"27 phim Việt được phát hành từ đầu năm đến hiện tại. Và chỉ có 7 phim trong đó có doanh thu khả quan, gồm những cái tên Nghề Siêu Dễ, Nhà Không Bán, Chuyện Ma Gần Nhà, Chìa Khóa Trăm Tỷ, Dân Chơi Không Sợ Con Rơi, Đêm Tối Rực Rỡ, Em Và Trịnh. Còn lại, tất cả đều rơi vào cảnh thua lỗ đến lỗ nặng". Đó là chia sẻ tổng quan của ông Thái Dương, Trưởng phòng marketing của Lotte Cinema về phim Việt 2022.
Tuy nhiên nhìn vào con số ảm đạm này, các đạo diễn, nhà sản xuất hay nhà rạp không cho rằng phim Việt bị thụt lùi hoặc bị phim ngoại loại bỏ khỏi cuộc chơi. Ngược lại, họ cho rằng trên sân nhà, khán giả vẫn ủng hộ phim Việt. Đây có thể chỉ là giai đoạn điện ảnh chững lại, do tàn dư của hai năm dịch bệnh.
Cù Lao Xác Sống mới rút khỏi rạp vào ngày 24/9. Bộ phim bị khán chê vì kịch bản vô lý.
20 phim Việt lỗ nặng
Bức tranh phim Việt và phim ngoại trong thời gian qua thể hiện rõ hai mảng màu sáng - tối. Bỗng Dưng Trúng Số hiện thu được 71 tỷ đồng, Ngược Dòng Thời Gian Để Yêu Em đạt gần 80 tỷ đồng, theo số liệu từ BoxOffice, đơn vị quan sát vé độc lập.
Hai bộ phim hài đến từ Hàn Quốc và Thái Lan theo đánh giá của giới chuyên môn không hẳn là tác phẩm xuất sắc, cũng không có sự góp mặt của những tên tuổi nổi tiếng, hút lượng fan đông đảo ở Việt Nam. Ở Hàn Quốc, Bỗng Dưng Trúng Số thu hút khoảng 3 triệu lượt người xem. Trong khi đó, một phim được đánh giá là bom tấn của xứ kim chi phải đạt từ 10 triệu lượt người xem trở lên.
Vì vậy sự bùng nổ về doanh thu của hai tác phẩm ngoại này khiến các nhà rạp bất ngờ. Ông Thái Dương thừa nhận doanh thu cao của Bỗng Dưng Trúng Số hay Ngược Dòng Thời Gian Để Yêu Em nằm ngoài dự đoán của rạp.
Theo lý giải của đại diện Lotte, hai tác phẩm này thu hút nhờ kịch bản thú vị, hài hước, mang tính giải trí cao. Đặc biệt, phần phụ đề bắt trend, thu hút giới trẻ nhờ phá vỡ cách dịch truyền thống trước đây.
"Cách dịch của hai phim này đã vượt khuôn mẫu. Đội ngũ dịch không chỉ dịch sát nghĩa mà còn sử dụng ngôn ngữ của khán giả trẻ Việt, vì vậy khiến họ thích và cười rất nhiều", ông Dương nói.
Siêu phẩm Avatar chiếu lại sau 13 năm cũng thu được 13 tỷ đồng. Hiện tại, cùng với Ngược Thời Gian Để Yêu Em, Bỗng Dưng Trúng Số, Avatar thuộc bộ 3 phim đứng đầu doanh thu phòng vé ở Việt Nam.
Diễn xuất của Phương Anh Đào là điểm sáng của Vô diện sát nhân nhưng bộ phim vẫn thất thu vì cốt truyện cũ, kịch bản nhiều lỗi.
Ở chiều ngược lại, doanh thu phim Việt khá bết bát. Ngay từ đầu năm, doanh thu phim Tết đã giảm sâu. 5 bộ phim Việt, trong đó có 3 phim doanh thu khả quan nhất gồm Nhà Không Bán, Bẫy Ngọt Ngào, Chìa Khóa Trăm Tỷ, chỉ thu được khoảng 30 tỷ đồng trong 3 ngày Tết. Con số này thấp hơn nhiều lần so với Cua Lại Vợ Bầu phát hành vào Tết 2019 – thu 50 tỷ sau 3 ngày chiếu.
Sau đó, lần lượt 26 phim Việt được công chiếu, nhà rạp chỉ ghi nhận một vài cái tên có doanh thu khả quan như Dân Chơi Không Sợ Con Rơi, Đêm Tối Rực Rỡ, Nghề Siêu Dễ, Em và Trịnh. Đây là những phim thu từ 20 tỷ đồng trở lên, nhưng chưa phim nào vượt 100 tỷ đồng. Riêng bộ phim của đạo diễn Phan Gia Nhật Linh đạt gần 100 tỷ nhưng vẫn chỉ dừng ở mức hòa vốn vì vốn đầu tư sản xuất lên tới 50 tỷ đồng.
