Sáng 14/10, các đặc vụ Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) truy đuổi một phương tiện trong khu dân cư lao động, đông người gốc Latin ở phía nam Chicago, bang Illinois. Chiếc SUV của ICE tông vào chiếc xe họ truy đuổi, khiến nó va chạm với một phương tiện khác đang đỗ gần đó.
Sau vụ va chạm, hàng chục đặc vụ bịt mặt kéo tới khu phố, nhưng đối mặt với họ là đám đông người Chicago giận dữ. Họ tụ tập trên đường phố, vỉa hè, ném nhiều vật thể về phía các đặc vụ, la hét: "ICE biến đi!". Các sĩ quan Sở Cảnh sát Chicago cũng nhanh chóng có mặt để đảm bảo an ninh trật tự.
Khi tình hình trở nên căng thẳng, các đặc vụ ICE rút lui, nhưng đã xịt hơi cay vào người dân và hàng chục sĩ quan cảnh sát Chicago mà không cảnh báo trước, khiến đám đông ho sặc sụa, tìm chỗ ẩn nấp. Sở Cảnh sát Chicago cho biết trong số những người bị ảnh hưởng bởi hơi cay có 13 sĩ quan, ít nhất một cảnh sát phải vào nhà dân xin rửa nhờ mắt bằng vòi tưới vườn.
Đặc vụ ICE chĩa vũ khí về phía người biểu tình ở East Side, Chicago, ngày 14/10. Ảnh: AP
Giải thích về sự việc, phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) cho biết khi các đặc vụ ICE đang thực thi một chiến dịch truy quét, hai người nhập cư đã tìm cách bỏ trốn và đâm vào xe họ.
"Đây không phải sự việc đơn lẻ, mà phản ánh xu hướng nguy hiểm đang gia tăng khi người nhập cư bất hợp pháp dùng bạo lực để chống lại lệnh bắt, còn những người quá khích và tội phạm thì đâm xe vào nhân viên hành pháp", tuyên bố của DHS có đoạn, cho biết các đặc vụ đã "sử dụng các biện pháp kiểm soát đám đông" sau khi một nhóm người tụ tập và tỏ ra thù địch.
Đây là vụ đụng độ mới nhất ở thành phố lớn thứ ba nước Mỹ, giữa lúc các đặc vụ ICE tăng cường truy quét người nhập cư ở trong nội thành và các vùng ngoại ô Chicago.
Kể từ khi triển khai hơn một tháng trước, DHS thông báo các đặc vụ ICE đã thực hiện hơn 1.500 vụ bắt trong Chiến dịch Midway Blitz truy quét nhập cư ở Chicago. Truyền thông Mỹ cho biết đặc vụ ICE thực thi chiến dịch bằng cách thường xuyên chặn đường, thẩm vấn người đi bộ trên vỉa hè mà họ nghi là người nhập cư trái phép.
Cảnh sát Chicago rửa mắt sau khi bị dính hơi cay ở khu East Side, ngày 14/10. Ảnh: AP
Các đặc vụ cũng ném bom khói, bắn đạn hơi cay để giải tán những người dân tụ tập quay video bằng điện thoại, khi thực thi lệnh bắt tại những khu dân cư đông đúc. Cảnh sát Chicago được điều đến một số vụ đụng độ đã hai lần bị ảnh hưởng bởi hơi cay từ lực lượng ICE trong hai tuần qua.
Người dân Chicago ngày càng phản ứng dữ dội với chiến thuật quyết liệt của ICE. Trong vài tuần qua, họ thành lập các nhóm tình nguyện để theo dõi hoạt động của đặc vụ ICE trong khu vực, đăng cảnh báo trên Facebook và các nền tảng mạng xã hội khác khi nhìn thấy ICE xuất quân thực hiện chiến dịch truy quét.
Nếu phát hiện xe của ICE trên đường phố, các tài xế sẽ bấm còi để cảnh báo và đôi khi bám đuôi. Cuối tuần trước, hàng loạt tình nguyện viên trên khắp thành phố đã đeo còi màu cam quanh cổ và xuống đường, thổi còi khi thấy các đặc vụ ICE.
Tháng trước, Andre Vasquez, ủy viên Hội đồng Thành phố Chicago, kiêm chủ tịch Ủy ban Quyền của Người nhập cư và tị nạn Chicago, đã tổ chức một hội thảo về "bảo vệ cộng đồng" nhằm giải thích cho người dân về quyền của họ khi ứng phó ICE và giúp phong trào của họ được tổ chức chuyên nghiệp hơn.
"Chicago vẫn ổn cho đến khi các đặc vụ xuất hiện", ông nói. "Người dân rất lo lắng về những người bịt mặt ở thành phố. Chúng tôi chỉ muốn sống theo cách của mình".
Kể từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thúc đẩy chiến dịch truy quét người nhập cư trái phép, với mũi nhọn là ICE, nhắm vào loạt thành phố do phe Dân chủ lãnh đạo, trong đó có Chicago.
"Chicago là thành phố tuyệt vời, nhưng bạn không thể là một thành phố tuyệt vời nếu có những vụ giết người cùng nhiều vấn đề khác. Và họ đang gặp phải những vấn đề đó", ông Trump nói.
Đặc vụ ICE đã thực hiện nhiều cuộc truy quét ở Chicago, dẫn đến hàng loạt cuộc biểu tình trong thành phố. Chính quyền Trump phản ứng bằng việc điều Vệ binh Quốc gia Illinois tới Chicago, khiến các quan chức đảng Dân chủ trong bang phản đối gay gắt.
Nhà Trắng khẳng định hành động triển khai Vệ binh Quốc gia tới Chicago của Tổng thống Trump là hợp pháp và cần thiết, cáo buộc các lãnh đạo địa phương dung túng bạo lực, làm suy yếu an ninh công cộng. Nhưng giới chức địa phương nói rằng Tổng thống Trump đang cường điệu hóa mối lo ngại về tội phạm bạo lực và hành động can thiệp của liên bang sẽ chỉ làm tình hình tồi tệ hơn.
Chính quyền bang Illinois và thành phố Chicago đã đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn việc triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia tới khu vực, gọi động thái này là "vi hiến". Thị trưởng Brandon Johnson cũng ký một quyết định tuyên bố Chicago là "Vùng không ICE", cấm đặc vụ nhập cư liên bang hoạt động trên những khu đất thuộc sở hữu của thành phố.
Đức Trung (Theo AP, USA Today)
