Hạt hướng dương là quả của cây hướng dương, được thu hoạch từ những đầu hoa hướng dương. Có hai loại hạt hướng dương chính, một loại được trồng để lấy hạt ăn, loại còn lại được nuôi trồng để lấy dầu.
Hạt hướng dương để ăn trực tiếp có phần vỏ sọc đen trắng không ăn được, loại hạt của cây trồng lấy dầu thì có phần vỏ cứng đen tuyền. Hạt hướng dương có hương vị nhẹ, đậm mùi hạt tự nhiên, và kết cấu mềm nhưng chắc chắn. Chúng thường được nướng để tăng hương vị, một số thì được bán không qua chế biến.
Lợi ích khi ăn hạt hướng dương
Tốt cho não bộ, cải thiện tâm trạng
Hạt hướng dương có đặc tính này là bởi hàm lượng tryptophan cao có trong hạt giúp tăng khả năng sản xuất serotonin. Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh có công dụng giảm căng thẳng, qua đó tạo cảm giác thoải mái và thư giãn. Chất chống oxy hóa như vitamin E trong hạt cây hướng dương giúp hạn chế nguy cơ bị rối loạn thoái hóa thần kinh như Alzheimer và Parkinson.
Hỗ trợ chức năng tuyến giáp
Tuyến giáp liên quan tới nhiều khía cạnh sức khỏe, gồm khả năng điều hòa nhiệt độ cơ thể, nhịp tim và trao đổi chất. Nếu có vấn đề, tuyến giáp có thể gây ra nhiều triệu chứng bao gồm: mệt mỏi, tăng cân và nhiệt độ cơ thể bất thường.
Selenium là loại khoáng chất quan trọng với chức năng của tuyến giáp và rất tốt là chất này có rất nhiều trong hạt hướng dương. Thực tế, một trong các cách tốt nhất để cải thiện chức năng tuyến giáp tự nhiên nhất là tăng cường selen và iốt từ các thực phẩm dồi dào chất dinh dưỡng như hạt hướng dương.
Cải thiện hệ thống tiêu hóa
Nếu cơ thể thiếu chất xơ, các hoạt động bài tiết sẽ bị ảnh hưởng, gây ra những vấn đề như táo bón, bệnh trĩ. Hạt hướng dương có tương đối nhiều chất xơ, có lợi trong việc giúp “đi nặng” dễ dàng hơn. Có thể chỉ ăn mỗi hạt hoặc sử dụng chung với sinh tố, ngũ cốc hay sữa chua
Giảm lượng cholesterol, giảm nguy cơ bệnh tim mạch
Hạt hướng dương và hạt quả hồ trăn là hai loại hạt có lượng phytosterol được tìm thấy cao nhất. Do vậy, việc hấp thụ một ít những hạt này hằng ngày có thể giúp bảo vệ tim mạch bằng cách giảm lượng cholesterol LDL và hạn chế hình thành mảng bám trong động mạch và mạch máu.
Hạt hướng dương có tác dụng gì
Chất chống oxy hóa và dinh dưỡng tìm thấy ở hạt hướng dương có thể ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư, hạn chế lây lan rộng của các gốc tự do trong cơ thể người. Nguyên nhân là bệnh ung thư và sự lây lan của những gốc tự do có thể dẫn tới một loạt những tổn thương tế bào và bệnh tật.
Tốt cho người đái tháo đường
Các chuyên gia phát hiện rằng bệnh đái tháo đường có thể kiểm soát tốt nhờ ăn đúng loại thực phẩm. Các món ăn vặt ít cholesterol hoặc chỉ số đường thấp như: hạt hướng dương, hạt bí sẽ là lựa chọn phù hợp mỗi khi buồn miệng.
Ngoài ra, những axit béo không bão hòa và hợp chất polyphenolic có trong hướng dương cũng có tác dụng ngăn ngừa đái tháo đường bằng cách kiểm soát chỉ số đường huyết. Qua đó gián tiếp bảo vệ gan, tuyến tụy và nhiều cơ quan quan trọng khác của cơ thể.
