The Veil - White Palace / thiết kế: me+ architect và atelier tho.A

Lấy cảm hứng từ tấm mạng che mặt của cô dâu trong ngày cưới, The Veil - White Palace Phạm Văn Đồng (Thành phố Hồ Chí Minh) đã trở thành công trình duy nhất của Việt Nam có mặt trong hạng mục Display: Completed Buildings (tạm dịch là Trình diễn - Công trình đã hoàn thành) tại Liên hoan Kiến trúc thế giới (World Architecture Festival) WAF 2021.

Được ví von như giải “Oscar” của ngành Kiến trúc thế giới, WAF là một sự kiện quốc tế thường niên danh giá trong lĩnh vực kiến trúc nhằm vinh danh những tác phẩm kiến trúc xuất sắc, nơi các kiến trúc sư tài năng từ mọi quốc gia cùng nhau kỷ niệm những thành tựu kiến trúc trên khắp thế giới.

Năm nay, WAF sẽ chính thức diễn ra tại Lisbon, Bồ Đào Nha vào đầu tháng 12 này. Vượt qua hàng nghìn các nhóm thiết kế khác, The Veil - White Palace Phạm Văn Đồng đã có mặt trong danh sách rút gọn gồm hơn 400 công trình ở nhiều hạng mục và sánh vai cùng 20 công trình nổi bật của các kiến trúc sư và nhóm thiết kế hàng đầu thế giới trong hạng mục Display: Completed Buildings. Công trình do KTS Nghiêm Đình Toàn (me+ Architect) chủ trì thiết kế.

The Veil - White Palace Phạm Văn Đồng (Thành phố Hồ Chí Minh)

Gắn kết con người với con người

Nói về niềm vinh dự này, KTS Nghiêm Đình Toàn chia sẻ: “Lọt được vào danh sách đề cử rút gọn của WAF thực sự là một niềm vui rất lớn của chúng tôi. Tuy chưa phải là một kết quả quá to lớn nhưng đây là một cột mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển của me+ Architect cũng như cá nhân tôi. Hy vọng, The Veil trở thành một điểm nhấn thú vị cho kiến trúc Việt Nam ở cuộc thi WAF năm nay”.

Khi nhận được lời mời tham gia vào dự án trung tâm sự kiện và triển lãm cho thành phố mới Thủ Đức, nằm về phía đông TPHCM, me+ Architect bắt đầu bằng những nghiên cứu liên quan đến chức năng của một trung tâm sự kiện và triển lãm. Từ đó, nhận thấy rằng các hoạt động dù có đa dạng đến mấy cũng có thể tóm gọn thành một từ tiếng Việt “Lễ hội”.

Lễ hội bao gồm 2 phần: Lễ - Hội và 2 phần này quan trọng ngang nhau. Dẫu vậy, dưới áp lực của đời sống hiện đại, người Việt ngày nay chuộng lễ nghi hơn hội họp. Đến cả bữa tiệc cũng diễn ra một cách chóng vánh và “ăn cho có lệ” rồi về. Nhu cầu làm mọi thứ rất nhanh chóng như thế dẫn đến việc xây dựng các trung tâm sự kiện và triển lãm theo kiểu công nghiệp. Kết quả là, khi người kiến trúc sư đến thì mọi thứ đã được “định đoạt”. Đơn vị đầu tư và vận hành tự bố trí công năng công trình, tiến hành thi công cả trước khi liên hệ với kiến trúc sư.

“Với công trình The Veil, chúng tôi cũng gặp tình huống tương tự. Khi kiến trúc sư tham gia thì công trình đã được quyết định hết thảy: Bố cục, khối tích, thậm chí dây chuyền công năng đều đã có sẵn. Chúng tôi phải đương đầu với 2 thử thách. Thứ nhất, trên phương diện xã hội, đó là chúng tôi phải cân bằng lại không gian và thời gian dành cho “Lễ” và “Hội”. Nói cách khác, tạo ra nhiều không gian cho sự gặp gỡ và đối thoại. Thứ hai, về chiến lược, chúng tôi không thể xây dựng thêm nhưng phải khôn khéo tận dụng những điều kiện sẵn có, làm ít được nhiều”, KTS Nghiêm Đình Toàn cho biết.

KTS Nghiêm Đình Toàn ấp ủ việc tạo ra một The Veil - mà ở đó sự gặp gỡ dù là vô tình hay hữu ý giữa con người với con người cũng được nuôi dưỡng không chỉ trong sự tiện nghi, thoải mái, mà còn ở trong cái đẹp, cái lãng mạn và nhờ đó, tạo nên những cộng đồng gắn kết.

