Bưởi vốn được xem là loại trái cây lành mạnh, giúp thanh lọc cơ thể, giảm mỡ máu và hỗ trợ tim mạch. Tuy nhiên, ít ai biết rằng chỉ một ly nước bưởi hay một quả bưởi cũng có thể biến thành “thuốc độc” cho gan, thận nếu dùng cùng một số loại thuốc.
Quả bưởi có thể tương tác với một số loại thuốc, gây độc cho gan, thận (Ảnh minh họa).
Theo thông tin từ Healthline, bưởi chứa hợp chất furanocoumarin, naringin và bergamottin. Đây là những chất có thể ức chế nhóm enzyme cytochrome P450 (CYP) trong gan và ruột non. Nhóm enzyme này có vai trò chuyển hóa và đào thải thuốc ra khỏi cơ thể. Khi enzym này bị ức chế, thuốc không được chuyển hóa và phân giải đúng cách nên sẽ tích tụ lại trong máu. Điều này khiến cho nồng độ thuốc trong máu sẽ tăng cao hơn so với bình thường, tăng nguy cơ gây ra các tác dụng phụ hoặc ngộ độc cho gan, thận và tim mạch.
1 travel blogger hết gan nhiễm mỡ nặng chỉ trong 6 tháng: Tiết lộ cách mình đảo ngược tình trạng xơ gan dễ dàng qua 3 bước
Theo đó, chỉ một quả bưởi hoặc một ly nước ép bưởi cũng đủ làm thay đổi cách thuốc hoạt động. Đặc biệt, hiệu ứng này có thể kéo dài từ 1 - 3 ngày. Do đó, việc “uống thuốc rồi đợi vài tiếng mới ăn bưởi” hoàn toàn không giúp giảm nguy cơ tương tác.
Những loại thuốc “đại kỵ” với bưởi
Theo tổng hợp từ nhiều nghiên cứu, có ít nhất 31 loại thuốc có thể bị tương tác khi dùng chung với bưởi. Những loại thuốc này thuộc các nhóm thuốc sau đây:
1. Thuốc hạ cholesterol (nhóm statin)
Bưởi có thể tương tác với một số loại thuốc hạ cholesterol (Ảnh minh họa).
Các thuốc thuộc nhóm statin giúp giảm sản xuất cholesterol trong gan, từ đó cải thiện mỡ máu và giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch.
Tuy nhiên, bưởi có thể làm tăng mạnh nồng độ ba loại statin phổ biến, gồm: atorvastatin (Lipitor), lovastatin (Mevacor), simvastatin (Zocor). Điều này có thể làm tăng nguy cơ tiêu cơ vân - tình trạng phá hủy mô cơ, gây đau, yếu cơ và đôi khi dẫn đến suy thận.
Một nghiên cứu cho thấy uống một ly nước bưởi cùng simvastatin hoặc lovastatin có thể tăng nồng độ thuốc trong máu tới 260%.
→ Thuốc thay thế an toàn hơn: pravastatin (Pravachol), rosuvastatin (Crestor) và fluvastatin (Lescol).
2. Thuốc điều trị huyết áp cao
Bưởi có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị huyết áp cao (Ảnh minh họa).
Hầu hết thuốc hạ huyết áp không tương tác với bưởi, nhưng một số loại cần đặc biệt cẩn trọng, đó là felodipine, nifedipine (Procardia), losartan (Cozaar), eplerenone (Inspra).
Felodipine, nifedipine là thuốc chẹn kênh canxi, giúp giãn mạch và giảm huyết áp. Khi dùng cùng nước ép bưởi (khoảng 500ml), nồng độ thuốc sẽ tăng vọt, khiến huyết áp tụt đột ngột, rất nguy hiểm nếu không theo dõi.
Ngược lại, khi ăn bưởi cùng thời điểm với uống losartan sẽ làm giảm tác dụng của thuốc, khiến huyết áp khó kiểm soát. Nồng độ eplerenone lại tăng khi dùng cùng bưởi, gây tăng kali máu, dễ dẫn đến rối loạn nhịp tim.
→ Thuốc thay thế an toàn hơn: spironolactone (Aldactone), amlodipine (Norvasc).
3. Thuốc điều trị rối loạn nhịp tim
Một số thuốc điều trị rối loạn nhịp tim có thể tương tác với bưởi (Ảnh minh họa).
Hai loại thuốc amiodarone và dronedarone (Multaq) có thể tăng nồng độ tới 84% khi uống cùng nước ép bưởi (khoảng 300ml).
