Hành tây là loại thực phẩm quen thuộc đến mức nhiều người xem nhẹ giá trị của nó. Thế nhưng trong giới dinh dưỡng, hành tây thường được ví von rằng “một củ hành tây tương đương mười liều thuốc”.
Câu nói này không hề phóng đại, bởi nếu ăn đúng cách, hành tây có thể âm thầm nuôi dưỡng mạch máu, tăng cường miễn dịch và cải thiện sức khỏe toàn diện. Ngược lại, ăn sai cách không những không có lợi mà còn dễ gây hại cho hệ tiêu hóa và tim mạch.
Quercetin và các hợp chất lưu huỳnh trong hành tây giúp tăng cường sản xuất insulin và điều hòa lượng đường trong máu
Vì sao hành tây được xem là “chất làm sạch mạch máu tự nhiên”?
Hành tây không chỉ gây ấn tượng bởi mùi cay nồng khiến người ta “rơi nước mắt” khi cắt, mà còn bởi hệ hoạt chất sinh học phong phú hiếm có trong thế giới thực vật.
Quercetin là cái tên nổi bật đầu tiên. Đây là một hợp chất flavonoid có khả năng chống oxy hóa mạnh. Trung bình 100 gram hành tây chứa khoảng 20 mg quercetin – mức khá cao so với nhiều loại rau củ khác. Trong cơ thể, quercetin giúp trung hòa các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa mạch máu, tăng độ đàn hồi của thành mạch và hỗ trợ máu lưu thông trơn tru hơn.
Từ chuyện bệnh nhân gửi bộ câu hỏi và lời đáp của bác sĩ “Cảm ơn sự khó tính của bạn”: Đã đến lúc thay đổi tư duy khám bệnhĐỌC NGAY
Bên cạnh đó là các hợp chất sunfua hữu cơ - thủ phạm gây cay mắt khi cắt hành. Những hợp chất này có khả năng ức chế kết tập tiểu cầu, từ đó giúp máu duy trì trạng thái “loãng sinh lý”, hạn chế nguy cơ hình thành cục máu đông và tắc nghẽn mạch máu khi sử dụng với liều lượng hợp lý, lâu dài.
Ngoài ra, hành tây còn chứa các chất có hoạt tính giống prostaglandin A, giúp làm giãn mạch và ổn định huyết áp. Đây là lý do vì sao hành tây thường được khuyến nghị cho người trung niên, người có nguy cơ cao về tim mạch.
Theo BS. Nguyễn Văn Minh - chuyên gia dinh dưỡng tim mạch, hành tây không phải “thuốc đặc trị” nhưng là thực phẩm hỗ trợ rất tốt: Nếu được ăn đúng cách và đều đặn, hành tây có thể góp phần cải thiện tuần hoàn, giảm viêm mạn tính và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tim mạch. Tuy nhiên, điều quan trọng là không nên lạm dụng hoặc ăn sai đối tượng.
Hành tây là nguồn dồi dào prebiotic - “thức ăn” của lợi khuẩn trong đường ruột.
Theo y học cổ truyền, hành tây có tính ấm, vị cay ngọt, tác động vào kinh phổi và kinh vị. Các tài liệu cổ ghi nhận hành tây có tác dụng trừ hàn, thông khí, hóa đờm và điều hòa khí huyết. Điều này lý giải vì sao hành tây đặc biệt phù hợp với người hay lạnh bụng, khí huyết lưu thông kém hoặc cơ thể suy nhược.
5 cách ăn hành tây đúng chuẩn để nuôi dưỡng toàn thân
1. Hành tây ngâm giấm thúc đẩy tuần hoàn máu
Sự kết hợp giữa hành tây (ấm, cay) và giấm (chua, hoạt huyết) giúp cải thiện lưu thông khí huyết, hỗ trợ giảm mỡ máu. Cắt hành tây lát mỏng, ngâm ngập giấm táo, thêm chút đường và tiêu, dùng sau nửa ngày.
2. Canh thịt cừu hành tây làm ấm tỳ vị, bổ khí huyết
Thịt cừu bổ thận dương, hành tây trừ hàn. Món canh này đặc biệt phù hợp vào mùa lạnh, giúp ấm bụng, giảm đau lưng gối và tăng sức đề kháng.
3. Hành tây ngâm mật ong - hỗ trợ giấc ngủ
Hành tây giúp ức chế nhẹ hệ thần kinh trung ương, mật ong giàu tryptophan – tiền chất của melatonin. Kết hợp hai loại giúp ngủ nhanh và sâu hơn, nhất là với người hay trằn trọc ban đêm.
4. Salad hành tây và natto - “bảo hiểm kép” cho mạch máu
Allicin từ hành tây và nattokinase trong natto phối hợp giúp hạn chế xơ vữa động mạch, làm tan cục máu đông và cải thiện lưu thông máu.
5. Salad hành tây và khoai tây lạnh - dành cho người kiểm soát đường huyết
Hành tây giàu chất xơ và hợp chất hỗ trợ hạ đường huyết, khoai tây ít calo, dễ no. Sự kết hợp này phù hợp với người ăn kiêng và bệnh nhân tiểu đường.
Ăn sống hay chín đều có lợi, tuy nhiên, hành sống chứa nhiều hợp chất lưu huỳnh hơn
Những lưu ý quan trọng khi ăn hành tây
Không nên ăn quá nhiều hành tây sống, đặc biệt khi bụng đói. Hơn 50 gram/ngày có thể gây kích ứng dạ dày, trào ngược axit và đầy hơi. Người trung niên, cao tuổi nên ưu tiên hành tây chín.
Cẩn trọng khi dùng chung với thuốc hạ huyết áp hoặc thuốc chống đông máu vì có thể làm tăng tác dụng thuốc, gây tụt huyết áp hoặc chảy máu.
Khi chế biến, nên cắt hành tây ngay trước khi nấu, tránh để lâu ngoài không khí. Có thể làm lạnh hành trước khi cắt để hạn chế bay hơi dưỡng chất.
Bên cạnh đó, Người viêm loét dạ dày, huyết áp thấp, sỏi mật hoặc dị ứng với hành tây nên hạn chế hoặc tránh sử dụng. Trong trường hợp cần bổ sung chất xơ, có thể thay thế bằng bí đỏ, cà rốt hoặc khoai lang hấp.
