Lượng phát thải CO2 trên mỗi đơn vị GDP năm 2024 của Trung Quốc giảm 3,4% so với năm trước đó, theo Tổng cục Thống kê Trung Quốc (NBS) công bố ngày 28/2. Tốc độ giảm thải chậm khiến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới bỏ lỡ mục tiêu khí hậu quan trọng, theo giới phân tích.
Một công nhân kiểm tra các tấm pin mặt trời tại trang trại năng lượng mặt trời ở Đôn Hoàng, Cam Túc. Ảnh: Reuters
Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 (2021-2025) của Trung Quốc đặt mục tiêu cắt giảm cường độ carbon xuống 18% so với mốc 2020. Cường độ carbon (carbon intensity) là thước đo lượng khí thải carbon dioxide (CO2) trên một đơn vị tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Với mục tiêu trên, mỗi năm Trung Quốc cần giảm cường độ carbon ở mức 3,9% trong 5 năm liên tiếp.
Tuy nhiên, theo số liệu từ NBS và tổ chức nghiên cứu môi trường Dialogue Earth, chỉ số này giảm 3,8% năm 2021, sau đó gần như chững lại trong hai năm 2022 và 2023 với mức giảm 0,8% và 0. Để Trung Quốc về đúng lộ trình giảm thải, Dialogue Earth tính toán nước này phải giảm được 14% trong 2024.
Ông Lauri Myllyvirta, nhà phân tích chính tại Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch, nhận định Trung Quốc "cực kỳ khó" thực hiện được cam kết giảm cường độ carbon xuống 65% (so với mức năm 2005) vào năm 2030, theo cam kết của nước này tại Thỏa thuận Paris.
Mặc dù là quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất thế giới, Trung Quốc cũng là cường quốc về năng lượng tái tạo, với mục tiêu đạt trung hòa carbon trước năm 2060. Tuy nhiên, tình trạng thiếu điện và thị trường năng lượng bất ổn do xung đột Nga-Ukraine khiến nước này ưu tiên an ninh năng lượng, với việc phê chuẩn một loạt dự án nhà máy điện than vào năm 2022-2023.
Bên cạnh đó, sự tăng trưởng của các ngành công nghiệp phát thải lớn Trung Quốc cũng kìm hãm lộ trình đạt mục tiêu khí hậu, theo ông Muyi Yang, chuyên gia năng lượng cấp cao của Viện nghiên cứu Ember.
"Nhu cầu năng lượng đang tăng nhanh hơn tốc độ xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển năng lượng sạch", ông nói với AFP. Ông khuyến nghị cần tăng tính linh hoạt trên thị trường năng lượng và bổ sung cơ sở hạ tầng năng lượng sạch để đảm bảo tăng trưởng phát triển công nghiệp "không gây tổn hại đến tương lai năng lượng bền vững".
Báo cáo của NBS cho biết tổng mức tiêu thụ năng lượng đã tăng 4,3% so với năm 2023. Trong đó, điện than đóng góp một nửa nguồn cung năng lượng nước này, bất chấp năng lượng tái tạo tăng trưởng hai con số.
Tuy nhiên, chuyên gia của Viện Ember cho rằng Trung Quốc đang nhanh chóng tiến tới giai đoạn năng lượng tái tạo có thể đáp ứng mọi nhu cầu điện gia tăng. Khi vượt qua ngưỡng này, điện than sẽ giảm.
Như nhiều quốc gia khác, chính quyền Bắc Kinh đã bỏ lỡ thời hạn đệ trình Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) theo thỏa thuận Paris trong tháng 2, nhằm cập nhật các mục tiêu và lập kế hoạch chi tiết đến năm 2035.
Bảo Bảo (theo AFP)