Giảm cân hiệu quả
Mặc dù lượng calo có trong hạt hướng dương tương đối cao nhưng nó cũng có nhiều chất xơ tốt. Điều này giúp tăng tốc quá trình tiêu hóa và giảm mức cholesterol. Ngoài ra, chất xơ giúp cơ thể cảm thấy no, giảm khả năng ăn quá nhiều. Vì thế, chúng cũng rất phù hợp cho ai đang giảm cân và phải chú ý tới chế độ ăn uống.
Tác hại khi ăn nhiều hạt hướng dương
Mặc dù có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, nhưng nếu ăn ăn hạt hướng dương quá nhiều sẽ rất dễ gặp các vấn đề xấu cho sức khỏe như:
Tăng cân
Hạt hướng dương chứa chất béo với hàm lượng khá lớn và cung cấp một lượng calo đáng kể. Trong 50g hạt hướng dương sẽ cung cấp khoảng 200 calo. Vì vậy, nếu thường xuyên ăn vặt loại hạt này, bạn đang nạp vào cơ thể một lượng calo tương đối cao.
Tăng huyết áp
Hạt hướng dương không thích hợp cho những người gặp vấn đề về huyết áp vì trong hạt này chứa lượng natri khá cao. Do vậy, người bị huyết áp cao chỉ nên ăn khoảng 15 – 20 hạt cho mỗi lần để tránh những tác động xấu đến sức khỏe.
Ảnh hưởng đến thận
Trong hạt hướng dương chứa hàm lượng photpho khá cao nên có thể cản trở khả năng hoạt động của thận.
Làm hỏng răng
Việc cắn hạt hướng dương quá nhiều có thể gây phá huỷ men, làm cho bộ nhai yếu, tạo thành cao răng và dễ mắc các bệnh viêm nhiễm nướu răng.
Ảnh hưởng đến chức năng sinh sản
Hạt hướng dương chứa nhiều protein và các thành phần ức chế tinh hoàn, có thể gây teo tinh hoàn, từ đó ảnh hưởng đến chức năng sinh sản bình thường của nam và nữ.
Tổn hại dây thanh quản
Nếu ăn hạt hướng dương quá nhiều sẽ bị khàn họng do bụi từ hạt hướng dương bám vào cổ họng, gây ảnh hưởng đến các dây thanh âm, mất tiếng và khó khăn trong giao tiếp.
Phát ban, mệt mỏi
Selen trong hạt hướng dương có thể gây nên tình trạng viêm da, mệt mỏi kinh niên hoặc thay đổi tâm trạng thất thường khi ăn quá nhiều.
Ngoài ra, trên thị trường hiện nay bán nhiều các loại hạt hướng dương có vị mặn, hạt hướng dương rang bơ, những loại hạt này ăn nhiều sẽ nguy hại hơn rất nhiều so với hạt hướng dương nguyên thủy. Vì trong quá trình chế biến, một lượng lớn muối, đường và các thành phần khác được thêm vào làm tăng lượng calo, khiến cơ thể một ngày hấp thu nhiều muối, đường và gây ra nhiều loại bệnh tật.
Lưu ý khi ăn hướng dương
Không nên ăn hạt hướng dương quá nhiều, không quá 130gr (hoặc 15 - 20 hạt) cho mỗi lần ăn, không ăn các loại đã tẩm gia vị và qua chế biến nhiều lần.
Những người có cơ địa dị ứng, người đang giảm cân, có tiền sử bị cao huyết áp và bệnh tim mạch tuyệt đối tránh ăn loại hạt này.
Nên dùng tay bóc hạt hướng dương thay vì cắn trực tiếp trong miệng để bảo vệ răng miệng.
Trẻ nhỏ nên hạn chế ăn vì rất dễ mắc nghẹn.
