TPO là một chất quang khởi động (photoinitiator) thường dùng trong sơn móng tay gel. Khi chiếu đèn LED hoặc UV, TPO giúp lớp sơn nhanh chóng khô cứng.
Từ ngày 1/9, Liên minh châu Âu (EU) chính thức cấm hoàn toàn việc sử dụng và kinh doanh các sản phẩm mỹ phẩm chứa TPO - một hóa chất thường gặp trong sơn móng tay gel. Tháng 10/2023, Ủy ban châu Âu đã phân loại TPO vào nhóm chất CMR 1B - những chất có khả năng gây ung thư, đột biến hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Đến tháng 5/2024, lệnh cấm chính thức được ban hành và bắt đầu áp dụng từ đầu tháng 9. Như vậy, kể từ thời điểm này, các cửa hàng bán lẻ không được phép phân phối sản phẩm chứa TPO, còn các tiệm nail không được phép sử dụng chúng cho khách hàng.
Điều đáng chú ý, năm 2014, Ủy ban Khoa học về an toàn người tiêu dùng châu Âu từng đánh giá TPO an toàn trong nồng độ sử dụng tại sơn móng, do chất này phân hủy nhanh trong quá trình làm khô dưới đèn LED hoặc UV, chỉ còn tồn dư lượng nhỏ trên móng. Tuy nhiên, khi TPO bị phân loại CMR, đánh giá an toàn cũ lập tức mất hiệu lực. Các nghiên cứu khoa học và đánh giá gần đây cho thấy chất này có thể gây ra những ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt khi tiếp xúc lâu dài.
Ảnh hưởng tiềm ẩn của TPO đến sức khỏe
- Nguy cơ ung thư và đột biến gen: TPO đã được EU phân loại là chất CMR nhóm 1B, tức là có khả năng gây ung thư, gây đột biến di truyền hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở người. Điều này không có nghĩa rằng chỉ cần sơn móng tay 1-2 lần là sẽ gây ung thư, nhưng tiếp xúc lâu dài hoặc thường xuyên có thể làm tăng rủi ro.
- Độc tính sinh sản: Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy TPO có thể ảnh hưởng đến hệ sinh sản khi tiếp xúc liều cao, do vậy EU đặc biệt thận trọng với các sản phẩm làm đẹp có nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với người dùng.
- Kích ứng da và dị ứng: Trong quá trình làm móng gel, kỹ thuật viên hoặc người dùng có thể tiếp xúc trực tiếp với sơn chứa TPO khi chưa được chiếu đèn. Tình trạng này có thể gây đỏ da, ngứa, thậm chí viêm da tiếp xúc.
- Ảnh hưởng tích lũy: Mỗi lần sơn gel, lượng TPO còn sót lại trên móng thường rất nhỏ. Tuy nhiên, nếu khách hàng làm móng nhiều lần mỗi tháng trong nhiều năm, nguy cơ tích lũy và phơi nhiễm kéo dài có thể gia tăng tác động xấu.
Nhiều sản phẩm sơn móng tay không chứa TPO đã được sản xuất và đưa ra thị trường nhằm thay thế cho các sản phẩm bị cấm.
Bác sĩ da liễu người Pháp Claire Dupont cho rằng lệnh cấm của EU là một bước đi thận trọng nhằm bảo vệ sức khỏe lâu dài cho người tiêu dùng. "Ngay cả khi rủi ro trong từng lần sử dụng là nhỏ, việc tiếp xúc lặp lại trong nhiều năm có thể tạo ra ảnh hưởng tích lũy. Ngành làm đẹp cần học cách thích ứng với các thành phần thay thế an toàn hơn", bà nói.
Chuyên gia độc chất học người Đức Robert Klein đồng quan điểm: "Các nghiên cứu mới chưa chỉ ra mức độ nguy hiểm tuyệt đối của TPO trên người, nhưng với phân loại CMR, quy định bắt buộc phải loại bỏ trong mỹ phẩm là hợp lý".
Trong khi đó, nail artist nổi tiếng tại Mỹ, Michelle Tran, cho rằng động thái của EU sẽ buộc ngành sản xuất mỹ phẩm toàn cầu phải nhanh chóng chuyển đổi. "Thực tế, nhiều hãng đã nghiên cứu sơn gel không chứa TPO từ lâu để đón đầu quy định. Vì vậy, khách hàng không cần lo lắng sơn gel sẽ biến mất, mà chỉ cần chú ý lựa chọn sản phẩm rõ nguồn gốc", cô khẳng định.
Cộng đồng làm đẹp quốc tế phản ứng khá đa chiều trước tin tức này. Một số người ủng hộ quyết định của EU, cho rằng đó là "chiến thắng cho sức khỏe người tiêu dùng". Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại việc loại bỏ TPO sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sơn gel, đặc biệt là độ bền và độ bóng. Nhiều beauty blogger tại châu Âu đã bắt đầu trải nghiệm và đánh giá các dòng sản phẩm thay thế, ghi nhận rằng "chất lượng không khác biệt quá nhiều, nhưng giá thành có xu hướng cao hơn".
Hiện tại, châu Âu là khu vực đầu tiên áp dụng lệnh cấm này, trong khi Mỹ, Canada và nhiều quốc gia khác vẫn cho phép sử dụng TPO. Tuy nhiên, với xu hướng quản lý ngày càng chặt chẽ về an toàn mỹ phẩm, nhiều chuyên gia dự đoán các thị trường lớn khác sẽ sớm có động thái tương tự.
Vienne (Theo Cir-safety, Allure)