Phim thua lỗ tạo thành danh sách dài, ở đó có những phim chỉ thu vài trăm triệu đến hơn một tỷ đồng. Những cái tên ngã ngựa phòng vé đến thời điểm này có kể tới Người Tình, Mưu Kế Thượng Lưu, Cù Lao Xác Sống, Vô Diện Sát Nhân, Trò Chơi Tử Thần, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Người Lắng Nghe Lời Thì Thầm, Kẻ Thứ Ba…
Lý do phim Việt thất thu
Theo đạo diễn Bảo Nhân phim Việt năm 2022 đã đi được 2/3 chặng đường và bức tranh hiện ra khá ảm đạm. Danh sách phim thua lỗ nối dài phần nào cho thấy sự chững lại của thị trường phim điện ảnh sau hai năm dịch bệnh. Thực trạng này, theo anh xảy ra với toàn thế giới không riêng gì Việt Nam. "Chẳng qua phim Việt vốn chưa đủ mạnh nên càng dễ lộ yếu điểm và hụt hơi", nam đạo diễn cho hay.
Hạn chế về vốn sản xuất phim đã tồn tại trong giới sản xuất phim Việt nhiều năm nay. Hiện tại, con số đầu tư cho mỗi phim Việt đã tăng nhiều hơn trước, khoảng 20 tỷ đồng/phim. Vì vậy, nếu để hòa vốn, phim cần thu được hơn 40 tỷ đồng. Nếu phim không đủ hấp dẫn, thuyết phục người xem, 40 tỷ là con số xa vời. Những bộ phim bị người xem ngó lơ trong thời gian qua chỉ thu khoảng 1 tỷ đồng, đồng nghĩa với việc nhà sản xuất mất trắng số tiền đầu tư.
Phim Bẫy ngọt ngào là một trong ít phim Việt đạt doanh thu cao.
Nhà sản xuất kiêm đạo diễn Nhất Trung nhìn nhận doanh thu của phim Việt năm nay giảm sút một phần do yếu tố khách quan - ảnh hưởng của dịch bệnh. Theo anh, đa số tác phẩm ra mắt trong thời gian qua đều sản xuất từ 1-2 năm trước, phải nhiều lần dời lịch chiếu. Điều đó dẫn tới câu chuyện, chủ đề đã cũ, chưa kể chiến lược quảng bá, marketing để tiếp cận khán giả gặp khó khăn.
Cũng vì dịch, nhiều đạo diễn nổi tiếng, từng có phim 100 tỷ, không tham gia cuộc chơi năm nay. "Ở Việt Nam có 12 đạo diễn có phim trăm tỷ nhưng 9 tháng qua chỉ có sự góp mặt của Võ Thanh Hòa, Phan Gia Nhật Linh. Phim của hai đạo diễn này tuy phim chưa vượt trăm tỷ nhưng đều hòa đến thắng. Năm nay, đa số đạo diễn tên tuổi đang bắt tay bấm máy phim mới", ông Nhất Trung chia sẻ.
Với ông Thái Dương, năm 2022, nhiều nhà sản xuất phim Việt chọn thể loại kinh dị nên đây cũng là hạn chế so với phim hài như Bỗng Dưng Trúng Số, Ngược Dòng Thời Gian Để Yêu Em. Trong khi phim hài có đối tượng khán giả đa dạng, phủ sóng ở nhiều độ tuổi, phim kinh dị thường gắn mác 13+ hoặc 18+.
"Thể loại kinh dị từng trend vào năm 2019 nhưng đến bây giờ đã không còn hot nữa. Hoặc thời điểm này có thể quá nhiều kinh dị, khán giả lại muốn được giải trí với phim hài hơn", ông lý giải.
Đạo diễn Bảo Nhân cho rằng phim hài có đất dụng võ vì khán giả luôn yêu thích thể loại này khi cần tìm đến sự giải trí sau những áp lực công việc, cuộc sống.
Đạo diễn Bảo Nhân cho rằng phim thua lỗ không đáng lo bằng tình cảm, niềm tin khán giả dành cho phim Việt bị giảm sút.
