Iwao Hakamada hôm nay đệ đơn kiện chính phủ và chính quyền tỉnh Shizuoka lên Tòa án quận Shizuoka, yêu cầu khoản tiền bồi thường lớn nhất lịch sử liên quan đến việc được tuyên trắng án trong phiên tái thẩm.
Các luật sư cho biết số tiền 3,9 triệu USD được tính toán dựa trên thu nhập mà ông Hakamada có thể kiếm được trong thời gian bị giam, cùng khoản bồi thường cho những tổn thất tinh thần khi phải đối mặt với nỗi sợ bị hành quyết trong gần nửa thế kỷ.
Mức này còn gồm các khoản bồi thường thiệt hại sau khi ông được thả năm 2014, do ông mắc hội chứng rối loạn tâm lý hậu giam giữ. Ông Hakamada cũng mong muốn chính phủ xem xét rõ nguyên nhân dẫn đến việc ông bị kết án oan.
Hakamada sẽ không phát biểu trong quá trình xét xử do mắc hội chứng nói trên và gặp khó khăn trong giao tiếp. Chị gái của ông, cụ bà Hideko, 92 tuổi, cho biết "cần mở đường cho những người đấu tranh chống lại các bản án bất công".
Cụ ông Iwao Hakamada trong ngày được tuyên trắng án ở Hamamatsu, Nhật Bản. Ảnh: AFP
Năm 1966, cảnh sát Shizuoka bắt ông Hakamada với cáo buộc giết người, sau khi phát hiện gia đình 4 người của chủ nhà máy nơi ông làm việc bị đâm chết tại nhà riêng. Họ cho rằng bộ quần áo dính máu tìm thấy trong thùng đậu nành lên men là bằng chứng phạm tội của ông Hakamada.
Dù luật sư cho rằng điều tra viên đã ngụy tạo bằng chứng, tòa vẫn tuyên tử hình ông Hakamada vào năm 1968. Trong thời gian chờ thi hành án tử, Hakamada và các luật sư không ngừng kêu oan.
Năm 2014, kết quả xét nghiệm ADN cho thấy vết máu trên bộ quần áo tang vật không trùng khớp với máu của ông Hakamada hoặc các nạn nhân. Điều này đặt ra câu hỏi về độ tin cậy của bản án và dấy lên nghi vấn ngụy tạo bằng chứng.
Tòa Shizuoka ra lệnh trả tự do cho ông vào tháng 3/2014, sau khi xác định có lý do để tin rằng bằng chứng dùng để kết án đã bị làm giả. Trước khi được trả tự do, ông Hakamada đã ngồi tù chờ thi hành án tử trong 46 năm. Ở Nhật Bản, tử tù chỉ được thông báo về việc treo cổ trước khi thi hành án vài giờ.
10 năm sau, tòa xử lại vụ án theo hình thức tái thẩm và tuyên cựu tử tù này trắng án ngày 26/9/2024.
Trong quá trình thẩm vấn khi bị giam năm 1966, Hakamada ban đầu thừa nhận các cáo buộc, sau đó thay đổi lời khai, nói cảnh sát đã đánh đập và ép cung. Tòa xác nhận điều này, gọi cuộc thẩm vấn ông là vô nhân đạo.
Ông Hakamada là tử tù thứ năm được tái thẩm trong lịch sử Nhật Bản sau Thế chiến II. 4 trường hợp trước cũng đều được giải oan.
Đức Trung (Theo Mainichi, Asahi)
