Thông tin trên được bà Lê Thiện Quỳnh Như, Chánh văn phòng Sở Y tế TP HCM cho biết trong họp báo định kỳ, chiều 2/3.
Thông tư 68 của Bộ Tài chính quy định giá gói thầu mua sắm vật tư, trang thiết bị được xác định căn cứ ít nhất một trong điều kiện: Giá thị trường được tham khảo từ ít nhất 3 báo giá của các nhà cung cấp khác nhau; kết quả thẩm định giá; giá trúng thầu của gói thầu mua sắm loại hàng hóa tương tự trong thời gian trước đó gần nhất, tối đa không quá 90 ngày.
Trong đó, theo bà Như, rất nhiều trang thiết bị, dịch vụ không có giá trúng thầu tương tự trong thời gian không quá 90 ngày. Trong khi đó, các bệnh viện ở TP HCM có khoảng 10% số lượng mặt hàng vật tư y tế, trang thiết bị là hàng đặc thù, riêng biệt hoặc dịch vụ phi tư vấn như sửa chữa, bảo trì, bảo hành... Do đó, đơn vị không thể có được 3 báo giá như theo quy định đấu thầu, do chỉ có một hoặc hai nhà sản xuất mặt hàng này.
"Việc thẩm định giá cũng không thực hiện được vì các tổ chức thẩm định giá hiện nay không nhận thực hiện thẩm định giá trang thiết bị y tế, các dịch vụ phi tư vấn", bà Như nói. Đồng thời, giá kê khai và công khai của trang thiết bị y tế trên cổng thông tin chưa đầy đủ chi tiết cấu hình, tính năng, chưa được kiểm soát nên khi tham khảo để xây dựng giá dự toán gói thầu cũng không đầy đủ, phù hợp.
Bà Như cho biết nguyên nhân dẫn đến khó khăn trong việc đảm bảo vật tư, trang thiết bị y tế còn do hết hạn giấy phép nhập khẩu, giấy chứng nhận đăng ký lưu hành trang thiết bị.
Hiện nay rất nhiều trang thiết bị như hóa chất xét nghiệm, vật tư y tế kỹ thuật cao theo quy định phải có giấy phép nhập khẩu hoặc giấy chứng nhận đăng ký lưu hành do Bộ Y tế cấp. Tuy nhiên các giấy trên đã hết hạn từ ngày 1/1 nhưng vẫn chưa được cấp mới hay gia hạn. Do đó hàng hóa dự thầu không thể trúng thầu, "cơ sở y tế không thực hiện được việc mua sắm trang thiết bị", bà Như nói thêm.
Một nguyên nhân khác dẫn đến thiếu vật tư là do ảnh hưởng của việc thực hiện đấu thầu qua mạng.
Theo quy định, tất cả gói thầu mua sắm hàng hóa của các cơ sở y tế phải thực hiện đấu thầu qua mạng, kể cả gói thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế với hàng trăm đến hàng nghìn mặt hàng. Bà Như nhận định, thực tế, hạ tầng của hệ thống mạng đấu thầu quốc gia chưa đáp ứng được nhu cầu truy cập. Như khi đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu, thông báo mời thầu và phát hành hồ sơ mời thầu; kết quả lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu có danh mục hàng hóa nhiều thường bị gián đoạn. Nếu gói thầu trên 300 khoản là hệ thống gần như không đăng tải được.
Bà Lê Thiện Quỳnh Như trong họp báo định kỳ, chiều 2/3. Ảnh: Mỹ Ý
Với các khó khăn nêu trên, Sở Y tế TP HCM kiến nghị cho phép thanh toán chi phí các dịch vụ kỹ thuật theo hình thức máy đặt. Việc này thực hiện đến khi cơ quan có thẩm quyền quy định, hướng dẫn hình thức tổ chức phù hợp, bệnh viện có đầy đủ trang thiết bị nhằm đảm bảo hoạt động khám, chữa bệnh.
Sở cũng kiến nghị chấp thuận hình thức máy đặt theo kết quả trúng thầu hóa chất, vật tư y tế trên quy định của Luật Đấu thầu để đảm bảo trang thiết bị cho bệnh viện. "Quy định về căn cứ xác định giá gói thầu của các gói thầu mua sắm trang thiết bị, dịch vụ phi tư vấn trang thiết bị có tính chất đặc thù, riêng biệt cần được bổ sung", bà Như nói.
Sở Y tế cũng kiến nghị sớm được cấp giấy phép nhập khẩu, giấy chứng nhận đăng ký lưu hành của trang thiết bị; cấp tài khoản cho các cơ sở y tế đăng tải kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định.
Trong thời gian chờ Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia hoàn thiện, đáp ứng đấu thầu qua mạng đối với tất cả gói thầu, Sở Y tế kiến nghị cho phép các bệnh viện thực hiện đấu thầu thông thường (không qua mạng). Hình thức này sẽ thực hiện đối với các gói thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế gồm nhiều phần để đảm bảo việc cung ứng thuốc, vật tư y tế được đầy đủ, kịp thời cho công tác khám, chữa bệnh.
Trong công điện chiều 25/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Y tế giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị tại một số bệnh viện trong quý I/2023, tránh đùn đẩy, kéo dài không dám chịu trách nhiệm.
Cụ thể, với tình trạng thiếu vật tư y tế hóa chất, Bộ Y tế đã hoàn thiện dự thảo nghị định sửa đổi về quản lý trang thiết bị y tế, trong đó đề xuất tiếp tục gia hạn giấy phép trang thiết bị y tế (đã hết hiệu lực) để thông quan ngay các lô hàng nhập khẩu. Nếu dự thảo được áp dụng, các lô vật tư, thiết bị y tế đã nhập từ đầu năm sẽ được thông quan ngay từ đầu tháng 3, tháo gỡ trước mắt tình hình.
Về khó khăn khi đấu thầu một số hóa chất, vật tư tiêu hao chỉ có một nhà cung cấp, trong khi quy định phải có báo giá của ba nhà cung cấp làm căn cứ xác định giá, Bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư đề xuất phương án tháo gỡ, cho phép đấu thầu những hóa chất, vật tư tiêu hao, trang thiết bị y tế chỉ có một nhà cung cấp.
Với vướng mắc từ thanh toán dịch vụ kỹ thuật thực hiện trên máy mượn, máy đặt, Bộ Y tế đã hoàn thiện nghị định sửa đổi Nghị quyết 144 để cho phép các bệnh viện tiếp tục triển khai hình thức này, chấm dứt tình trạng thiếu hóa chất xét nghiệm.
Mỹ Ý