Trong hội thảo "Cập nhật chăm sóc sức khỏe tình dục nữ" do Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội tổ chức ngày 21/9, PGS TS BS Nguyễn Quang (Chủ tịch Hội Y học Giới tính Việt Nam) cho biết, rối loạn chức năng tình dục nữ là vấn đề sức khỏe đang ngày càng được quan tâm tại Việt Nam, dù vẫn thiếu các nghiên cứu đại diện toàn quốc.
PGS.TS.BS Nguyễn Quang trình bày báo cáo khoa học “Tổng quan và thực trạng rối loạn tình dục nữ_ Từ im lặng đến Hành động.
Đây là nhóm tình trạng thường gặp, bao gồm giảm ham muốn, giảm hứng thú, khó đạt cực khoái, khô âm đạo và đau khi giao hợp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống, hạnh phúc gia đình và sức khỏe tâm thần.
Tỷ lệ rối loạn chức năng tình dục nữ tại Việt Nam dao động 25–69%, cao ở phụ nữ điều trị vô sinh, mang thai, sau sinh hoặc có bệnh mạn tính. Các nghiên cứu trong nước ghi nhận rối loạn tình dục nữ phổ biến nhất là giảm ham muốn, giảm hứng thú và đau khi giao hợp.
Cưới 1 năm vẫn gặp khó khăn trong “chuyện ấy”: Nguyên nhân khiến bác sĩ ngỡ ngàng
Các rối loạn tình dục nữ thường gặp tuyệt đối không nên chủ quan
Theo PGS.TS Lê Minh Tâm (Phó Chủ tịch Hội Y học Giới tính Việt Nam), rối loạn tình dục nữ bao gồm một nhóm các rối loạn liên quan đến hưng phấn, ham muốn, cực khoái, giảm tiết dịch và đau khi quan hệ tình dục.
Rối loạn tình dục nữ có tỷ lệ phổ biến rất cao, đặc biệt trong một số giai đoạn đặc biệt của cuộc đời. Riêng trong giai đoạn mãn kinh, tỷ lệ phụ nữ Việt bị rối loạn tình dục lên đến 50%. Trong khi đó, gần một nửa số phụ nữ mãn kinh hoặc sau mãn kinh (57-85 tuổi) ở Hoa Kỳ gặp phải một số yếu tố của rối loạn tình dục nữ.
Khô âm đạo là một triệu chứng phổ biến, đặc biệt ở phụ nữ mãn kinh, do thiếu hụt estrogen. Đau khi giao hợp cũng rất phổ biến, thường đi kèm với khô âm đạo và các tình trạng như hội chứng tiết niệu-sinh dục mãn kinh. Tình trạng tăng đáng kể trong 3 tháng đầu sau sinh và giảm dần sau 6 tháng, nhưng thường không trở lại mức trước khi mang thai.
Chuyên gia chia sẻ, mãn kinh tác động toàn thân do giảm tổng thể sản xuất nội tiết, hậu quả của suy giảm chức năng buồng trứng và tuyến thượng thận. Hội chứng tiết niệu sinh dục ở thời kỳ mãn kinh (GSM) là một nhóm các triệu chứng khó chịu ở vùng âm hộ-âm đạo và/hoặc bàng quang-niệu đạo liên quan đến những thay đổi mãn kinh.
Ngoài ra, ThS Tâm lý lâm sàng Nguyễn Quốc Linh (Trung tâm Y học Giới tính Hà Nội) cho biết dấu hiệu còn là những cơn co thắt âm đạo - một trong những vấn đề rối loạn tình dục nữ điển hình, không chỉ gây khó khăn về thể chất mà còn để lại tác động sâu sắc về tâm lý, khiến phụ nữ hình thành cảm giác lo lắng, sợ hãi và né tránh quan hệ.
Khi nào cần đến gặp chuyên gia tư vấn?
TS.BS Ngô Thị Yên (Ủy viên BCH Hội Y học Giới tính Việt Nam) cho biết, phụ nữ cần hết sức lưu ý một số thời kỳ đặc biệt như sau mãn kinh có nguy cơ teo khô âm đạo, sau sinh, sau phẫu thuật, sử dụng thuốc trầm cảm, cao huyết áp... Đây là những giai đoạn phụ nữ rất dễ bị rối loạn tình dục.
Nếu nhận thấy những điều sau thì nên đi khám để xin tư vấn từ chuyên gia:
- Triệu chứng ≥ 1 tháng
- Gây khó chịu, ảnh hưởng tâm lý
- Triệu chứng tái phát
- Nghi ngờ nguyên nhân thực thể
Nếu gặp phải những tình trạng sau thì nên chuyển tuyến:
- Sau 2 lần tư vấn chuyên gia, cách nhau 1 tháng mà triệu chứng không cải thiện.
- Đau nhiều hơn, cảm giác sợ quan hệ tình dục.
- Trường hợp phức tạp, đa nguyên nhân.
- Nghi ngờ tổn thương thực thể hoặc rối loạn nội tiết, tinh thần. Cụ thể:
+ Phụ khoa: hội chứng niệu-dục thời kỳ mãn kinh, lạc nội mạc tử cung mức độ nặng...
+ Tâm thần kinh: Ác cảm tình dục, lo âu, trầm cảm...
Rối loạn tình dục nữ - Những bất cập chưa thể giải quyết
Theo BS Nguyễn Anh Tú (Giám đốc Trung tâm Y học Giới tính Hà Nội, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội), một trong những thách thức lớn hiện nay trong chăm sóc sức khỏe tình dục nữ tại Việt Nam chính là hạn chế trong nhận thức của chính bản thân người bệnh. Nhiều người khó khăn trong việc tìm kiếm địa chỉ điều trị phù hợp, không biết nên đặt câu hỏi ra sao, mở lòng với ai để chia sẻ những vấn đề thầm kín.
Bên cạnh đó, Y học Giới tính vẫn là một lĩnh vực khá mới mẻ không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới. Trong chương trình đào tạo nhân viên y tế hiện nay, nội dung liên quan đến mảng này chưa được đề cập nhiều. Gần đây, xu hướng toàn cầu cho thấy lĩnh vực này đang ngày càng được quan tâm với sự ra đời của nhiều tổ chức chuyên môn.
ThS.BS Phạm Minh Ngọc (Phó Giám đốc Trung tâm Y học Giới tính Hà Nội – Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội) chia sẻ thêm, hiện nay, đa số người bệnh chỉ đến khám khi tình trạng đã kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và mối quan hệ vợ chồng. Điều này cho thấy, nhu cầu thăm khám sớm và chăm sóc chuyên sâu về sức khỏe tình dục nữ vô cùng cần thiết.
"Chúng tôi từng tiếp nhận một trường hợp co thắt âm đạo kéo dài tới 13 năm. Bệnh nhân đã đi khám nhiều nơi nhưng trước đó chỉ tập trung điều trị các vấn đề phụ khoa, mà không được thăm khám chuyên sâu về tình dục. Do không đạt hiệu quả, bệnh nhân bỏ dở điều trị trong nhiều năm. Khi đến thăm khám tại Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, bệnh nhân được tư vấn, hiểu rõ vấn đề bệnh lý mình đang gặp phải. Sau khi điều trị bằng tình dục liệu pháp, đến nay tình trạng co thắt âm đạo đã được chữa khỏi, bệnh nhân hoàn toàn có thể có khả năng có con tự nhiên", chuyên gia chia sẻ.
