Ngày 21/3, đồng bào Chăm theo đạo Bà-ni ở tỉnh Bình Thuận tập trung về các động (nghĩa trang của người Chăm) để cùng nhau thực hiện nghi thức tảo mộ, cúng thỉnh tổ tiên, ông bà. Đây là phần quan trọng nhất và mở đầu cho Ramưwan - Tết cổ truyền của đồng bào Chăm Bà-ni.
Tại động ở xã Phan Thanh, huyện Bắc Bình, ngay từ sáng sớm, hàng nghìn người mặc đồ truyền thống với mâm đồ cúng tươm tất trên tay nối tiếp nhau thành hàng dài đi tảo mộ. Sau khi các thầy Char (người chủ lễ trong dòng tộc) làm nghi thức vén cát, tưới nước tẩy uế các phần mộ, từng dòng họ sẽ bày biện đồ cúng và ngồi thành 2 hàng quanh mộ để đọc kinh, cúng tổ tiên...
Ramưwan - Tết cổ truyền của đồng bào Chăm Bà-ni - có nhiều nghi thức đẹp
Điều độc đáo là mộ của người Chăm không xây kiên cố, mà chỉ phủ cát bằng ngang mặt đất và được đánh dấu bằng một hòn đá tròn. Những hòn đá này xếp thành những hàng dài rất đều đặn. Với nét độc đáo mang màu sắc văn hóa riêng này, lễ tảo mộ của người Chăm đã thu hút rất nhiều khách tham quan du lịch và các nhà nghiên cứu văn hóa, nhiếp ảnh gia đến tìm hiểu, sáng tác.
Đồng bào Chăm Bà-ni mở đầu Ramưwan bằng nghi thức tảo mộ, cúng thỉnh tổ tiên. Ảnh: Hồng Hiếu
Theo sư cả Xích Dự (Chủ tịch Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bà-ni tỉnh Bình Thuận), lễ tảo mộ cùng các nghi thức cúng đi cùng là phong tục truyền thống được lưu truyền từ nhiều đời xưa. Đó là sự tưởng niệm, biết ơn tổ tiên và dòng tộc cũng như tâm linh của mọi người trong cộng đồng trước khi đón Ramưwan. Đồ cúng trong lễ tảo mộ khá đơn giản, gồm trầu cau, thuốc lá, nước uống và bánh kẹo…
Vào dịp này, người Chăm Bà-ni xa quê đều dành thời gian trở về cúng tổ tiên, quây quần cùng gia đình và người thân. Ramưwan là sản phẩm văn hóa tinh thần từ truyền thống tín ngưỡng cổ của cư dân người Chăm. Với ý nghĩa để con cháu tưởng nhớ đến tổ tiên, ông bà, các đấng sinh thành và cầu nguyện cho làng xóm được bình yên, nhà nhà sung túc, mùa màng tươi tốt.
Sau lễ tảo mộ, các gia đình, dòng tộc sẽ trở về nhà cúng tổ tiên, vui chơi và sau đó các thầy Char sẽ vào đền để thực hiện tháng chay niệm Ramadan.