Ở tuổi ngoài 60, nhiều người vẫn duy trì sức khỏe ổn định và sinh hoạt đều đặn. Tuy nhiên, trong sinh hoạt hằng ngày, không ít người bắt đầu nghe nhiều hơn về những trường hợp ung thư đại trực tràng được phát hiện ở người quen, đồng nghiệp cũ hoặc hàng xóm, khiến tâm lý lo lắng dần xuất hiện. Đáng chú ý, có những trường hợp trước đó gần như không có biểu hiện bất thường rõ rệt.
Điều này đặt ra câu hỏi: Vì sao ung thư đại trực tràng ngày càng phổ biến, kể cả ở những người từng được xem là có lối sống lành mạnh? Các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân không đến từ một yếu tố đơn lẻ mà là sự tích lũy lâu dài của nhiều thói quen sinh hoạt bất lợi.
Ung thư đại trực tràng không còn là nguy cơ "xa vời"
Theo Health, ung thư đại trực tràng hiện nằm trong nhóm ung thư phổ biến trên thế giới, với xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Đáng lo ngại là nhiều người chỉ đi khám khi xuất hiện các triệu chứng như rối loạn tiêu hóa kéo dài, táo bón, tiêu chảy xen kẽ, đau bụng hoặc đi ngoài ra máu. Ở giai đoạn này, bệnh thường đã tiến triển, làm giảm cơ hội điều trị hiệu quả.
Các nghiên cứu quốc tế chỉ ra rằng, lối sống hiện đại với chế độ ăn nhiều chất béo, ít vận động, căng thẳng kéo dài đang trở thành những yếu tố nguy cơ quan trọng đối với sức khỏe đường ruột.
Ảnh minh họa
4 thói quen làm tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng
1. Chế độ ăn uống mất cân đối
Theo Sohu, việc tiêu thụ thường xuyên thực phẩm giàu chất béo, nhiều đạm từ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn trong khi thiếu chất xơ là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu. Chất xơ từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt có vai trò thúc đẩy nhu động ruột, giúp đào thải các chất có hại. Khi thiếu hụt nhóm thực phẩm này, các chất độc có thể lưu lại lâu hơn trong ruột, làm tăng nguy cơ tổn thương niêm mạc.
Ngoài ra, thực phẩm muối chua, hun khói, chế biến sẵn hoặc nhiều gia vị kích thích có thể chứa các hợp chất bất lợi cho đường ruột nếu sử dụng thường xuyên trong thời gian dài.
Ảnh minh họa
2. Ít vận động, sinh hoạt thiếu điều độ
Lối sống ít vận động khiến nhu động ruột chậm lại, làm kéo dài thời gian lưu giữ chất thải trong đại tràng. Điều này tạo điều kiện để các chất có khả năng gây hại tiếp xúc lâu hơn với thành ruột.
Bên cạnh đó, việc thường xuyên thức khuya, làm việc quá giờ, rối loạn nhịp sinh học cũng có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và chức năng bảo vệ của đường tiêu hóa. Hút thuốc lá và sử dụng rượu bia quá mức cũng được ghi nhận là những yếu tố làm tổn thương niêm mạc ruột.
3. Căng thẳng tâm lý kéo dài
Áp lực công việc, lo âu, căng thẳng mạn tính không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động đến hệ miễn dịch và nội tiết. Trong trạng thái stress kéo dài, cơ thể có thể xuất hiện rối loạn chức năng tiêu hóa, tăng viêm mạn tính và suy giảm khả năng tự sửa chữa của tế bào.
Nhiều chuyên gia nhận định rằng, căng thẳng kéo dài có thể gián tiếp góp phần thúc đẩy quá trình hình thành và tiến triển của các bệnh lý mạn tính, trong đó có ung thư đường ruột.
4. Táo bón kéo dài, rối loạn thói quen đại tiện
Táo bón mạn tính khiến phân lưu lại lâu trong đại tràng, gây kích thích cơ học liên tục lên niêm mạc ruột. Tình trạng này không chỉ gây viêm mà còn làm gia tăng sự tích tụ của các sản phẩm chuyển hóa có hại trong lòng ruột.
Những dấu hiệu như đi ngoài khó khăn kéo dài, cảm giác đi không hết phân, thay đổi thói quen đại tiện hoặc xuất hiện máu trong phân đều cần được theo dõi và kiểm tra y tế sớm.
Làm gì để bảo vệ sức khỏe đường ruột?
Để phòng ngừa ung thư đại trực tràng cần bắt đầu từ những điều chỉnh trong sinh hoạt hằng ngày:
- Duy trì chế độ ăn cân đối, tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn.
- Tập thể dục đều đặn, duy trì vận động tối thiểu mỗi tuần để kích thích nhu động ruột.
- Giữ nhịp sinh hoạt ổn định, hạn chế thức khuya, tránh lạm dụng rượu bia và thuốc lá.
- Chủ động quản lý căng thẳng bằng các hoạt động thư giãn như đi bộ, thiền, trò chuyện.
Cùng với đó, nên thăm khám sớm khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường về tiêu hóa; người trung niên, cao tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ nên tầm soát định kỳ theo tư vấn y tế.
Ảnh minh họa
Ung thư đại trực tràng không hình thành trong một sớm một chiều. Việc nhận diện sớm các thói quen nguy cơ và điều chỉnh kịp thời chính là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe đường ruột và chất lượng sống lâu dài.
