Ngày 28/5, một kỳ tích y khoa đã diễn ra tại TP.HCM. Một thai nhi 22 tuần tuổi, chỉ nặng vỏn vẹn 600g, đã được cứu sống ngoạn mục.
Thai nhi là con của một sản phụ người Singapore. Ban đầu, ca dị tật tim bẩm sinh được phát hiện tại Singapore. Cụ thể là không có lỗ van động mạch chủ - một dị tật hiếm và nguy hiểm.
Nhưng Singapore không đủ điều kiện can thiệp. Bác sĩ nước bạn đã giới thiệu sản phụ sang Việt Nam. Và các y bác sĩ Việt Nam đã không làm họ thất vọng!
Can thiệp bào thai thành công cho thai phụ đến từ Singapore - Kỳ tích y khoa của Việt Nam
Ca can thiệp được thực hiện với sự phối hợp của Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi Đồng 1. Trước khi tiến hành, ê-kíp bác sĩ Việt Nam đã hội chẩn nhiều vòng cùng chuyên gia từ Úc và Pháp. Sau quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, kỹ thuật nong van động mạch chủ thai nhi (fetal aortic valvuloplasty) đã được thực hiện thành công.
Các bác sĩ đã thực hiện sử dụng 1 cây kim đi từ thành bụng của mẹ, dưới hướng dẫn siêu âm vào tử cung, đi vào vùng đùi thai nhi để tiêm 1 hỗn hợp chất an thần, cho thai nhi ngủ. Sau đó, họ lại sử dụng cây kim khác, xuyên qua tim thai nhi, tiếp cận van động mạch chủ. Một dây dẫn cực nhỏ (guidewire) có gắn bóng được đưa qua kim, vượt qua van động mạch chủ, tiếp theo bóng được làm phồng lên và giật ngược lại để cho lỗ van động mạch chủ được nong ra và mở rộng hơn.
Trên màn hình siêu âm, tình trạng lỗ van động mạch chủ được mở rộng, dòng máu chảy qua lỗ van được tái lập. Cả ê kíp và gia đình vỡ oà cảm xúc. Họ vừa chứng kiến điều kỳ diệu tại Việt Nam.
Đây là ca can thiệp bào thai thứ 9 tại TP.HCM và cũng là ca khó nhất từ trước đến nay.
Những dấu mốc tự hào trước đó
Mới tháng 3/2025, Bệnh viện Từ Dũ thực hiện thành công ca nong van động mạch phổi thai nhi, cứu sống em bé mắc dị tật tim bẩm sinh hiếm gặp - teo van động mạch phổi.
Sản phụ H.T.H. (38 tuổi, TP Thủ Đức) mang thai lần hai, phát hiện dị tật khi thai 27 tuần. Chị chủ động tìm đến Trung tâm Can thiệp bào thai sau khi biết về các ca can thiệp thành công trước đó.
Kết quả chọc ối bình thường, nhưng tim thai có dấu hiệu thiểu sản thất phải tiến triển nhanh. Nguy cơ thai lưu cao nếu không can thiệp sớm, thậm chí có thể dẫn đến hội chứng tim một thất.
Một cuộc hội chẩn khẩn giữa BV Từ Dũ và Nhi Đồng 1 được tổ chức. Các bác sĩ quyết định can thiệp ngay trong bụng mẹ để cứu thai nhi. Ca phẫu thuật yêu cầu độ chính xác tuyệt đối và phối hợp liên chuyên khoa. Em bé đã được cứu sống nhờ quyết định kịp thời và tay nghề xuất sắc của đội ngũ y bác sĩ.
Thêm một em bé được thông tim trong bào thai thành công
Hay như chị D.T.H. (26 tuổi), mang thai lần đầu nhờ thụ tinh ống nghiệm. Từ tuần thai 16, bé yêu trong bụng đã mắc tràn dịch màng phổi hai bên - biến chứng hiếm gặp, đe dọa tính mạng vì có thể gây xẹp phổi, suy hô hấp nặng sau sinh. Dù đã từng chọc hút dịch ở tuần 24, tình trạng ngày càng trầm trọng khiến chị đối mặt nguy cơ mất con.