"Cô dâu e ấp" giữa lòng đô thị

Lấy cảm hứng từ tấm mạng che mặt của cô dâu trong ngày cưới, nhìn từ bên ngoài, The Veil với thiết kế tấm mạng che trong mờ mỏng manh đầy cảm xúc ôm lấy các đường dạo và tạo nếp cho công trình. Từ đó, mở ra một không gian huyền ảo bên trong. Ý tưởng này đã góp phần hình tượng hóa công trình cũng như tạo độ sâu cho không gian bên trong và tạo sự bí ẩn, có phần riêng tư với bên ngoài.

Điều này cũng khiến công trình có một vóc dáng đặc biệt, kích thích sự khám phá, tò mò tìm hiểu, hệt những cô dâu e ấp sau mạng che, ôm ấp sự khao khát, mong chờ giây phút ngập tràn hạnh phúc trong lễ cưới của cuộc đời.

Ý tưởng này cũng là giải pháp me+ Architect tạo ra để mở rộng tối đa khoảng không gian mở trước phần chính của công trình. Qua đó, tính tương tác giữa con người với con người trong không gian tổ chức sự kiện, hội nghị có cơ hội gia tăng. Bởi vốn dĩ lâu nay người ta chỉ quan tâm đến phần nghi thức và sự kiện chính trong các công trình tương tự.

Với tư duy thiết kế mang nhiều giá trị xã hội nhưng vẫn phải giải quyết bài toán khó mà chủ đầu tư đã đặt ra, me+ Architect đã khéo léo tạo nên nhiều lớp bao che, lan ra bên ngoài, để rồi kéo dài những con đường dạo uốn lượn, đóng mở bằng những mảng tường thép cong, gợi mở cơ hội cho khách tham quan trải nghiệm, kích thích sự tò mò trước khi vào những không gian riêng để tham gia theo lịch trình. Nhờ vậy, công trình không còn đơn thuần chỉ là nơi diễn ra hội nghị, sự kiện mà còn là nơi kết nối, tương tác, gặp gỡ, hay nói cách khác, nhờ sự mở rộng không gian đệm, công trình trở nên nhộn nhịp, sôi nổi hơn bao giờ hết.

Điều này cũng khiến cho kết cấu trước đó từ nặng nề biến chuyển thành các lớp lang nhịp nhàng, uyển chuyển bởi thiết kế bao bọc phần đóng của công trình được tạo ra từ lớp vỏ bao che với vật liệu lưới thép cong màu trắng, được đục lỗ hoa văn cho phép nắng len lỏi vào bên trong. Kết quả thu được là một không gian đệm chồng lấp lên nhau, mờ dần khi di chuyển vào bên trong. Chính không gian đó đã phá vỡ tính khuôn thước của hình khối công trình kỷ hà, giải phóng hoàn toàn sự đơn điệu thường thấy của đa số công trình cùng thể loại.

Ẩn trong lớp bao phủ trắng, bềnh bồng, không gian nội thất bừng lên với thiết kế gỗ uốn lượn nhịp nhàng, tựa như những con sóng tự do, phóng khoáng kết hợp mặt trần tráng gương làm tăng gấp đôi chiều kích không gian, khiến không gian trở nên vô tận, đem đến hiệu ứng mở rộng và nổi bật trên phương diện thị giác cho không gian đệm.

The Veil - White Palace nằm trên đường Phạm Văn Đồng - được ví như đại lộ nội đô đẹp nhất TPHCM

Đưa kiến trúc Việt Nam sánh vai với thế giới

The Veil được hoàn thiện trong 11 tháng, không chỉ bảo đảm tối ưu chức năng, mà còn tạo nên nhiều giá trị nổi bật về cả thẩm mỹ, văn hóa và kinh tế-thương mại. Với lối kiến trúc độc đáo, lãng mạn, đây là một trong những trung tâm sự kiện có nhiều người nổi tiếng check-in, chụp ảnh nhiều nhất tại Thành phố Hồ Chí Minh. Điều đó đồng nghĩa phương án thiết kế kiến trúc chính là phương thức quảng bá, marketing tối ưu nhất, bởi kiến trúc góp phần làm tăng sự trải nghiệm và tương tác giữa người với người trong không gian.

Việc được đề cử không chỉ là niềm vinh dự cho me+ Architect, mà còn là vinh dự cho kiến trúc sư của Việt Nam, khẳng định tên tuổi của kiến trúc Việt Nam khi tham gia đấu trường danh giá về kiến trúc. Thực tế, trong nhiều năm qua, đã có nhiều công trình do kiến trúc sư người Việt Nam thiết kế giành những giải thưởng quốc tế danh giá. Tuy nhiên, vẫn có thể thấy các công ty kiến trúc và các kiến trúc sư Việt Nam vẫn đang mất vị thế trên sân nhà - chảy máu chất xám - khi các chủ đầu tư ưa chuộng "hàng ngoại" với các tên tuổi đến từ nước ngoài.

