Nhiều gia đình hiện nay có xu hướng bổ sung vào mâm cơm ngày Tết những món độc đáo như thịt thú rừng, côn trùng rang, rượu ngâm từ động vật hoặc các loại rau, củ lạ. Theo bác sĩ Nguyễn Tiến Thành, Hội Da Liễu Việt Nam, các thực phẩm này thường chứa những "protein lạ" hoặc chất sinh học tự nhiên mà cơ thể con người ít tiếp xúc trước đó, đặc biệt nguy hiểm với những người có cơ địa nhạy cảm.
Những protein này có thể kích hoạt một loạt phản ứng dị ứng bất thường, từ nổi mẩn đỏ, ngứa da đến nổi mày đay hay sốc phản vệ. Dẫu không phổ biến, sốc phản vệ vẫn là một trong những tình trạng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý đúng cách và kịp thời.
Động vật hoang dã, một trong những nhóm thực phẩm phổ biến trong dịp Tết, không chỉ tiềm ẩn nguy cơ dị ứng mà còn chứa nhiều mầm bệnh nguy hiểm. Theo bác sĩ Lê Văn Thiệu, Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, lợn rừng, kỳ đà, dúi, chim trời được xem như "món ăn nhà giàu" bởi giá trị kinh tế cao và sự hiếm lạ. Nhiều người tin rằng ăn thịt thú rừng ngày Tết sẽ mang lại tài lộc, may mắn, nhưng thực tế, chúng thường mang theo ký sinh trùng và virus. Điển hình, cúm gia cầm H5N1 từng lây lan qua đường tiêu thụ động vật hoang dã như cầy hương. Ngoài ra, thói quen ăn tiết canh thú rừng hay chế biến sơ sài cũng làm tăng nguy cơ mắc liên cầu khuẩn lợn, giun sán và các bệnh nhiễm khuẩn gây tử vong.
Không chỉ thực phẩm, các bữa tiệc Tết còn thường xuyên xuất hiện các loại rượu ngâm từ thảo dược hay động vật như bọ cạp, rắn, thậm chí là rễ cây không rõ nguồn gốc. Dù được quảng cáo với nhiều công dụng "bổ dưỡng", những loại rượu này thực chất có khả năng kích thích dị ứng nặng, nhất là ở những người có cơ địa nhạy cảm hoặc chưa từng sử dụng các thành phần đó trước đây. Bên cạnh đó, việc kết hợp rượu bia với các món ăn dễ gây dị ứng trong cùng một bữa tiệc có thể khiến cơ thể phản ứng mạnh mẽ hơn, gây nổi mày đay, dị ứng và kích ứng đường tiêu hóa.
Các bệnh lý liên quan đến mày đay thường được cho là nhẹ, nhưng thống kê từ Hội Da Liễu Việt Nam cho thấy, một tỷ lệ không nhỏ các ca mày đay nếu không kiểm soát kịp thời có thể tiến triển thành sốc phản vệ với các triệu chứng như khó thở, nôn ói và tụt huyết áp. Đặc biệt, dịp cuối năm, khi các bữa tiệc tất niên, đoàn viên nối tiếp nhau, nguy cơ gặp phải những trường hợp sức khỏe khẩn cấp do thực phẩm độc lạ càng gia tăng.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng cảnh báo, hơn 60% bệnh truyền nhiễm mới ở người có nguồn gốc từ động vật hoang dã, bao gồm SARS hay cúm gia cầm. Các loại thú rừng, kể cả khi được nuôi nhốt, vẫn có khả năng cao mang theo mầm bệnh nếu không được kiểm định nghiêm ngặt.
Ảnh minh họa: Bùi Thủy
Trước thực trạng này, các chuyên gia y tế khuyến cáo hạn chế hoặc tránh tiêu thụ các món ăn không rõ nguồn gốc. Đặc biệt, những người có tiền sử dị ứng hoặc bệnh nền cần thận trọng hơn khi chọn món trong các bữa tiệc Tết, tuyệt đối tránh xa thực phẩm từng gây dị ứng trước đó hoặc những món ăn quá lạ lẫm.
Khi xuất hiện các dấu hiệu dị ứng như ngứa, nổi đỏ, mẩn ngứa, cần ngừng ngay việc tiêu thụ và theo dõi cơ thể. Trong trường hợp khó thở, buồn nôn, sưng phù hoặc phản ứng nghiêm trọng hơn, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Thúy Quỳnh
