Bà Bạch Nga - em gái nghệ sĩ Bạch Mai - cho biết bà qua đời sau thời gian điều trị ở bệnh viện An Bình với bệnh nền về huyết áp, tim mạch. Từ cuối tháng 7, tinh thần, sức khỏe bà xuống dốc vì em gái, em trai lần lượt qua đời. Em gái bà, nghệ sĩ phục trang Kim Phượng, mất hôm 25/7, cũng vì Covid-19. Ngày 8/8, em trai bà, nhạc sĩ Thanh Châu, mất vì suy hô hấp.
Bạch Mai là đạo diễn, nghệ sĩ, thầy dạy tuồng cổ và soạn giả của hàng loạt tác phẩm sân khấu nổi tiếng. Ảnh: Đoàn cải lương Huỳnh Long.
Bạch Mai sinh năm 1948 trong gia đình có truyền thống cải lương, tên thật là Nguyễn Ngọc Mai. Thuở mới vào nghề, bà theo học nữ nghệ sĩ Năm Thài, đào chính của gánh hát Chánh Thành. Từ năm 13 tuổi, bà bắt đầu biểu diễn những vai đào con, đến 15 tuổi thì hát chính. Bà được khán giả yêu mến qua hàng trăm vai diễn, điển hình như Lưu Kim Đính giải giá Thọ Châu, Lá chắn biên thùy, Tấm Cám, Đường về núi Lam, Người đẹp trong tranh... Bà thường hát cặp với nghệ sĩ Đức Lợi, sau đó nên duyên vợ chồng với ông.
Nghệ sĩ Bạch Mai là một trong những tên tuổi góp phần thúc đẩy nghệ thuật cải lương phát triển ở miền nam thập niên 1960. Bà góp công xây dựng đoàn cải lương Huỳnh Long - đoàn hát sau này là bệ đỡ của nhiều nghệ sĩ tên tuổi như Bảo Quốc, Bạch Long, Thành Lộc... Theo đạo diễn sân khấu Hữu Quốc, Bạch Mai không chỉ là nghệ sĩ biểu diễn xuất sắc mà còn là soạn giả nhiều vở nổi tiếng như Xử án Phi Giao, Giang sơn mỹ nhân, Ngọc Kỳ Lân, Thập tứ nữ anh hào, Ngũ biến báo phu cừu, Mặt trời đêm thế kỷ, Trưng Nữ Vương, Mai trắng se duyên... Đạo diễn Hữu Quốc nói: "Bà được khán giả, đồng nghiệp nhiều thế hệ yêu quý, nể phục với gia tài tác phẩm đồ sộ. Tôi nuối tiếc vì dịch nên chưa kịp mời nghệ sĩ Bạch Mai tham gia dự án 'Gìn vàng giữ ngọc' dành cho nghệ thuật cải lương".
Từ Mỹ, ca sĩ Quang Thành - người thân thiết với thành viên đoàn cải lương Huỳnh Long - cho biết, hai ngày trước, khi gọi điện về nước, anh còn được nghệ sĩ Bạch Nga cho biết nghệ sĩ Bạch Mai vẫn chống chọi với Covid-19, gia đình hy vọng bà vượt bạo bệnh. Anh nói: "Dự cảm tin buồn nhưng tôi vẫn bàng hoàng. Bà là nghệ nhân tuồng cổ lẫy lừng, vừa là tác giả, đạo diễn, nghệ sĩ vừa là thầy dạy nhiều thế hệ nghệ sĩ như Chí Linh, Vân Hà, Ngọc Huyền, Thanh Thanh Tâm... Tôi cũng thọ giáo bà rất nhiều mỗi lần tham gia các vở diễn cải lương và được bà chỉ dạy tận tình".
Những năm cuối đời, bà ít biểu diễn, nhưng dành tâm sức hỗ trợ con gái - nghệ sĩ Bình Tinh - gây dựng lại đoàn cải lương Huỳnh Long. Bà vừa làm đạo diễn, cố vấn nghệ thuật, vừa hỗ trợ Bình Tinh đào tạo thế hệ trẻ. Ê-kíp của Huỳnh Long thế hệ mới đã tái diễn nhiều buổi phục vụ khán giả. Đầu năm nay, khi không thể đi biểu diễn vì dịch, Bình Tinh làm đạo diễn, ra mắt video cải lương Cô gái Đồ Long, Giang Sơn Mỹ Nhân do mẹ soạn. Nghệ sĩ Bạch Mai có một người con khác cũng theo nghề mẹ là Chinh Nhân, anh qua đời năm 2016 do bệnh hiểm nghèo.
Nghệ sĩ cải lương Bạch Mai kể lần đầu diễn vai chính Mạnh Lệ Quân khi mới 15 tuổi trong chương trình "Sân khấu và cuộc đời", ghi hình năm 2019. Video: Youtube Truyền hình Đồng Tháp
Hà Thu