Ngày 7/10, thông tin từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết, mới đây, Trung tâm Bệnh nhiệt đới của bệnh viện liên tục tiếp nhận các ca bệnh uốn ván với bệnh cảnh nặng đòi hỏi các phương pháp điều trị hồi sức tích cực, thậm chí phải lọc máu, chi phí điều trị hết sức tốn kém và nguy cơ tử vong cao.
Trong đó, trường hợp nặng nhất là bệnh nhân N.V.G (nam, 49 tuổi, quê Bắc Ninh). Bệnh nhân có tiền sử khỏe mạnh, làm nghề thợ mộc. Bệnh nhân được đưa đến viện trong tình trạng cứng hàm, khó há miệng, khó thở, đi lại khó khăn.
Vết thương bị hoại tử của bệnh nhân. Ảnh BVCC.
Khai thác bệnh sử được biết, 2 tuần trước khi nhập viện, bệnh nhân bị máy bào gỗ cắt qua đốt số 1 ngón thứ 3 tay trái, bệnh nhân không đến bệnh viện mà tự xử lý vết thương, đắp lá tại nhà và không tiêm phòng uốn ván.
Khi vào viện, vết thương ở ngón tay bị hoại tử đen, nghi có chứa dị vật. Sau khi thăm khám, bệnh nhân được chỉ định nhập viện với chẩn đoán ban đầu là uốn ván toàn thể - suy hô hấp.
Tại đây, bệnh nhân đã được xử lý cắt lọc, rửa sạch vết thương. Tuy nhiên, ngay đêm hôm đó, bệnh nhân xuất hiện tình trạng khó thở, phải mở khí quản cấp cứu, dùng thuốc an thần liều cao chống co giật, tiêm vaccine và huyết thanh phòng uốn ván để trung hòa độc tố và thở máy hỗ trợ hô hấp.
Sau 2 tuần điều trị, bệnh tiến triển nặng dần và phải điều trị hồi sức tích cực bằng các phương pháp thở máy, lọc máu, dùng kháng sinh liều cao chống nhiễm khuẩn, vận mạch, bổ sung vi chất, truyền dinh dưỡng và sau nhiều lần hội chẩn đa chuyên khoa, bệnh nhân vẫn còn trong tình trạng nguy kịch: Sốc nhiễm khuẩn, suy hô hấp, suy gan thận cấp, tiêu cơ vân cấp, vô niệu, nguy cơ tử vong cao.
Ngoài trường hợp trên, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới cũng đang điều trị cho một bệnh nhân nam, quê Hải Dương mắc uốn ván do lội nước bẩn trong mưa bão khi chân đang bị chín mé và 1 trường hợp ở Đan Phượng, Hà Nội bị uốn ván do dẫm phải đinh có chảy máu khi đi làm ruộng.
Cả 3 trường hợp trên đều tự xử lý vết thương tại nhà và không tiêm phòng uốn ván. Khi đã vào giai đoạn toàn phát mới đi khám trong tình trạng nặng, tiên lượng khó khăn, bệnh nặng đe dọa tính mạng.
Không nên chủ quan với những vết thương hở ngoài da
PGS.TS.BS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, uốn ván là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Clostridium tetani sống ở môi trường đất bẩn xâm nhập vào cơ thể, trong điều kiện yếm khí (miệng vết thương bị bị kín) vi khuẩn sẽ sản sinh ra ngoại độc tố. Độc tố này rất mạnh xâm nhập vào máu và đi đến các xi-náp thần kinh, cơ và có tác dụng làm tăng mức độ kích thích dẫn truyền gây co cứng cơ và co giật.
Các bệnh nhân mắc uốn ván đang được điều trị tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh BVCC
Triệu chứng lâm sàng là sau khi bị vết thương khoảng 1-2 tuần bệnh nhân sẽ có biểu hiện sớm là cứng hàm, khó nhai, khó nuốt, sau đó sẽ cứng cơ, tăng trương lực cơ toàn thân, mức độ nặng sẽ có biểu hiện co giật, toàn thân uốn cong, kèm theo khó thở, suy hô hấp, rối loạn thần kinh thực vật.
Nếu không xử trí kịp thời bằng các biện pháp hồi sức tích cực thì nhanh chóng dẫn tới tử vong hoặc có nhiều biến chứng trên các hệ tim mạch, hô hấp, tiết niệu, tiêu hóa, xương khớp.
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, các đối tượng có nguy cơ cao bị mắc bệnh uốn ván là: Nông dân, công nhân chưa được tiêm phòng uốn ván và tiếp xúc nhiều với đất, bùn, nước thải, môi trường chăn nuôi gia súc gia cầm, công trường, trẻ sơ sinh mà trong thời kỳ mang thai mẹ không tiêm phòng uốn ván.
Ngoài ra, uốn ván sơ sinh có thể bị lây truyền qua dụng cụ y tế không tiệt trùng khi cắt dây rốn cho trẻ, đây là một thể rất nặng của bệnh uốn ván, tỷ lệ tử vong rất cao.
Về điều trị uốn ván, vị chuyên gia này cho biết, bệnh nhân cần được điều trị khẩn cấp tại các cơ sở y tế có trung tâm hồi sức tích cực, bệnh nhân cần được theo dõi thật sát sao tình trạng hô hấp và dùng thuốc an thần để khống chế cơ giật, cần nhanh chóng xử lý vết thương, kháng huyết thanh trung hòa độc tố, giảm tối đa biến chứng, dùng kháng sinh phổ rộng chống bội nhiễm, hỗ trợ thở máy, chăm sóc dinh dưỡng.
Để phòng ngừa nguy cơ mắc uốn ván, các chuyên gia khuyến cáo, biện pháp hữu hiệu nhất là tiêm phòng vaccine, nhất là với những đối tượng có nguy cơ cao. Trẻ em phòng bệnh uốn ván từ 2 tháng tuổi với liều vaccine 6/1 (cần theo hướng dẫn cụ thể của cơ quan y tế). Phụ nữ mang thai cần tiêm phòng uốn ván vào đúng thời điểm thai kỳ.
Đáng chú ý, khi bị thương, trầy xước, cần lập tức sát trùng vết thương đúng cách (tránh bịt kín vết thương), sau đó đến cơ sở y tế để được tiêm phòng kháng huyết thanh uốn ván kèm xử lý vết thương bằng cách cắt lọc tổ chức hoạt tử, dập nát, loại bỏ dị vật, rửa ô xy già.
Bên cạnh đó, khi lao động, sinh hoạt cần chế tiếp xúc với bùn đất, vật dụng ô nhiễm, nếu phải tiếp xúc cần có biện pháp bảo hộ như đi ủng, găng tay... Tại các nông trại, công trường cần có các chất tiệt trùng để sơ cứu như xà phòng, nước rửa tay sát trùng, cồn y tế và thường xuyên vệ sinh môi trường, chuồng trại.
Tại các cơ sở y tế, dụng cụ y tế cần được tiệt trùng theo đúng quy định để tránh uốn ván rốn sơ sinh, uốn ván sản khoa.
Suýt chết vì uốn ván do thói quen nhiều người Việt hay làm sau bữa ănNgười đàn ông thường xuyên dùng tăm tre hoặc các vật sắc nhọn để xỉa răng, nhiều lần chảy máu. Đến khi đau mỏi người, cứng cơ hàm, khó ăn uống, ông vào viện cấp cứu, chẩn đoán nhiễm trùng uốn ván.
