1. Tác động của vitamin C khi đang hóa trị
1.1 Vitamin C dạng uống
Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh. Ở liều lượng thông thường (như trong chế độ ăn uống hoặc các viên bổ sung đa vitamin), vitamin C giúp trung hòa các gốc tự do , bảo vệ tế bào khỏe mạnh khỏi tổn thương oxy hóa.
Nhiều loại thuốc hóa trị hoạt động bằng cách tạo ra các gốc tự do trong tế bào ung thư. Các gốc tự do này gây tổn thương DNA và các cấu trúc tế bào quan trọng khác, dẫn đến chết tế bào ung thư . Quá trình này được gọi là "stress oxy hóa" và là một phần quan trọng trong cơ chế diệt tế bào của hóa trị.
Mối lo ngại là nếu vitamin C được dùng cùng lúc với hóa trị, tính chất chống oxy hóa của nó có thể "quét sạch" các gốc tự do mà thuốc hóa trị tạo ra, làm giảm hiệu quả của thuốc hóa trị trong việc tiêu diệt tế bào ung thư.
Các nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng vitamin C có thể tương tác bất lợi với nhiều loại thuốc hóa trị phổ biến. Những hoạt chất như doxorubicin, cisplatin, vincristine hay methotrexate đều có thể bị giảm tác dụng đáng kể khi có sự hiện diện của vitamin C liều cao trong máu. Đặc biệt đối với thuốc bortezomib được dùng trong điều trị đa u tủy xương, vitamin C có khả năng làm mất đi hoàn toàn hiệu lực tiêu diệt tế bào bệnh của loại thuốc này.
Vitamin C là một chất chống oxy hóa, giúp trung hòa các gốc tự do.
Ngoài ra, mặc dù ít được làm rõ, nhưng có những lo ngại rằng vitamin C có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa (qua gan) hoặc bài tiết (qua thận) của một số loại thuốc hóa trị, làm thay đổi nồng độ thuốc trong cơ thể và ảnh hưởng đến hiệu quả hoặc độc tính của chúng. Nếu đang hóa trị, tuyệt đối không dùng vitamin C hoặc bất kỳ chất bổ sung nào khác mà không có sự đồng ý của bác sĩ.
1.2 Vitamin C dạng tiêm
Trong những năm gần đây, nghiên cứu về vitamin C và hóa trị đã phát triển và trở nên phức tạp hơn, đặc biệt là với việc sử dụng vitamin C liều cao qua đường tiêm tĩnh mạch.
Các nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng, vitamin C liều cao có thể hoạt động như một chất "tiền oxy hóa" trong tế bào ung thư. Khi được truyền tĩnh mạch với liều rất cao (mà không thể đạt được qua đường uống), vitamin C có thể tạo ra hydrogen peroxide (H2O2) trong môi trường xung quanh tế bào ung thư.
Các tế bào ung thư, do chuyển hóa đặc biệt của chúng, kém khả năng xử lý hydrogen peroxide hơn tế bào bình thường, dẫn đến stress oxy hóa và cái chết của tế bào ung thư, trong khi tế bào khỏe mạnh ít bị ảnh hưởng.
Một số nghiên cứu tiền lâm sàng và thử nghiệm lâm sàng giai đoạn sớm đã cho thấy rằng vitamin C liều cao tiêm tĩnh mạch, khi được sử dụng cùng với một số loại hóa trị, có thể:
- Tăng cường khả năng tiêu diệt tế bào ung thư của hóa trị.
- Giảm một số tác dụng phụ của hóa trị (ví dụ như mệt mỏi, buồn nôn, tổn thương thần kinh).
- Cải thiện chất lượng cuộc sống và thậm chí kéo dài thời gian sống ở một số bệnh nhân ung thư (ví dụ: ung thư tuyến tụy, buồng trứng).
2. Lời khuyên cho bệnh nhân ung thư muốn bổ sung vitamin C
Do sự phức tạp và các nghiên cứu vẫn đang còn tiếp diễn phát triển, lời khuyên chung cho bệnh nhân ung thư vẫn là:
- Tuyệt đối không tự ý dùng vitamin C liều cao hoặc bất kỳ chất bổ sung nào khi đang hóa trị.
- Thảo luận rõ ràng với bác sĩ ung thư: Nếu muốn bổ sung vitamin C hoặc bất kỳ loại vitamin/chất bổ sung nào khác trong quá trình hóa trị, hãy trao đổi cụ thể với bác sĩ điều trị. Họ là người hiểu rõ nhất phác đồ hóa trị của bạn, loại ung thư, tình trạng sức khỏe tổng thể và có thể đưa ra lời khuyên cá nhân hóa dựa trên bằng chứng khoa học mới nhất.
