Ngày 26/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố kế hoạch áp thuế nhập khẩu 25% "với toàn bộ xe hơi không sản xuất tại Mỹ", cao gấp 10 lần hiện tại. Thuế này có hiệu lực từ ngày 2/4.
Bên cạnh đó, Nhà Trắng cũng cho biết thuế 25% lên linh kiện xe hơi nhập khẩu vào Mỹ sẽ áp dụng muộn nhất là ngày 3/5. Các sản phẩm chịu ảnh hưởng là động cơ, hộp số, bộ truyền động và linh kiện điện.
Giới phân tích cho biết nếu áp dụng trong thời gian dài, thuế mới khiến giá xe trung bình tại Mỹ đắt thêm hàng nghìn USD. Hoạt động sản xuất xe hơi tại Bắc Mỹ cũng đình trệ do ngành này tại 3 nước Canada, Mexico, Canada phụ thuộc lớn vào nhau suốt ba thập kỷ qua. Theo số liệu của hãng nghiên cứu GlobalData, gần nửa số ôtô được bán ra tại Mỹ năm ngoái là xe nhập khẩu.
Xe hơi tham gia triển lãm tại Bangkok (Thái Lan) hôm 24/3. Ảnh: Reuters
Các hãng xe lớn chưa lên tiếng về thuế mới của Mỹ. Tuy nhiên, nhà đầu tư bắt đầu lo ngại. Cổ phiếu General Motors mất 8% trong phiên giao dịch ngoài giờ hôm 26/3. Cổ phiếu Stellantis - công ty mẹ Chrysler giảm 4,5%. Ford cũng ghi nhận mức giảm tương tự. Tại phiên châu Á sáng 27/3, cổ phiếu Toyota Motor, Honda Motor và Hyundai Motor mất 3-4%.
Thậm chí, cổ phiếu hãng xe điện Tesla - sản xuất tại Mỹ toàn bộ hàng bán ra trong nước - cũng giảm 1,3%. Trong một bài đăng trên X, CEO Tesla Elon Musk cho biết hãng xe này cũng chịu tác động từ thuế nhập khẩu.
Ông Trump kỳ vọng thuế nhập khẩu xe hơi buộc các hãng tăng đầu tư vào Mỹ, thay vì vào Canada và Mexico. Tuy nhiên, Autos Drive America - tổ chức đại diện cho các hãng xe ngoại tại Mỹ như Honda, Hyundai, Toyota và Volkswagen - cho rằng thuế này chỉ khiến việc sản xuất và bán xe tại Mỹ đắt đỏ hơn, giảm lựa chọn của người tiêu dùng và khiến số việc làm ngành sản xuất tại Mỹ co lại.
Mike Hawes - Giám đốc Hiệp hội Các hãng Xe Anh (SMMT) cũng bày tỏ sự thất vọng với thuế này. "Thay vì áp thuế, chúng ta nên tìm ra cách có lợi cho cả doanh nghiệp Mỹ và Anh", ông nói.
Hãng cung cấp dịch vụ ôtô Cox Automotive tính toán thuế mới sẽ khiến giá xe sản xuất tại Mỹ tăng 3.000 USD. Còn hàng sản xuất tại Canada hay Mexico tăng 6.000 USD. Đến giữa tháng 4, số ôtô được sản xuất tại Bắc Mỹ có thể giảm 30%, tương đương 20.000 chiếc mỗi ngày.
Từ năm 1994, các hãng xe tại Bắc Mỹ không phải chịu thuế nhập khẩu trong khu vực. Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) năm 2020 chỉ bổ sung quy định nhằm tăng sản xuất nội khối.
Tháng trước, ông Trump áp thuế 25% lên toàn bộ hàng hóa Mexico và Canada, nhưng sau đó đồng ý hoãn một tháng với xe hơi. Thuế mới sẽ xóa bỏ việc này.
"Các công ty đầu tư hàng trăm triệu đến hàng tỷ USD vào các nhà máy ở Canada và Mexico chứng kiến lợi nhuận lao dốc trong vài quý tới, nếu không muốn nói là vài năm tới. Chúng tôi sẽ điều chỉnh dự báo doanh số và sản xuất, vì thuế này đẩy mọi thứ vào hỗn loạn", Sam Fiorani - nhà phân tích tại AutoForecast Solutions cho biết.
Trong khi đó, Công đoàn Công nhân Xe hơi Mỹ (UAW) lại ca ngợi việc làm của ông Trump. "Với thuế này, hàng nghìn việc làm thu nhập tốt của ngành ôtô sẽ được mang về Mỹ trong vòng vài tháng tới, dù chỉ bằng cách thêm ca làm việc hoặc dây chuyền tại các nhà máy hiện tại", Chủ tịch UAW Shawn Fain kết luận.
Hà Thu (theo Reuters, CNBC)
