Từ ngày 1/7, Cục Quản lý Xuất nhập cảnh Bộ Công an bắt đầu triển khai cấp hộ chiếu phổ thông không gắn chip theo mẫu mới cho công dân Việt Nam ở trong nước và công dân Việt Nam đang ở nước ngoài.
Tuy nhiên, tại nhiều địa phương như Hà Nội, TP.HCM... ngay trong ngày đầu tiên triển khai cấp hộ chiếu phổ thông theo mẫu mới, đã có hàng nghìn người dân xếp hàng chờ nhiều giờ để làm hộ chiếu mẫu mới sau một tháng ngưng cấp cho trường hợp "không cấp bách". Trong số này có người xếp hàng từ sáng sớm nhưng vẫn chưa đến lượt, đành ra về vì quá đông.
Vậy, trong một số tình huống "cấp bách", người dân có được phép xin cấp hộ chiếu theo thủ tục rút gọn hay không? Và những ai được yêu cầu cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn? Thủ tục cấp hộ chiếu thủ tục rút gọn ra sao?
1. 4 đối tượng được cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn
Theo Điều 17 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019 , có 04 trường hợp mà công dân được cấp hộ chiếu theo thủ tục rút gọn, bao gồm:
- Người ra nước ngoài có thời hạn bị mất hộ chiếu phổ thông, có nguyện vọng về nước ngay.
- Người có quyết định trục xuất bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền nước sở tại nhưng không có hộ chiếu.
- Người phải về nước theo điều ước quốc tế hoặc thỏa thuận quốc tế về việc nhận trở lại công dân.
- Người được cấp hộ chiếu phổ thông vì lý do quốc phòng, an ninh.
Đối tượng, thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn. Ảnh minh hoa.
2. Thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn
Điều 18 Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019 quy định thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn trong từng trường hợp cụ thể như sau:
2.1 Người ra nước ngoài có thời hạn bị mất hộ chiếu phổ thông, có nguyện vọng về nước ngay
- Người đề nghị cấp hộ chiếu nộp đơn báo mất hộ chiếu, tờ khai theo mẫu đã điền đầy đủ thông tin, 02 ảnh chân dung và xuất trình giấy tờ tùy thân do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp nếu có;
- Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề nghị, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thực hiện:
Xem xét, quyết định cấp hộ chiếu;
Trả kết quả cho người đề nghị và thông báo bằng văn bản cho Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an trong trường hợp chưa kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam;
- Trường hợp chưa đủ căn cứ để cấp hộ chiếu thì trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề nghị, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài gửi văn bản theo mẫu về Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an để xác minh, đồng thời thông báo bằng văn bản cho người đề nghị;
- Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản trao đổi, Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an trả lời bằng văn bản cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài về việc cấp hộ chiếu;
- Trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày nhận được trả lời, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cấp hộ chiếu và trả kết quả cho người đề nghị; trường hợp chưa cấp thì trả lời bằng văn bản, nêu lý do.
Hộ chiếu phổ thông mẫu mới.
* Đề nghị cấp hộ chiếu thông qua nhân thân:
- Trường hợp thông qua thân nhân ở trong nước điền vào tờ khai theo mẫu, Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an tiếp nhận, kiểm tra, trả lời cho thân nhân và thông báo bằng văn bản cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đề nghị;
- Trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài thu nhận ảnh của người đề nghị, cấp hộ chiếu phổ thông, trả kết quả.
2.2 Người có quyết định trục xuất bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền nước sở tại nhưng không có hộ chiếu
- Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tiếp nhận quyết định trục xuất của cơ quan có thẩm quyền nước sở tại kèm 02 ảnh chân dung của người bị trục xuất;
- Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được quyết định trục xuất của nước sở tại, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài gửi thông tin của người bị trục xuất theo mẫu về Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an;
- Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu, Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an xác minh, trả lời bằng văn bản cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài;
- Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cấp hộ chiếu phổ thông có thời hạn theo thông báo của Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an.
2.3 Người phải về nước theo điều ước quốc tế hoặc thỏa thuận quốc tế về việc nhận trở lại công dân
- Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an tiếp nhận, xử lý các yêu cầu của phía nước ngoài theo điều ước quốc tế hoặc thỏa thuận quốc tế đã ký về việc nhận trở lại công dân;
- Trường hợp tiếp nhận thì cấp hộ chiếu phổ thông có thời hạn không quá 06 tháng và trao cho phía nước ngoài theo quy định của điều ước quốc tế hoặc thỏa thuận quốc tế.
2.4 Người được cấp hộ chiếu phổ thông vì lý do quốc phòng, an ninh
Cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Bộ Công an cấp hộ chiếu phổ thông hoặc thông báo bằng văn bản cho cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cấp hộ chiếu phổ thông theo quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an đối với trường hợp vì lý do quốc phòng, an ninh.
Ngoài ra, từ ngày 1/7, người dân có thể làm thủ tục đề nghị cấp hộ chiếu trực tuyến thông qua cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ Công an tại địa chỉ dichvucong.bocongan.gov.vn. Điều kiện là người dân có tài khoản trên cổng dịch vụ công, tích hợp khả năng thanh toán lệ phí trực tuyến và phải có căn cước công dân.
Những trường hợp không đủ điều kiện sử dụng dịch vụ công hoặc có nhu cầu nộp hồ sơ trực tiếp, Bộ Công an vẫn áp dụng quy trình đăng ký, tiếp nhận, xử lý hồ sơ xin cấp hộ chiếu như trước đây.
Theo Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2019, công dân mang quốc tịch Việt Nam từ 14 tuổi trở lên đủ điều kiện cấp hộ chiếu gắn chip. Người chưa đủ 14 tuổi chỉ được cấp hộ chiếu không gắn chip.
