Vitamin C - 'con dao hai lưỡi' trong hành trình chăm sóc da nếu bạn dùng sai cách
Vitamin C mang đến nhiều lợi ích cho làn da như làm sáng da, mờ thâm nám, chống lão hóa.
Vitamin C từ lâu được ví như "thần dược" trong chu trình dưỡng da nhờ khả năng làm sáng da, mờ thâm nám và tăng sinh collagen. Tuy nhiên, khi sử dụng sai cách, chính thành phần này lại có thể khiến làn da trở nên xỉn màu, sạm đen và thậm chí đẩy nhanh quá trình lão hóa.
Bác sĩ da liễu Audrey Kunin, thành viên Viện Da liễu Mỹ, cảnh báo: "Vitamin C rất nhạy cảm với ánh sáng, nhiệt độ và không khí. Nếu bảo quản hoặc sử dụng không đúng, hiệu quả của sản phẩm giảm sút và còn sản sinh các gốc tự do gây hại cho da".
- Sử dụng vitamin C bị oxy hóa
Một trong những sai lầm phổ biến nhất là sử dụng vitamin C bị oxy hóa. Khi serum chuyển màu vàng đậm, nâu hoặc có mùi lạ, đó là dấu hiệu của quá trình oxy hóa. Dù nhiều người tiếc rẻ vẫn cố dùng, thực chất sản phẩm lúc này đã mất tác dụng, thậm chí còn có thể tạo ra hợp chất dehydroascorbic acid, một dạng không ổn định có thể kích ứng và khiến da trở nên thâm sạm hơn.
Nghiên cứu được công bố trên Journal of Cosmetic Dermatology (2021) xác nhận vitamin C bị phân hủy có thể góp phần vào stress oxy hóa trên da - nguyên nhân hàng đầu gây lão hóa sớm.
- Không dùng kem chống nắng
Không ít người cũng mắc sai lầm bôi vitamin C vào ban ngày mà không dùng kem chống nắng. Dù bản chất của vitamin C có khả năng chống lại tác hại của tia UV bằng cách trung hòa gốc tự do, nếu da không được bảo vệ đúng cách, chính sản phẩm này lại khiến da dễ bắt nắng hơn. Vitamin C ở dạng L-ascorbic acid có thể làm da nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, từ đó dẫn đến tình trạng sạm đen và nám sâu. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với những người sống tại khu vực nhiệt đới như Việt Nam, nơi tia UV hoạt động mạnh quanh năm.
Sử dụng vitamin C sai cách có thể khiến da lão hóa nhanh hơn.
- Kết hợp vitamin C với hoạt chất không tương thích
Một điểm thường bị bỏ qua là kết hợp vitamin C với các hoạt chất không tương thích. Theo chuyên gia da liễu quốc tế Shereene Idriss, nếu dùng vitamin C cùng niacinamide ở nồng độ cao, có thể gây phản ứng đối kháng hoặc kích ứng da, đặc biệt với những làn da nhạy cảm.
Ngoài ra, trộn lẫn vitamin C với AHA/BHA mà không hiểu rõ cơ chế pH có thể làm mất ổn định cấu trúc hoạt chất, giảm hiệu quả và tăng nguy cơ kích ứng.
- Tăng nồng độ vitamin C quá nhanh
Làn da cần thời gian để thích nghi, và việc tăng nồng độ vitamin C quá nhanh, chẳng hạn từ 10% lên thẳng 20%, cũng là một sai lầm nghiêm trọng. Theo phân tích của International Journal of Dermatology, liều lượng quá cao có thể phá vỡ hàng rào bảo vệ tự nhiên của da, gây đỏ, rát và bong tróc. Không những thế, da bị tổn thương lâu dài có thể dẫn đến tăng sắc tố sau viêm - khiến da xỉn màu kéo dài, khó phục hồi.
- Bảo quản sai cách
Không kém phần quan trọng là việc bảo quản sai cách. Vitamin C cần được giữ trong lọ thủy tinh tối màu, đặt ở nơi mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Một nghiên cứu của Đại học Oregon cho thấy vitamin C có thể mất đến 70% hoạt tính nếu tiếp xúc với không khí và ánh sáng chỉ sau 8 tuần.
Lời khuyên từ chuyên gia
Để tận dụng tối đa hiệu quả của vitamin C và tránh những rủi ro đáng tiếc, bác sĩ Kunin khuyên bạn hãy bắt đầu từ sản phẩm có nồng độ thấp (5-10%), dùng vào buổi sáng cùng kem chống nắng có SPF 50+. Luôn theo dõi tình trạng da trong 2-4 tuần đầu và chuyển sang nồng độ cao hơn khi da đã thích nghi. Ngoài ra, nên chọn sản phẩm có công nghệ ổn định hóa như MAP (Magnesium Ascorbyl Phosphate) hay SAP (Sodium Ascorbyl Phosphate) nếu bạn có làn da nhạy cảm.
Vitamin C là một đồng minh đắc lực cho làn da khỏe đẹp nhưng chỉ khi bạn hiểu rõ và dùng đúng cách. Đừng để sai lầm trong quy trình dưỡng da khiến "vị cứu tinh" trở thành "thủ phạm" đẩy nhanh quá trình lão hóa và khiến bạn mất tự tin với chính làn da mình.
Vienne (Theo Byrdie, Women's Health Magazine)