Từ chiến thắng phòng vé của hai phim ngoại ở thời điểm hiện tại, đại diện Lotte chia sẻ: "Có nhiều lý do để giải thích cho thất bại nhưng nhà làm phim nên hiểu rằng khi số đông không ủng hộ phim nghĩa là phim đó không hấp dẫn. Chúng ta làm phim cho khán giả đại chúng, không phải làm cho nhà rạp hay người trong ngành xem. Các nhà làm phim cần tham khảo thêm phim ngoại về kịch bản, cách xử lý để có định hướng tốt, tạo ra phim ăn khách".
Phim lỗ nặng có là thảm họa?
Nhìn về mức doanh thu phim năm 2022 giảm sâu, đạo diễn Bảo Nhân cho hay những con số đó không đáng lo bằng tình cảm, niềm tin khán giả dành cho phim Việt bị giảm sút. Tuy vậy, theo anh, nên nhìn vào mặt tích cực rằng thị trường gặp khó khăn vẫn có những dự án đạt doanh thu tốt.
Đạo diễn nhấn mạnh: "Em và Trịnh vẫn có doanh thu 100 tỷ. Đó là điểm sáng không thể phủ nhận. Điều đó chứng tỏ khán giả Việt không quay lưng với phim nội địa. Chỉ cần có phim tốt, thu hút thì khán giả sẵn sàng ra rạp thưởng thức".
Đồng quan điểm, đại diện của Lotte khẳng định khán giả Việt luôn ủng hộ phim Việt. Điều này thể hiện qua top các phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại đều là sản phẩm nội địa.
"Chỉ với hai phim ngoại thắng doanh thu vừa qua mà nói khán giả sính ngoại là không đúng. Quan trọng là tác phẩm đó có phù hợp với nhu cầu và sở thích của khán giả. Phim Việt có ưu điểm lớn so với phim ngoại là khán giả không bị mất tập trung đọc phụ đề. Khán giả từ 30 tuổi trở lên, đọc phụ đề là cản trở trải nghiệm điện ảnh. Bên cạnh đó, văn hóa gần gũi khiến khán giả cảm giác không khí của phim tốt hơn. Tôi tin chỉ cần phim tốt, khán giả sẽ đi xem, kể cả ngày thường", ông Thái Dương khẳng định.
Tương tự, đại diện của Lotte cho rằng các phim thua lỗ nặng không đồng nghĩa với chất lượng thảm họa. Theo ông, các dự án khi được ra mắt là công sức của nhiều người. Và khi bỏ hàng chục tỷ đầu tư, không ai muốn làm phim thảm họa, để nhận lấy thua lỗ đắng cay. Do đó, phim thất thu có thể do nhà sản xuất, đạo diễn chưa hiểu tâm lý khán giả, tay nghề còn hạn chế hoặc tính toán chưa đúng thời điểm, kịch bản còn lỗ hổng.
Ông cho biết trong số các phim thua lỗ, Người Lắng Nghe Lời Thì Thầm, Maika đều là tác phẩm của những đạo diễn kỳ cựu, chăm chút kỹ lưỡng về kịch bản, từng góc máy.
Đạo diễn Nhất Trung và dàn sao phim 1990.
Ông Thái Dương chia sẻ: "Cần đánh giá thẳng thắn rằng phim Việt Nam đang đi sau các nước, không thể so sánh được với phim ngoại. Các nền điện ảnh khác đã phải cố gắng, vươn lên và phát triển trước điện ảnh Việt thời gian dài. Và để có sự phát triển như ngày nay, họ cũng trải qua thời kỳ như Việt Nam. Do đó, nhà rạp luôn có sự ưu ái với phim Việt, nhìn phim ở những mặt tích cực".
Đạo diễn Nhất Trung cũng không cho rằng những con số ảm đạm là điều đáng buồn. Anh nhận định điện ảnh Việt đang trên đà phát triển. "Năm 2023, khi các đạo diễn trăm tỷ công chiếu phim mới, rạp phim Việt chắc chắn sẽ sôi động hơn. Thị trường phim Việt còn nhiều tiềm năng, chỉ có điều chúng ta hiểu và khai phá như thế nào", Nhất Trung nói.
Trong tháng 10, rạp phim Việt sẽ có 3 tác phẩm ra mắt, gồm Cô Gái Từ Quá Khứ, Mười: Lời Nguyền Trở Lại, Đảo Độc Đắc: Tử Mẫu Thiên Linh Cái. Hai trong số 3 phim đều có phần 1 ăn khách, riêng Cô Gái Từ Quá Khứ của đạo diễn Bảo Nhân có sự tham gia của Lan Ngọc, Kaity Nguyễn. Vì vậy ba bộ phim được chờ đợi mang tới làn gió mới, xua đi không khí ảm đạm của phim Việt thời gian qua.
