định thử phục dựng, dù không biết bắt đầu từ đâu", Thủy nhớ lại.
Khởi Đăng Tác Khí được thành lập ba năm trước, khi Thủy tình cờ bắt gặp bức ảnh tết trung thu hơn 100 năm tuổi với những chiếc đèn cầu kỳ. "Khoảnh khắc ấy tôi nghĩ: Nếu ông bà mình từng có những món đồ đẹp đến vậy thì tại sao hôm nay lại ít thấy? Từ đó tôi quyết định thử phục dựng, dù không biết bắt đầu từ đâu", Thủy nhớ lại.
Nhóm phải lần mò từ những tấm ảnh đen trắng, thử nghiệm nhiều lần để khôi phục dáng đèn xưa. Ban đầu, các thành viên lo ngại không ai quan tâm. Nhưng khi ra mắt, triển lãm bất ngờ được đón nhận tích cực. "Năm ngoái, triển lãm thu hút hơn 2.500 lượt khách, còn năm nay chỉ sau một tháng đã có hơn 1.000 người đến xem", chị cho biết.
Nhóm phải lần mò từ những tấm ảnh đen trắng, thử nghiệm nhiều lần để khôi phục dáng đèn xưa. Ban đầu, các thành viên lo ngại không ai quan tâm. Nhưng khi ra mắt, triển lãm bất ngờ được đón nhận tích cực. "Năm ngoái, triển lãm thu hút hơn 2.500 lượt khách, còn năm nay chỉ sau một tháng đã có hơn 1.000 người đến xem", chị cho biết.
Ngoài việc trưng bày để check-in, triển lãm còn khơi gợi ký ức và tình yêu văn hóa cho khách tham quan.
Ngoài việc trưng bày để check-in, triển lãm còn khơi gợi ký ức và tình yêu văn hóa cho khách tham quan.
Kim Chi, 26 tuổi, phường Minh Phụng cho biết: "Tôi cứ nghĩ lồng đèn đã mai một vì giờ toàn đồ điện tử. Vậy mà ở đây lại có những chiếc đèn kính khổng lồ, hoành tráng hơn tôi tưởng. Trước tôi không quan tâm lịch sử, nhưng sau khi xem phim Mưa đỏ thì bắt đầu yêu thích và tìm đến các địa điểm văn hóa, lịch sử như đình Sơn Trà để khám phá".
Kim Chi, 26 tuổi, phường Minh Phụng cho biết: "Tôi cứ nghĩ lồng đèn đã mai một vì giờ toàn đồ điện tử. Vậy mà ở đây lại có những chiếc đèn kính khổng lồ, hoành tráng hơn tôi tưởng. Trước tôi không quan tâm lịch sử, nhưng sau khi xem phim Mưa đỏ thì bắt đầu yêu thích và tìm đến các địa điểm văn hóa, lịch sử như đình Sơn Trà để khám phá".
Thanh Bình, 53 tuổi, phường Tây Thạnh, nói: "Điều tôi ấn tượng nhất là sự kết hợp giữa đèn lồng truyền thống và không gian đình cổ ngay giữa lòng thành phố. Khung cảnh này gợi lại ký ức tuổi thơ của tôi, rất gần gũi và có hồn".
Thanh Bình, 53 tuổi, phường Tây Thạnh, nói: "Điều tôi ấn tượng nhất là sự kết hợp giữa đèn lồng truyền thống và không gian đình cổ ngay giữa lòng thành phố. Khung cảnh này gợi lại ký ức tuổi thơ của tôi, rất gần gũi và có hồn".
Đình Sơn Trà, nơi diễn ra triển lãm, được xây dựng vào thập niên 1860, vốn là di tích gắn bó với cộng đồng người dân từ bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng, di cư vào Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Việc kết hợp không gian đình cổ với nghệ thuật lồng đèn phục dựng giúp khách tham quan vừa thưởng thức nghệ thuật, vừa tìm hiểu lịch sử và di sản.
Đình Sơn Trà, nơi diễn ra triển lãm, được xây dựng vào thập niên 1860, vốn là di tích gắn bó với cộng đồng người dân từ bán đảo Sơn Trà, Đà Nẵng, di cư vào Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Việc kết hợp không gian đình cổ với nghệ thuật lồng đèn phục dựng giúp khách tham quan vừa thưởng thức nghệ thuật, vừa tìm hiểu lịch sử và di sản.
Hoàng Yến
