Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Robotics ngày 27/3. Các nhà khoa học tại Anh đã phát triển một robot tí hon có khả năng khám phá đường ruột nhằm phát hiện và điều trị ung thư ruột kết, một trong những loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Đây là một bước tiến mới trong lĩnh vực robot y tế.
Robot có hình dạng đặc biệt, giúp nó lăn và di chuyển linh hoạt trong cơ thể bằng cách điều khiển từ xa. Robot còn được trang bị đầu dò siêu âm tần số cao để quét 3D và tạo ra hình ảnh chi tiết từ sâu bên trong hệ tiêu hóa, cho phép thực hiện "sinh thiết ảo" mà không cần lấy mẫu mô. Công nghệ này giúp phát hiện sớm ung thư đại trực tràng một cách ít xâm lấn, nhanh chóng, chính xác. Nó cũng giảm thời gian chờ chẩn đoán, tăng hiệu quả điều trị.
Nikita Greenidge, nhà nghiên cứu tại Đại học Leeds và tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Phương pháp robot xâm lấn tối thiểu này có thể nâng cao khả năng chẩn đoán sớm và trong tương lai, hỗ trợ phân phối thuốc có mục tiêu bằng sóng siêu âm".
Các nhà phát triển từ Đại học Leeds, Glasgow và Edinburgh dự kiến thử nghiệm robot trên người vào năm tới, sau khi thành công trên mô hình động vật.
Robot có hình dạng như vỏ sò hỗ trợ phát hiện sớm và điều trị ung thư. Ảnh: StormLab
Theo các nhà nghiên cứu, quy trình sàng lọc, chẩn đoán và điều trị có thể thực hiện trong một lần thay vì kéo dài hàng tuần như hiện nay. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho phụ nữ, do ruột kết của nữ giới trung bình dài hơn nam giới, khiến việc nội soi tiêu chuẩn có thể gây khó chịu và đau đớn hơn.
Jane Nicholson, giám đốc nghiên cứu tại Hội đồng Nghiên cứu Khoa học Vật lý và Kỹ thuật Anh, cho biết dự án này là một ví dụ điển hình về cách công nghệ tiên tiến có thể thúc đẩy các phương pháp chẩn đoán và điều trị ung thư theo hướng nhanh chóng và ít xâm lấn hơn.
Ung thư ruột kết, hay còn gọi là ung thư đại trực tràng, là loại ung thư phổ biến thứ ba trên thế giới. Năm 2022, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận 1,9 triệu ca mắc mới và 900.000 ca tử vong trên toàn cầu. Đáng chú ý, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng ở người dưới 50 tuổi đang gia tăng tại nhiều quốc gia có thu nhập cao, bao gồm Mỹ. Các nhà khoa học đang điều tra mối liên hệ giữa căn bệnh này với chế độ ăn giàu thực phẩm siêu chế biến.
Giáo sư Naeem Soomro, thành viên hội đồng và phó chủ tịch về phẫu thuật tương lai tại Đại học Phẫu thuật Hoàng gia Anh, đánh giá rằng robot này có tiềm năng trở thành một cải tiến quan trọng nếu được chứng minh hiệu quả qua các thử nghiệm trên người. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh cần có thêm nghiên cứu để xác nhận tính an toàn, hiệu quả lâm sàng và khả năng ứng dụng rộng rãi trong thực tế.
Robot y tế ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong chẩn đoán và điều trị, giúp cải thiện độ chính xác và giảm thiểu sự xâm lấn. Hiện nay, robot đã được triển khai trong các quy trình như chụp X-quang mạch máu và xạ trị chính xác, hỗ trợ điều trị nhiều loại ung thư khác nhau.
Thục Linh (Theo Financial Times)
