Em học lớp 8, tiền sử sức khỏe bình thường, đang sống với bố mẹ và em gái. Khoảng 3 năm nay, em gặp áp lực trong vấn đề học tập, bố mẹ thường xuyên mâu thuẫn, cãi vã, nên căng thẳng, ức chế, khó giải tỏa và kiềm chế cảm xúc. Người thân cho biết cảm xúc của em thay đổi thất thường, lúc vui vẻ nói cười, có lúc ngồi khóc một mình. Em thường có cảm giác bị bỏ rơi, sống thu mình, trầm tính, ít giao tiếp với người thân, bạn bè.
Em tham gia nhiều hội nhóm trên Internet với mục tiêu chia sẻ với nhau những điều tiêu cực và hướng dẫn cách giải tỏa cảm xúc bằng việc tự gây thương tích. Em nhiều lần tự làm tổn thương bản thân bằng cách lấy dao rọc giấy rạch vào cẳng tay.
Gia đình phát hiện, đưa con đến Viện Sức khỏe tâm thần quốc gia (Bệnh viện Bạch Mai). Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị rối loạn nhân cách ranh giới có hành vi tự sát, tự hủy hoại. Bác sĩ Nguyễn Hoàng Yến, phòng Tâm thần Nhi - Vị thành niên, cho biết bệnh nhân được kết hợp điều trị hóa dược và tâm lý. Hiện, cảm xúc của em đã ổn định, không có hành vi bất thường.
Một bệnh nhân nữ điều trị tại Viện Sức khỏe Tâm thần. Ảnh: Lê Nga
Ngày 18/3, bác sĩ Lê Công Thiện, Trưởng phòng điều trị Tâm thần Nhi, cho biết rối loạn nhân cách ranh giới (BPD) là một rối loạn tâm thần ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng điều chỉnh cảm xúc của một người. Sự mất kiểm soát cảm xúc này có thể làm tăng tính bốc đồng, ảnh hưởng đến cách một người cảm nhận về bản thân và tác động tiêu cực đến mối quan hệ của họ với những người khác. Nguyên nhân sinh bệnh là do di truyền, thay đổi dẫn truyền thần kinh, rối loạn phát triển não bộ và tác động của môi trường sống.
BPD phổ biến như nhau ở nam và nữ. Khoảng 1,4% thanh niên đáp ứng các tiêu chuẩn chẩn đoán BPD vào năm 16 tuổi, tăng lên 3,2% ở độ tuổi 22. BPD phổ biến ở thanh thiếu niên, chiếm 11% ở bệnh nhân tâm thần ngoại trú và 50% ở bệnh nhân nội trú.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh là bệnh nhân luôn có suy nghĩ bị bỏ rơi. Thậm chí, họ nổi giận không đáng có khi kế hoạch bị thay đổi, hay phải hủy bỏ cuộc hẹn. Hành vi tự hủy hoại bản thân thường xảy ra khi chia tay một mối quan hệ hay mất việc làm, thất bại trong trường học...
Họ có thể đánh bạc, tiêu tiền một cách vô độ, ăn uống vô độ, lạm dụng chất kích thích, quan hệ tình dục không an toàn, lái xe thiếu thận trọng. Nhiều người mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới không biết mình mắc bệnh, thậm chí không biết cách ứng xử lành mạnh khi giao tiếp và xây dựng mối quan hệ.
Điều trị cần kết hợp hóa dược, can thiệp tâm lý hay một số liệu pháp khác như nghệ thuật, cộng đồng trị liệu.
Lê Nga
