Trong khi các trào lưu "detox" hay "thụt rửa gan" đang bủa vây mạng xã hội, các chuyên gia y tế khẳng định thải độc thực sự không đến từ những gói liệu trình cấp tốc, mà nằm ở lối sống giúp hỗ trợ hệ thống làm sạch tự nhiên của cơ thể.
Tiến sĩ Sajeev Nair, nhà sáng lập Vieroots, cho biết thuật ngữ "detox" đang bị lạm dụng nghiêm trọng trong các cộng đồng sức khỏe phổ thông. Thực tế, gan và ruột vốn là những "cỗ máy" thải độc siêu việt, điều chúng ta cần làm là giảm tải áp lực chuyển hóa và hỗ trợ chúng hoạt động tối ưu.
Dưới đây là 5 phương pháp "thải độc thực" đã được khoa học chứng minh:
Thải độc từ chế độ ăn
Thực phẩm không phải là chất độc theo nghĩa hóa học, nhưng chế độ ăn sai cách là nguồn cơn gây căng thẳng chuyển hóa. Đường, tinh bột tinh chế và chất béo bão hòa chính là những "chất độc" làm quá tải gan và phá hủy đường ruột.
Một nghiên cứu năm 2020 trên Journal of Hepatology cho thấy chế độ ăn nhiều đường bổ sung và chất béo bão hòa liên quan trực tiếp đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Việc tránh xa nước ngọt, thịt chế biến sẵn và ngũ cốc tinh chế không phải là trào lưu, mà là hành động "tự vệ" về mặt chuyển hóa.
Vận động giúp tăng nhạy cảm insulin và giảm mỡ nội tạng. Ảnh: Nguyễn Đông
Thải độc bằng vận động
Vận động không đơn thuần là để xây dựng cơ bắp hay đếm bước chân. Lối sống ít vận động cực kỳ độc hại cho đường ruột (gây đầy hơi, táo bón, hội chứng ruột kích thích) và gan (gây xơ gan, rối loạn chức năng chuyển hóa).
Phân tích năm 2019 trên tạp chí Gastroenterology and Hepatology chỉ ra rằng hoạt động thể chất thường xuyên giúp giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ ngay cả khi bạn chưa giảm cân. Vận động giúp tăng nhạy cảm insulin và giảm mỡ nội tạng - những tác nhân chính gây suy giảm chức năng gan ruột.
Thải độc hệ vi sinh
Hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò trung tâm trong hệ miễn dịch và mạng lưới giao tiếp giữa ruột và tế bào gan. Khi hệ vi sinh mất cân bằng (dysbiosis), nó sẽ thúc đẩy các bệnh lý về gan.
Sử dụng Prebiotics (chất xơ nuôi khuẩn tốt) và Probiotics (lợi khuẩn) giúp tạo ra các axit béo chuỗi ngắn (SCFA). Các chất này không chỉ giảm viêm mà còn hỗ trợ gan tự phục hồi và tái tạo.
Thải độc từ gốc bệnh
Gan và ruột không bao giờ hỏng hóc một mình. Chúng thường suy yếu cùng với các bệnh lý như béo phì, tiểu đường, cao huyết áp và mỡ máu.
Nghiên cứu năm 2016 trên World Journal of Gastroenterology xác nhận hội chứng chuyển hóa làm tăng đáng kể nguy cơ gan nhiễm mỡ và các biến chứng liên quan.
Kiểm soát tốt đường huyết và cân nặng chính là hình thức "thải độc" hiệu quả nhất bằng cách giảm bớt các tác nhân gây căng thẳng hệ thống.
Thải độc theo mã gene
Nghiên cứu mới cho thấy yếu tố di truyền quyết định tại sao cùng một lối sống nhưng người này mắc bệnh, người kia lại không. Ví dụ, hội chứng ruột kích thích và gan nhiễm mỡ có tới 60% thành phần di truyền.
Việc xác định các biến thể gene (như gene PNPLA3 liên quan đến tích tụ mỡ gan) cho phép chúng ta có những can thiệp lối sống sớm hơn hàng thập kỷ trước khi bệnh khởi phát. Đây chính là hình thức thải độc chính xác (precision detox).
Thải độc không phải là một tuần uống nước ép hay những gói "thanh lọc" hợp thời. Gan và ruột của bạn là những cơ quan thải độc mạnh mẽ nhất nếu bạn biết cách.
Hãy hạn chế đường, tinh bột tinh chế, chất béo xấu và rượu bia. Duy trì lối sống năng động suốt cả ngày thay vì chỉ tập gym 1 tiếng rồi ngồi lỳ. Bổ sung chất xơ và thực phẩm lên men để nuôi dưỡng lợi khuẩn. Theo dõi các chỉ số đường huyết, mỡ máu và huyết áp thường xuyên.
Thải độc thực sự là "một cuộc marathon trọn đời" nhằm giảm bớt các tác nhân gây căng thẳng chuyển hóa, giúp cơ thể vận hành một cách trơn tru và bền bỉ nhất.
Mỹ Ý (Theo Times of India)