Vì các thuốc này kiểm soát nhịp tim, sự thay đổi nồng độ có thể gây rối loạn nhịp nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.
4. Thuốc kháng khuẩn, kháng virus
Một số thuốc kháng khuẩn, kháng virus có thể tương tác với bưởi (Ảnh minh họa).
Một số thuốc chống nhiễm khuẩn và ký sinh trùng có thể tương tác với bưởi gồm erythromycin, rilpivirine (HIV), primaquine (sốt rét), albendazole.
Bưởi có thể làm tăng nồng độ các thuốc này trong máu, dẫn tới rối loạn nhịp tim hoặc ảnh hưởng chức năng tim.
→ Thuốc thay thế an toàn hơn: clarithromycin và doxycycline.
5. Thuốc an thần, giảm lo âu, điều trị tâm thần
Một số thuốc an thần, giảm lo âu, điều trị tâm thần có thể tương tác với bưởi (Ảnh minh họa).
Các thuốc như: quetiapine (Seroquel), lurasidone (Latuda), ziprasidone (Geodon) và nhóm thuốc an thần diazepam (Valium), midazolam (Versed), triazolam (Halcion)
có thể tăng tác dụng an thần, gây buồn ngủ quá mức hoặc rối loạn nhịp tim nếu dùng cùng bưởi.
6. Thuốc chống đông máu
Người đang uống thuốc chống đông máu cần lưu ý khi ăn bưởi (Ảnh minh họa).
Một số thuốc làm loãng máu như apixaban (Eliquis), rivaroxaban (Xarelto), ticagrelor (Brilinta) có thể tăng nồng độ, gây nguy cơ chảy máu nếu được sử dụng cùng với bưởi.
Trong khi đó, clopidogrel (Plavix) lại giảm tác dụng, khiến thuốc mất hiệu quả chống đông.
→ Thuốc thay thế an toàn hơn: warfarin (Coumadin).
7. Thuốc giảm đau và trị gút
Một số thuốc giảm đau, trị gout cũng có thể tương tác với bưởi (Ảnh minh họa).
Fentanyl và oxycodone (thuốc giảm đau nhóm opioid) có thể ở lại trong cơ thể lâu hơn khi uống cùng bưởi, làm tăng tác dụng phụ.
Colchicine, thuốc trị gút, bị ảnh hưởng ít hơn nhưng vẫn cần thận trọng.
→ Thuốc thay thế an toàn hơn: morphine, Dilaudid.
8. Thuốc điều trị rối loạn cương và phì đại tuyến tiền liệt
Nam giới đang dùng thuốc điều trị rối loạn cương hoặc phì đại tuyến tiền liệt cần cẩn trọng với bưởi (Ảnh minh họa).
Các thuốc sildenafil (Viagra), tadalafil (Cialis), tamsulosin (Flomax), silodosin (Rapaflo) khi kết hợp với bưởi có thể hạ huyết áp mạnh, gây chóng mặt.
→ Thuốc thay thế an toàn hơn: finasteride, dutasteride.
Có nên “cạch mặt” bưởi hoàn toàn không?
Bài viết này chỉ liệt kê 31 loại thuốc phổ biến có thể tương tác với bưởi, nhưng danh sách đó vẫn chưa đầy đủ, Healthline thông tin.
Nếu muốn kiểm tra xem thuốc bạn đang dùng có tương tác với bưởi hay không, bạn có thể tra cứu trên các trang uy tín như Drugs.com (mục “Drug Interaction Checker”) hoặc Rxlist.com, nơi có danh sách chi tiết hơn, bao gồm cả những loại thuốc ít phổ biến.
Điều quan trọng cần nhớ là: chỉ một quả bưởi hoặc một ly nước ép bưởi cũng đủ làm thay đổi nồng độ thuốc trong máu. Với một số thuốc, sự thay đổi này có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng.
Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào có khả năng tương tác với bưởi, hãy trao đổi với bác sĩ để chuyển sang thuốc thay thế, hoặc tạm thời ngừng ăn bưởi, uống nước ép bưởi trong thời gian điều trị.
Theo thông tin từ báo Vietnamnet, các bác sĩ khuyến cáo người đang điều trị các loại bệnh trên nên tránh ăn bưởi trong vòng 3 ngày trước và 6 giờ sau khi uống thuốc. Nếu đã ăn bưởi nhưng cần dùng thuốc, nên trao đổi với bác sĩ để được điều chỉnh liều lượng phù hợp.
