Bữa sáng là bữa ăn khởi động cho một ngày mới, giúp cơ thể nạp lại năng lượng và ổn định đường huyết sau một đêm dài. Tuy nhiên, không ít người lại cảm thấy mệt mỏi, uể oải hơn sau khi ăn sáng. Liệu đây có phải là do thiếu ngủ?
Theo bác sĩ y học cổ truyền Trần Sở Dung, Đài Loan, nguyên nhân có thể đến từ chính bữa sáng của bạn. Việc tiêu thụ các loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột tinh chế, chỉ số đường huyết (GI) cao hoặc nhiều đường sẽ khiến đường huyết tăng vọt rồi giảm đột ngột, gây mệt mỏi, đầu óc quay cuồng và buồn ngủ. Nhiều người có thói quen ăn sáng qua loa cho nhanh gọn, thường chỉ là một chiếc sandwich và một ly trà sữa với suy nghĩ "có ăn là được".
Bác sĩ Trần cho biết trong y học cổ truyền, tỳ vị được coi là nguồn gốc sinh hóa của khí huyết. Buổi sáng là thời điểm chức năng tỳ vị hoạt động mạnh mẽ nhất sau một đêm nghỉ ngơi. Vì vậy, lựa chọn thực phẩm phù hợp với thể trạng sẽ giúp tỳ vị vận hóa tốt hơn, tạo ra khí huyết dồi dào.
Những "bữa sáng sai lầm" cần tránh
Bác sĩ Trần chỉ ra rằng việc bắt đầu ngày mới bằng những thực phẩm có tính lạnh, nhiều dầu mỡ hoặc khó tiêu như đồ uống lạnh, salad rau sống, đồ chiên rán, các sản phẩm từ gạo nếp... sẽ tạo gánh nặng cho tỳ vị. Điều này dễ sinh ra thấp khí (ẩm thấp) hoặc đờm, cản trở quá trình sinh hóa khí huyết.
Tương tự, các loại thực phẩm nhiều đường như ngũ cốc ăn liền hay bánh mì tinh chế sẽ gây ra hiện tượng "sốc đường huyết" (glucose spike), dẫn đến tình trạng mệt mỏi và mất tập trung.
Theo học thuyết "Tý Ngọ Lưu Chú", từ 7h đến 9h sáng là giờ của kinh Vị, lúc này hệ tiêu hóa hoạt động mạnh nhất. Từ 9h đến 11h là giờ của kinh Tỳ, thời điểm cơ thể hấp thu và chuyển hóa năng lượng hiệu quả nhất, biến thức ăn thành khí huyết. Do đó, việc "ăn đúng bữa sáng, tránh để bụng đói" là vô cùng quan trọng để tỳ vị hoạt động bình thường.
Việc bắt đầu ngày mới bằng những thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc khó tiêu như đồ chiên rán sẽ tạo gánh nặng cho tỳ vị. Ảnh: Bùi Thủy
Không nên chỉ uống cà phê cho bữa sáng
Nhiều người có thói quen chỉ uống một ly cà phê đen và không ăn gì khác vào buổi sáng. Bác sĩ Trần khuyên rằng những người có thể trạng "khí hư" hoặc "dương hư" không nên làm vậy, vì dễ làm hao tổn dương khí. Thay vào đó, họ nên uống trà nhân sâm hoặc trà long nhãn. Việc uống cà phê khi bụng đói cũng không phù hợp với tất cả mọi người, tùy thuộc vào tình trạng dạ dày và có thể ảnh hưởng đến việc hấp thu các chất dinh dưỡng khác.
Y học cổ truyền nhấn mạnh nguyên tắc "tùy theo thể trạng mà chọn thức ăn". Cùng một bữa sáng có thể mang lại hiệu quả hoàn toàn khác nhau đối với những người có thể trạng khác nhau.
Để kiểm tra xem bữa sáng của mình đã phù hợp hay chưa, bạn có thể quan sát trạng thái tinh thần của bản thân khoảng hai giờ sau khi ăn. Nếu cảm thấy sảng khoái, minh mẫn, điều đó cho thấy bữa ăn phù hợp. Ngược lại, nếu cảm thấy mệt mỏi, uể oải, bạn cần điều chỉnh lại thực đơn.
Hoàng Dung (Theo Liên Hợp Báo)
