Chị Linh mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) - nguyên nhân khiến trứng khó trưởng thành và rụng tự nhiên. Hai lần thụ tinh ống nghiệm (IVF) thất bại và một lần IVM (trưởng thành trứng non trong ống nghiệm) không thành công khiến chị gần như tuyệt vọng. Lần đầu hút trứng, số lượng quá ít trong khi siêu âm cho thấy có nhiều trứng. "Tôi mất niềm tin khủng khiếp, từng nghĩ chắc số mình không được làm mẹ", chị nhớ lại.
Chị quyết định thử thêm một lần với phương pháp mới mà bác sĩ Lê Khắc Tiến, Phó trưởng Đơn vị IVF Mỹ Đức Phú Nhuận, gọi là "phác đồ Sài Gòn". Theo bác sĩ, chị Linh có dự trữ buồng trứng tốt nhưng đáp ứng kém với thuốc kích trứng - nhóm bệnh nhân mà phác đồ này đặc biệt phù hợp, loại bỏ hoàn toàn giai đoạn tiêm thuốc gây mệt mỏi.
Vợ chồng chị Mỹ Linh chăm sóc con đầu lòng chào đời nhờ "phác đồ Sài Gòn". Ảnh: Minh Thư
"Sự khác biệt dễ nhận thấy nhất là cơ thể nhẹ nhõm, không còn mệt mỏi hay đau đớn như trước", chị nói. Quá trình điều trị rút ngắn từ 6 tuần còn hai tuần, chị đậu thai ngay lần đầu chuyển phôi tươi, vẫn còn ba phôi trữ đông cho tương lai.
Cũng nằm trong nhóm bệnh nhân đầu tiên áp dụng phác đồ này, chị Hạnh 31 tuổi, Đồng Nai, hơn hai năm chưa có con vì PCOS. Từng thất bại với một lần IUI (bơm tinh trùng vào tử cung) và e ngại chi phí cao của IVF, chị được bác sĩ tư vấn dùng phác đồ Sài Gòn - không cần tiêm thuốc kích trứng trong khi chi phí giảm hơn 30 triệu đồng. Từ 19 trứng thu được, bác sĩ tạo thành công 4 phôi. Chị chuyển một phôi tươi vào tử cung và thành công sinh em bé khỏe mạnh, hiện còn ba phôi trữ đông cho lần sau.
Theo bác sĩ Tiến, "phác đồ Sài Gòn" được IVF Mỹ Đức triển khai chính thức từ tháng 6/2025 sau thời gian thử nghiệm, đến nay áp dụng cho 184 trường hợp, tỷ lệ thành công tương đương IVF truyền thống nhưng nhẹ nhàng, an toàn và tiết kiệm hơn. Phác đồ này phát triển từ nền tảng kỹ thuật IVM kiểu Mỹ Đức - thụ tinh trong ống nghiệm không kích thích buồng trứng, từng được cộng đồng y học quốc tế ghi nhận.
Điểm đột phá của phiên bản "Sài Gòn" là chuyển phôi tươi ngay trong cùng chu kỳ điều trị. Quy trình diễn ra liên tục, gồm chọc hút noãn chưa trưởng thành, nuôi trưởng thành ngoài cơ thể, thụ tinh, chuyển phôi tươi. Nhờ đó, toàn bộ quá trình chỉ còn khoảng hai tuần, rút ngắn 4 tuần so với IVF truyền thống (vốn cần thêm thời gian chờ kinh và chuẩn bị nội mạc tử cung trước khi chuyển phôi trữ).
Bác sĩ Tiến thủ thuật chọc hút trứng cho bệnh nhân. Ảnh: Minh Thư
Phác đồ còn giúp giảm khoảng 30% chi phí do không cần tiêm thuốc kích trứng hay chuyển phôi trữ, đồng thời ít đau. Chất lượng phôi và nội mạc cũng tốt hơn, phôi không bị ảnh hưởng bởi quá trình đông - rã, giúp tăng sức sống phôi và tỷ lệ thành công. Trước đây, quá trình kích trứng thường kéo dài 20-25 ngày, mỗi ngày 2-3 mũi tiêm, kèm nguy cơ quá kích buồng trứng hoặc đa thai. Sau này, số ngày và mũi tiêm đã giảm còn 10-12 ngày, 1-2 mũi tiêm mỗi ngày, song vẫn chưa thể loại bỏ hoàn toàn biến chứng.
Phương pháp này phù hợp với phụ nữ mắc PCOS, buồng trứng kháng Gonadotropin (GROS), dự trữ buồng trứng tốt, hoặc mong muốn điều trị đơn giản, thân thiện hơn. Những trường hợp có rối loạn chuyển hóa, bệnh lý tử cung hay dự trữ buồng trứng thấp cần được đánh giá kỹ trước khi áp dụng.
Tháng 6/2025, nghiên cứu về phác đồ Sài Gòn được đăng trên tạp chí quốc tế Fertility & Sterility - ấn phẩm hàng đầu của Hội Y học Sinh sản Mỹ (ASRM). Ba tháng sau, công trình tiếp tục được trình bày tại Hội nghị Asia CORE 2025 ở Bali (Indonesia), gây ấn tượng với các châu Âu, Mỹ và châu Á.
"Chúng tôi không đặt mục tiêu thay thế hoàn toàn IVF truyền thống, mà muốn mở thêm một lựa chọn thân thiện, hiệu quả, giúp giảm gánh nặng thể chất và tài chính cho người phụ nữ", bác sĩ Tiến chia sẻ.
Thao tác đổ dịch nang ra dĩa để tìm cụm trứng non trong IVM. Ảnh: Minh Thư
Từ năm 2006, Việt Nam đã áp dụng kỹ thuật IVM - nuôi trứng trưởng thành trong ống nghiệm, giúp nhiều phụ nữ hiếm muộn có cơ hội làm mẹ. Năm 2016, Bệnh viện Mỹ Đức phát triển IVM cải tiến hai bước, nâng cao chất lượng phôi và tỷ lệ thành công. Khác với IVF cổ điển phải tiêm hormone kích trứng, IVM không dùng thuốc, giúp giảm đau, tránh biến chứng và tiết kiệm chi phí. Từ 2019, nhiều chuyên gia quốc tế đã đến Việt Nam học hỏi kỹ thuật này.
Lê Phương