Đến tuần 30, thai nhi bị xẹp phổi hoàn toàn, tim bị chèn ép, dịch tràn thêm cả vào ổ bụng - một tình huống khẩn cấp sinh tử. Với khát khao giữ lấy sự sống cho con, chị tìm đến Trung tâm Can thiệp bào thai - Bệnh viện Phụ sản Hà Nội vào tháng 5/2025.
Tại đây, các bác sĩ đã kịp thời đặt ống shunt dẫn lưu dịch màng phổi, giúp lá phổi non nớt của con được giãn nở trở lại. Thủ thuật được tiến hành tỉ mỉ dưới hướng dẫn siêu âm, xuyên qua thành bụng mẹ để vào đến buồng ngực bé.
Khoảnh khắc tim thai đập ổn định và thai nhi cử động trở lại khiến cả ê-kíp xúc động vỡ òa. Bé được hút thêm 50ml dịch phổi phải để tối ưu hóa hiệu quả, còn mẹ thì hồi phục ổn định sau thủ thuật.
Đây chỉ là một vài ca trong số rất nhiều ca can thiệp bào thai thành công. Những thành công này là lời khẳng định mạnh mẽ về trình độ y khoa Việt Nam. Chúng ta không chỉ giỏi, mà còn tiến bộ không ngừng.
Can thiệp bào thai là gì?
Theo Ths.Bs Nguyễn Ngọc Tú (Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội), người từng đào tạo tại Pháp và thực hiện các ca can thiệp bào thai tại Việt Nam, thì đây là một kỹ thuật y học hiện đại. Bác sĩ sẽ thực hiện thủ thuật ngay trong bụng mẹ để điều trị bệnh cho thai nhi. Tất cả đều được làm trong môi trường vô cùng nhỏ, tinh vi và chính xác.
Kỹ thuật can thiệp bào thai thực hiện trong tử cung, gây khó khăn vì phải xuyên qua thành bụng và tử cung của mẹ, phụ thuộc vào tư thế thai nhi và tình trạng bệnh lý của thai, nhưng vẫn phải bảo đảm không ảnh hưởng đến thai nhi và màng ối còn nguyên vẹn và không nhiễm trùng. Việc này đòi hỏi phẫu thuật viên phải có trình độ cao, khéo tay, tinh mắt và phối hợp tốt giữa siêu âm và nội soi.
Những rủi ro của kỹ thuật bao gồm nguy cơ làm nhịp tim thai chậm, tràn máu ra khoang ngoài màng tim, ngừng tim,... Tuy nhiên nếu không thực hiện thì cơ hội sống của em bé sau sinh rất thấp.
Can thiệp bào thai được thực hiện như thế nào?
Tùy vào từng bệnh lý, bác sĩ sẽ chọn cách tiếp cận khác nhau. Bác sĩ có thể là dùng kim chuyên dụng chọc qua bụng mẹ để xử lý dị tật cho thai nhi. Hoặc, chuyên gia sẽ đặt ống thông, dẫn lưu dịch, hay thậm chí là phẫu thuật ngay khi thai còn trong bụng.
Mọi thao tác đều được hướng dẫn bằng hình ảnh siêu âm 4D, CT hoặc MRI, đòi hỏi trình độ cao, máy móc hiện đại, phối hợp ăn ý giữa nhiều chuyên khoa.
Mục đích của can thiệp bào thai là gì?
- Cứu sống thai nhi bị dị tật nặng.
- Giảm nguy cơ sinh non, tử vong sau sinh.
- Tăng cơ hội sống khỏe mạnh cho bé sau này.
- Bảo vệ tính mạng và sức khỏe cho cả mẹ lẫn con.
- Kỹ thuật này không chỉ giúp điều trị, mà còn tạo thêm hy vọng cho các gia đình.
Vậy là giờ đây không cần phải bay xa đến châu Âu hay Mỹ, ngay tại Việt Nam, những ca can thiệp bào thai khó nhất đã được thực hiện thành công.
Bác sĩ Việt không chỉ có tài, mà còn có tâm. Y tế Việt Nam đang từng bước vươn lên mạnh mẽ. Đó là niềm tự hào không chỉ của ngành y, mà của cả dân tộc. Mỗi trái tim bé bỏng lại đập rộn ràng là minh chứng sống cho trí tuệ Việt Nam.
