Sadiqullah bị đánh thức bởi một tiếng nổ vang, nghe như trận bão lớn đang ập đến. Anh chạy đến nơi các con đang ngủ và cứu được ba đứa. Khi Sadiqullah định quay lại để cứu những người còn lại trong gia đình thì bị mái nhà sập xuống người.
"Tôi bị vùi lấp nửa người và không thể thoát ra được", AP dẫn lời anh kể tại Bệnh viện Khu vực Nangarhar. "Vợ và hai con trai tôi đã thiệt mạng, còn cha tôi thì bị thương và đang ở đây. Chúng tôi bị mắc kẹt 3-4 tiếng cho đến khi người dân từ các khu vực khác đến và kéo ra".
Người đàn ông này mô tả cảm giác lúc đó như cả ngọn núi đang rung chuyển. Sadiqullah sống tại Maza Dara ở huyện Nurgal, một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi trận động đất mạnh 6 độ xảy ra lúc 11h47 tối 31/8, tỉnh Kunar.
Al Jazeera dẫn lời người phát ngôn chính quyền Taliban cho biết trận động đất làm ít nhất 800 người thiệt mạng và hơn 3.000 người bị thương. Giới chức cảnh báo con số này có thể còn tăng lên khi các đội cứu hộ tiếp cận được những ngôi làng hẻo lánh trên núi.
Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS), tâm chấn động đất ở độ sâu chỉ 8 km, cách thành phố Jalalabad, tỉnh Nangarhar, 27 km về phía đông. Rung chấn được cảm nhận ở thủ đô Kabul, lan sang miền bắc Pakistan, bao gồm cả Islamabad, Punjab, và Khyber Pakhtunkhwa và tới tận Ấn Độ, gây ra hoảng loạn khi người dân đổ xô ra ngoài trời. Khoảng 20 phút sau trận động đất đầu tiên, một cơn dư chấn mạnh 4,5 độ đã xảy ra trong cùng khu vực, tiếp theo là một trận động đất khác mạnh 5,2 độ.
Người Afghanistan bị thương sau trận động đất tối 31/8. Ảnh: WHO
Theo hãng thông tấn nhà nước Bakhtar, Bộ Quốc phòng nước này đã vận chuyển bằng đường hàng không 30 bác sĩ và 800 kg thuốc men đến Kunar để hỗ trợ các bệnh viện địa phương đang bị quá tải vì số lượng thương vong.
Hãng tin TOLOnews đưa tin đến nay đã có 35 chuyến bay trực thăng được thực hiện từ sân bay Nangarhar đến tỉnh Kunar, "vận chuyển 335 người bị thương đến Bệnh viện Khu vực Nangarhar".
Sharafat Zaman, người phát ngôn Bộ Y tế Công cộng Afghanistan, cho hay do trận động đất xảy ra ở khu vực miền núi hẻo lánh nên "sẽ mất thời gian để có thông tin chính xác về thiệt hại về người và cơ sở hạ tầng".
"Các con số về người thiệt mạng và bị thương đang thay đổi. Các đội y tế từ Kunar, Nangarhar và thủ đô Kabul đã đến", ông nói, cho biết thêm nhiều khu vực vẫn chưa thể báo cáo số liệu thương vong. Cơ quan này đã triển khai một chiến dịch cứu hộ quy mô lớn và huy động hàng trăm người để giúp đỡ người dân ở các khu vực bị ảnh hưởng.
Lở đất do động đất gây ra đã chặn các tuyến đường huyết mạch, cản trở nghiêm trọng hoạt động cứu trợ. Trực thăng quân sự và các đội cứu hộ đang tăng cường hoạt động để sơ tán người bị thương và cung cấp viện trợ.
Phóng viên Mohsin Momand của hãng tin Al Jazeera, đưa tin từ Kabul, cho hay việc đưa hàng cứu trợ đến cho người dân ở các vùng nông thôn thuộc tỉnh Kunar và Nangarhar đang rất khó khăn do tình trạng đường sá. "Những con đường này không được trải nhựa. Phần lớn chúng bị đất đá bao phủ do trận động đất và việc đi lại ở đó hiện giờ rất vất vả", ông Momand nói.
Trong khi đó, người phát ngôn của Taliban, Zabihullah Mujahid, cho biết rằng trận động đất đã gây "tổn thất nghiêm trọng về người và tài sản", đồng thời kêu gọi các tổ chức viện trợ quốc tế cung cấp khẩn cấp vật tư y tế, lều bạt và thiết bị cứu hộ.
Afghanistan thường xuyên hứng chịu các trận động đất chết người, đặc biệt là ở dãy núi Hindu Kush, nơi giao nhau của mảng kiến tạo Ấn Độ và Á-Âu. Chris Elders, giáo sư khoa học trái đất tại Đại học Curtin, Australia, lưu ý địa hình dốc của khu vực này rất dễ bị sạt lở sau động đất.
"Không chỉ các tòa nhà trở nên mất ổn định, mà cả các sườn đồi cũng vậy. Đó là điều khiến các trận động đất ở đây có sức tàn phá lớn", ông nói.
Hồi tháng 10/2023, hơn 2.000 người đã thiệt mạng sau một trận động đất mạnh 6,3 độ ở miền tây Afghanistan. Đây là một trong các trận động đất gây chết chóc nhất tại quốc gia này những năm gần đây.
Bình Minh (Theo Sky News, NBC News, Al Jazeera)