Nhìn nhận về vấn đề này, KTS Nghiêm Đình Toàn cho rằng, sự khác biệt lớn nhất giữa kiến trúc sư nước ngoài và trong nước là ở: Quy trình và sự nghiên cứu. Điều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình xử lý dự án và thuyết phục khách hàng. Do đó, bối cảnh chung của các công trình ở Việt Nam đa phần là vội vàng, thiếu trọn vẹn và triệt để không chỉ về chi tiết mà còn cả ở không gian cũng như khó giải quyết những vấn đề xã hội liên quan đến công trình.

Tuy nhiên, KTS Nghiêm Đình Toàn cho rằng, bất cứ thời điểm nào trong quá khứ hay hiện tại luôn tồn tại bối cảnh mới cũ đan xen nhau. Chúng ta phải chấp nhận sự thật rằng một xã hội dù có đặc điểm văn hóa, kinh tế... khác nhau ra sao thì bản thân nó đã là một thực thể hoàn chỉnh. Những yếu tố trên luôn xuất hiện bằng cách này hay cách khác trong quá trình phát triển của xã hội trong hàng nghìn năm qua. Và kiến trúc cần phải tìm kiếm và tự trải nghiệm bản thân trong không gian đó.

Do đó, để đánh giá một công trình có thực sự hiệu quả thì đầu tiên, cần phải nhận thức được đầy đủ bối cảnh tác động đối với công trình, để từ đó có thể đề ra phương hướng xử lý có tác động tích cực ngược lại với bối cảnh đó. Nếu một xã hội luôn được cân nhắc và nâng niu bằng những điều này thì thiết nghĩ chính thế giới mới phải xem Việt Nam như một hình mẫu để sánh vai.

Thuyết minh từ nhóm thiết kế: Trung tâm Tổ chức sự kiện và Triển lãm White Palace Phạm Văn Đồng là công trình có độ phức tạp cao về thiết kế, chi tiết, cách thi công với thời gian thi công ngắn (10 tháng). Dự án là một sự tiếp nối suy nghĩ về GEM trong việc tạo ra một công trình dịch vụ cao cấp. Tính đóng mở, đồng nhất, hợp khối, cảm thức về vật liệu là những điều đã được sử dụng nhằm diễn tả lại một không gian sang trọng nhưng hoàn toàn khác biệt với những điều đã đạt được trước đây. 

KTS.Nghiêm Đình Toàn thảo luận cùng cộng sự

Một trung tâm hội nghị được xây dựng nhằm phục vụ cho khu dân cư đông đúc, sôi động ở phía Đông của thành phố. Khi chúng tôi tham gia vào dự án, khung kết cấu của công trình đã được dựng nên, chính vì lẽ đó, việc thiết kế các bề mặt hoàn thiện cũng như sắp xếp, tạo lớp, tạo chiều sâu và hiệu ứng cho các bề mặt này là mối quan tâm hàng đầu. Sự lựa chọn vật liệu vì thế đóng vai trò quan trọng bởi vì khả năng của chúng trong việc biến đổi các khối tích định sẵn. Điều này giải thích cho việc sử dụng các lưới thép đục lỗ uốn cong sơn trắng trên phần lớn bề mặt sân vườn và đường đi lối dạo, dạng cong gia tăng diện tích bề mặt, và phần đục lỗ khiến cho vật liệu trở nên "trong mờ", kết quả thu được là một hiệu ứng không gian đa dạng gồm nhiều lớp chồng lấp lên nhau mở dần ra khi di chuyển sâu vào bên trong. Khi kết nối vào trong sảnh đón tiếp rộng 12m cao 10m, khoảng đệm không gian này kết thúc trong sự đối lập với bề mặt lượn cong ốp gỗ định hình khối sảnh tiệc, cả hai đều được phản chiếu thông qua vật liệu trần, không gian vì vậy được nhân lên gấp đôi. Công trình không còn bị giới hạn vào trong các chiều kích vật lý nhưng được mở rộng và gia tăng các tương tác không gian thông qua các vật liệu bề mặt được sử dụng. Trong trường hợp của loại hình trung tâm hội nghị với diện tích các chức năng đã được ấn định sẵn, chúng tôi mong muốn mở rộng và làm nổi bật trên phương diện thị giác các không gian dành riêng cho sự gặp gỡ, chạm mặt - tiền đề cho mọi hội họp, nghi lễ.

Ashui.com (tổng hợp từ VGP News, me+ architect và atelier tho.A)