Trái cây từ lâu đã được xem là biểu tượng của sự lành mạnh, ngon miệng và tốt cho sức khỏe. Câu nói quen thuộc “mỗi ngày một quả táo, bạn có thể tránh phải đi gặp bác sĩ” phần nào thể hiện niềm tin của nhiều người với loại thực phẩm này. Tuy nhiên, nếu ăn trái cây một cách thiếu hiểu biết, bạn có thể vô tình “nuôi dưỡng” bệnh tật mà không hề hay biết, nhất là các vấn đề về gan.
Dưới đây là 4 loại trái cây "âm thầm đầu độc gan" nếu ăn sai cách.
1. Quả bưởi
Bưởi vốn là loại trái cây phổ biến, thanh mát, giàu vitamin C. Tuy nhiên, ít ai biết rằng bưởi và nước ép bưởi có thể gây ức chế enzyme gan, đặc biệt là enzyme CYP3A4, loại enzyme chịu trách nhiệm chuyển hóa nhiều loại thuốc trong cơ thể.
Một ví dụ điển hình là trường hợp ông Lưu, sống tại thành phố Vũ Hán (Trung Quốc), đã gặp phải tình trạng tiêu cơ vân sau khi dùng thuốc hạ mỡ máu atorvastatin rồi ăn bưởi ngay sau đó. Kết quả là thuốc không được chuyển hóa đúng cách, dẫn đến độc tính tăng cao trong máu.
Nếu bạn đang dùng thuốc điều trị như thuốc hạ huyết áp, thuốc statin hạ cholesterol, thuốc chống loạn nhịp tim, thuốc chống dị ứng, thuốc ức chế miễn dịch hoặc thuốc chống lo âu... thì tuyệt đối không nên dùng chung với bưởi hoặc nước ép bưởi.
Nếu muốn ăn bưởi, cần ngưng ăn ít nhất 3 ngày trước khi dùng thuốc và không ăn trong vòng 6 giờ sau khi uống thuốc. Nếu trót ăn bưởi, nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc điều chỉnh liều dùng.
2. Bơ và sâu riêng
Bơ từng được ca tụng là “siêu thực phẩm” vì giàu chất béo không bão hòa. Tuy nhiên, đây cũng là loại quả chứa hàm lượng chất béo cao đáng kinh ngạc lên đến 15%. Nếu ăn không kiểm soát, bạn rất dễ vượt quá lượng chất béo khuyến nghị trong ngày, làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.
Tương tự, sầu riêng, loại quả được mệnh danh là “vua trái cây” cũng chứa lượng đường và chất béo “khủng”. Trong 100g cơm sầu riêng có tới 27g đường. Ít ai biết rằng “đường” trong trái cây, đặc biệt là fructose (đường trái cây), được chuyển hóa chủ yếu ở gan. Ăn nhiều fructose sẽ khiến gan tăng tổng hợp mỡ nội sinh, về lâu dài hình thành gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Người khỏe mạnh không nên ăn quá 2 múi sầu riêng mỗi ngày (khoảng 100g). Người bị gan nhiễm mỡ, béo phì, tiểu đường hoặc rối loạn mỡ máu nên hạn chế tuyệt đối, nếu “thèm” thì mỗi lần chỉ nên ăn dưới 1 miếng nhỏ.
3. Quả dừa
Phần nước dừa có vẻ “vô hại”, nhưng phần cơm dừa mới là nơi ẩn chứa vấn đề. Cứ 100g cơm dừa chứa đến 241 kcal, 12% chất béo và hơn 31% đường. Nếu ăn cả một quả dừa (trọng lượng khoảng 1kg), lượng chất béo và đường nạp vào sẽ cực lớn.
Chưa hết, dầu dừa chiết xuất từ cơm dừa có hàm lượng acid béo bão hòa cao hơn 80% ngang ngửa với mỡ lợn. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) từng cảnh báo rằng tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch.
Ngoài gan, các cơ quan khác cũng dễ "bị hại" nếu ăn trái cây không đúng cách
- Dạ dày yếu: Cẩn trọng với hồng, táo tàu, sơn tra (táo gai)... vì chúng đều chứa nhiều tannin, một chất dễ kết tủa với protein trong dạ dày, tạo thành khối rắn không tan. Nếu ăn lúc bụng đói hoặc ăn quá nhiều, có thể dẫn đến sỏi dạ dày, đầy bụng, thậm chí đau quặn.
- Người bệnh thận: Nói không với dưa hấu, khế và trái cây nhiều kali. Khế chứa độc tố thần kinh có thể gây hại cho người bị suy thận, thậm chí gây tử vong. Ngoài ra, các loại trái cây giàu kali như chuối, lựu, cam, dưa vàng, vả, mơ, hồng... cũng không phù hợp với người có chức năng thận suy giảm. Nếu kali tích tụ trong máu, có thể dẫn đến loạn nhịp tim, ngưng tim. Dưa hấu cũng cần hạn chế vì người suy thận có khả năng bài tiết nước kém, ăn nhiều dễ gây quá tải tuần hoàn, dẫn đến suy tim cấp.
- Người tiểu đường: Tránh xa trái cây siêu ngọt như chuối chín, nhãn, mía, chà là tươi, lựu, vải, thanh long, quýt... đều chứa lượng đường cao. Người mắc tiểu đường chỉ nên ăn trái cây có chỉ số đường huyết thấp, như táo, dâu tây, lê, thanh trà, và nên ăn giữa các bữa chính (9h sáng hoặc 3h chiều), không ăn ngay sau bữa ăn.
Nguồn và ảnh: QQ
