Hiện tại, hệ thống khám chữa bệnh được chia thành ba cấp chuyên môn: ban đầu, cơ bản và chuyên sâu, thay vì 4 tuyến như trước đây (trung ương, tỉnh, huyện, xã). Mức hưởng BHYT của người bệnh dao động từ 80% đến 100% tùy theo quy định trên thẻ.
Từ ngày 1/7, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) có hiệu lực sẽ mở rộng quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm. Theo đó, người mắc 62 loại bệnh hiếm, hiểm nghèo được phép vượt tuyến mà không cần giấy chuyển viện, vẫn được hưởng 100% mức chi trả BHYT.
Danh mục 62 loại bệnh này bao gồm: nhóm bệnh nhiễm trùng, ung thư, rối loạn chuyển hóa, rối loạn dự trữ thể tiêu bào, bệnh lý thần kinh, tim mạch, phổi, da, dị tật bẩm sinh, kháng thuốc chống lao, di chứng chiến tranh và các trường hợp ghép tạng.
Khi được chẩn đoán tại cấp ban đầu, người mắc các bệnh này có thể đến thẳng cơ sở chuyên sâu mà không cần giấy chuyển viện. Ngay cả khi tự đi khám tại cấp chuyên sâu và được chẩn đoán mắc các bệnh trong danh mục, họ vẫn được hưởng 100% quyền lợi BHYT từ lần khám đầu tiên. Tuy nhiên, BHYT không chi trả cho các dịch vụ nằm ngoài danh mục (trong trường hợp bệnh nhân đăng ký khám thêm).
Bệnh nhân chờ khám bệnh tại Bệnh viện Ung Bướu TP HCM cơ sở 2, TP Thủ Đức, tháng 6/2024. Ảnh:Quỳnh Trần
Bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ BHYT, cho hay việc quy định cụ thể và chặt chẽ các loại bệnh này sẽ giúp giảm tải cho các cơ sở y tế chuyên sâu, đồng thời cân đối Quỹ BHYT, đảm bảo quyền lợi bệnh nhân nặng. Bởi, nếu danh mục mở rộng như tất cả bệnh ung thư hoặc bệnh không lây nhiễm (tăng huyết áp, đái tháo đường), các bệnh viện lớn sẽ quá tải vì số lượng bệnh nhân quá lớn.
Ví dụ, ung thư có hơn 1.000 mã bệnh, nhưng chỉ một số bệnh như u ác tính tuyến tụy, tuyến ức, não, tủy sống... được phép vượt tuyến.
Tương tự, với bệnh đái tháo đường, chỉ những người có biến chứng nghiêm trọng như loét bàn chân độ 2, bệnh thận mạn giai đoạn 3 trở lên hoặc kèm nhiều biến chứng khác như tim mạch, mắt, thần kinh mới được vượt tuyến lên cấp chuyên sâu.
Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn cũng cho rằng việc quy định hạn chế vượt tuyến nhằm phân luồng hợp lý, tránh ảnh hưởng đến quyền lợi bệnh nhân nặng khác hoặc các trường hợp cấp cứu.
Trước đây, người mắc bệnh nan y thường không thể điều trị tại tuyến xã hoặc huyện, nhưng vẫn phải làm thủ tục chuyển tuyến để hưởng BHYT, gây phiền hà và mất thời gian. Nhiều người không đủ kiên nhẫn chờ đợi đã chọn khám dịch vụ, dẫn đến mất quyền lợi bảo hiểm. Với quy định mới, người bệnh được đến thẳng cơ sở y tế chuyên môn, giúp tiết kiệm thời gian, tránh thủ tục phức tạp cũng như đảm bảo quyền lợi BHYT.
Dưới đây là các bệnh cụ thể được phép vượt tuyến:
| Nhóm | Tên cụ thể |
| Bệnh lao và nhiễm trùng nấm | Viêm màng não do lao (G01*); u lao màng não (G07*); lao khác của hệ thần kinh; lao hệ thần kinh, không xác định (G99.8*); nhiễm mycobacteria ở phổi; nhiễm histoplasma capsulatum ở phổi cấp tính; nhiễm nấm blastomyces ở phổi cấp tính, nhiễm nấm paracoccidioides ở phổi; nhiễm sporotrichum ở phổi (J99.8*); nhiễm aspergillus ở phổi xâm lấn; nhiễm cryptococcus ở phổi; nhiễm mucor ở phổi; nhiễm mucor lan tỏa. |
| Bệnh lý ung thư | U ác tụy; u ác tuyến ức; u ác của tim, trung thất và màng phổi; u ác của xương và sụn khớp ở vị trí khác và không xác định; u ác của màng não; u ác của não; u ác của tủy sống, dây thần kinh sọ và các phần khác của hệ thần kinh trung ương; u ác thứ phát của não và màng não; nhóm u ác tính; u ác của hệ lympho, hệ tạo máu và các mô liên quan. |
| Bệnh chuyển hóa hiếm | Hội chứng loạn sản tủy xương; các thể suy tủy xương khác; bệnh tăng đông máu khác (hội chứng kháng phospho lipid); hội chứng thực bào tế bào máu liên quan đến nhiễm trùng; bệnh đái tháo đường phụ thuộc insuline (có đa biến chứng); bệnh đái tháo đường không phụ thuộc insuline (có đa biến chứng); rối loạn chuyển hóa acid amin thơm; rối loạn chuyển hóa acid amin chuỗi nhánh và rối loạn chuyển hóa acid béo; các rối loạn khác của chuyển hóa acid amin |
| Bệnh thần kinh | Rối loạn dự trữ thể tiêu bào (bệnh Pompe, bệnh MPS, bệnh Gaucher, bệnh Fabry); rối loạn chuyển hóa đồng (bao gồm cả bệnh Wilson); thoái hóa dạng bột; rối loạn trầm cảm tái diễn; rối loạn ám ảnh nghi thức; viêm não, viêm tủy và viêm não-tủy; xơ cứng rải rác; viêm tủy thị thần kinh Devic; nhược cơ; bệnh lý võng mạc của trẻ đẻ non; suy tim; hoại tử thượng bì nhiễm độc (Lyell/Steven Johnson). |
| Bệnh lý sau phẫu thuật và khác | Hội chứng sau mổ tim; rối loạn chức năng khác sau phẫu thuật tim; bệnh phổi mô kẽ khác; áp xe phổi và trung thất; mủ lồng ngực (nhiễm trùng nặng ở phổi); bệnh Crohn (viêm ruột từng vùng); pemphigus; viêm mạch mạng lưới; bệnh da tăng bạch cầu trung tính có sốt (hội chứng Sweet); bệnh Lupus ban đỏ hệ thống có tổn thương phủ tạng; đái tháo đường sơ sinh; dị tật bẩm sinh khác của não; các dị tật bẩm sinh khác của tủy sống. |
| Dị tật bẩm sinh và di chứng | Nhóm các dị tật bẩm sinh của hệ thống tuần hoàn; biến dạng bẩm sinh của khớp háng; kháng (các) thuốc chống lao; di chứng của hoạt động chiến tranh (di chứng do vết thương chiến tranh); tình trạng của mảnh ghép cơ quan và tổ chức. |
Lê Nga
