Làm việc 40 giờ/tuần chỉ để được… nghỉ làm, rồi lại làm tiếp
Sam Dogen – một cái tên quen thuộc trong cộng đồng theo đuổi phong trào FIRE (Financial Independence, Retire Early – Độc lập tài chính, nghỉ hưu sớm) – từng sống đúng với triết lý này. Ngay sau khi tốt nghiệp đại học, anh chọn ngành tài chính với mục tiêu duy nhất: kiếm thật nhiều tiền để có thể nghỉ hưu sớm ở tuổi 40.
Nhưng cuộc đời anh lại rẽ sang hướng khác. Năm 2012, khi mới 34 tuổi, Sam quyết định rời bỏ công việc văn phòng ổn định để theo đuổi đam mê viết lách và dành nhiều thời gian cho gia đình. Đó là khoảnh khắc đánh dấu "giấc mơ nghỉ hưu sớm" của anh trở thành hiện thực.
Tuy nhiên, chỉ một năm sau, Sam lại quay lại làm việc. Anh thừa nhận: "Tôi mới 35 tuổi, và thật kỳ cục khi tự gọi mình là người đã nghỉ hưu. Tôi bắt đầu nhận tư vấn cho các công ty khởi nghiệp, rồi viết thêm sách, dạy quần vợt. Có vẻ như tôi không thể ngồi yên được."
Năm 2015, Sam lại nghỉ hưu lần hai. Nhưng đến năm 2017, khi anh và vợ đón đứa con đầu lòng, Sam một lần nữa quay lại làm việc. Anh nói:
"Bản chất luôn muốn làm việc khiến tôi không thể ngừng vận động, ngay cả khi đã có đủ thu nhập thụ động để sống thoải mái."
Phong trào FIRE – Độc lập tài chính, nghỉ hưu sớm đã lan rộng khắp thế giới trong thập kỷ qua. Ảnh minh họa
Phong trào "nghỉ hưu sớm" và sự thật ít ai nói
Phong trào FIRE – Độc lập tài chính, nghỉ hưu sớm đã lan rộng khắp thế giới trong thập kỷ qua. Những người tham gia theo đuổi mục tiêu tích lũy thật nhiều tiền, giảm chi tiêu tối đa, đầu tư khôn ngoan để sớm đạt tự do tài chính và rời bỏ công việc trước tuổi 65.
Tuy nhiên, ngày càng nhiều người nhận ra nghỉ hưu sớm không hề "ngọt ngào" như tưởng tượng. Không ít người sau vài năm tận hưởng tự do lại tìm cách quay lại làm việc, không phải vì áp lực tài chính, mà vì lý do tinh thần và cảm xúc.
Một nghiên cứu của Trường Kinh doanh Insead đã chỉ ra nhiều người sau khi nghỉ hưu sớm trải qua cảm giác lo lắng, trống rỗng, mất phương hướng.
Họ bỗng dưng có quá nhiều thời gian, nhưng lại không biết phải làm gì với nó. Vì xung quanh ít người cùng hoàn cảnh, họ dễ rơi vào trạng thái cô lập và thiếu kết nối xã hội.
"Hoàn toàn bình thường khi nhận ra cuộc sống sau khi tự do tài chính không hạnh phúc như mong đợi. Thách thức lớn nhất là tìm ra ý nghĩa mới cho cuộc sống và đối mặt với cảm xúc tiêu cực khi mất đi nhịp sống bận rộn trước đây." – Trích nghiên cứu Insead.
Khi tiền không còn là mục tiêu, con người cần một lý do để thức dậy mỗi sáng
Đối với nhiều người, nghỉ hưu sớm từng là đích đến của cả một đời làm việc. Nhưng khi đã đạt được, họ lại nhận ra rằng điều họ đánh đổi, cảm giác được cống hiến, được làm điều có ích, được "bận rộn" vì mục tiêu nào đó, lại chính là thứ khiến cuộc sống có ý nghĩa.
Sam Dogen chia sẻ: "Một trong những mặt trái lớn nhất của việc nghỉ hưu sớm là mất đi mục đích. Tôi từng trải qua giai đoạn tự hỏi: mình đang sống để làm gì? Cuối cùng, tôi chọn quay lại làm việc bán thời gian, dạy học, viết sách, làm cha – những việc giúp tôi cảm thấy mình có ích."
Sự nhàm chán, cô đơn và cảm giác "thừa thời gian" là những yếu tố khiến nhiều người nghỉ hưu sớm phải quay lại làm việc. Sam nói:
"Nếu bạn đã quen với việc làm việc 40 giờ/tuần suốt hàng chục năm, thật khó để đột ngột dừng lại. Một tuần rảnh thêm 40 giờ nghe có vẻ tuyệt, nhưng thật ra rất nhanh chán."
Nghỉ hưu sớm không chỉ là bài toán tiền bạc, mà là thử thách cảm xúc
Trong thời đại làm việc từ xa và công việc linh hoạt lên ngôi, việc quay lại làm việc sau nghỉ hưu trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Người ta có thể tư vấn, dạy học, sáng tạo nội dung hay làm việc bán thời gian mà không cần quay lại guồng máy 9–5 ngày xưa.
Các chuyên gia tâm lý cho rằng: nghỉ hưu sớm chỉ thật sự "thành công" khi con người tìm thấy ý nghĩa mới trong cuộc sống sau công việc. Nếu không, khoảng trống tinh thần sẽ nhanh chóng nuốt chửng cảm giác hạnh phúc mà tiền bạc mang lại.
Điều quan trọng là phải lên kế hoạch cho cả khía cạnh cảm xúc của việc nghỉ hưu, không chỉ tài chính.
Nghỉ hưu sớm không nên chỉ là "ngừng làm việc", mà là chuyển sang một giai đoạn sống có mục tiêu khác dù đó là học thêm một kỹ năng, tham gia hoạt động xã hội, hay đơn giản là tận hưởng thời gian bên gia đình mà vẫn thấy mình hữu ích.
Hãy chuẩn bị cho "nghỉ hưu cảm xúc", không chỉ "nghỉ hưu tài chính"
Nghỉ hưu sớm không phải là sai lầm nhưng cũng không phải chiếc vé bảo đảm cho hạnh phúc.
Nhiều người sau khi đạt được tự do tài chính mới nhận ra rằng điều họ thật sự tìm kiếm không phải là nghỉ ngơi, mà là sự cân bằng giữa tự do và ý nghĩa sống.
Thay vì chỉ hỏi "khi nào mình có thể nghỉ hưu?", có lẽ chúng ta nên tự hỏi: "Nếu không cần làm việc vì tiền nữa, mình sẽ sống như thế nào để thấy vui và có ích mỗi ngày?"
Bởi có lẽ, nghỉ hưu sớm không phải là đích đến, mà chỉ là một khởi đầu khác, nơi con người học lại cách sống, cách yêu, và cách tìm niềm vui không đến từ công việc, mà từ chính ý nghĩa của cuộc đời.
Vỡ mộng sau khi nghỉ hưu sớm để tận hưởng cuộc sống, tôi nhận ra: Có việc để làm chính là hạnh phúcGĐXH - Nhiều người mơ đến ngày được nghỉ hưu sớm để hưởng thảnh thơi sau những năm tháng làm việc vất vả. Nhưng thực tế khiến không ít người vỡ mộng.
