Ngày 30/10, trên chuyên cơ Không lực Một quay trở về Mỹ, Tổng thống Trump thông báo sẽ giảm thuế nhập khẩu cho Trung Quốc liên quan đến vấn đề fentanyl thêm 10%. Ông cũng cho biết đã đạt thỏa thuận 1 năm với Trung Quốc về vấn đề đất hiếm và các khoáng sản thiết yếu.
Các phát biểu này được đưa ra sau cuộc gặp giữa ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị Thượng đỉnh APEC tại Hàn Quốc. Đây được coi là cuộc gặp chính trị quan trọng nhất của năm nay, khi cả hai lãnh đạo chưa từng ngồi lại với nhau kể từ năm 2019.
Ông Trump cũng cho biết trước báo giới rằng cuộc gặp với ông Tập "rất tuyệt vời" và "nhiều quyết định đã được đưa ra".
Ông cho biết Bắc Kinh cũng sẽ "nỗ lực ngăn dòng chảy fentanyl vào Mỹ" và khôi phục việc mua đậu nành và các nông sản khác của Mỹ. Ông Trump nói sẽ đến Trung Quốc vào tháng 4 và ông Tập cũng sẽ đến thăm Mỹ sau đó.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp ngày 30/10 tại Hàn Quốc. Ảnh: Reuters
Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đó cũng cho biết thỏa thuận thương mại với Trung Quốc có thể được ký trong ngày 30/10. Ông kỳ vọng hai bên có cuộc gặp thành công, và nhận định Chủ tịch Tập là nhà đàm phán cứng rắn.
Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại hai nước leo thang trở lại sau nửa năm lắng dịu. Ngày 9/10, Trung Quốc thông báo siết kiểm soát xuất khẩu đất hiếm lần thứ hai trong năm nay. Đây là vật liệu quan trọng trong nhiều ngành sản xuất, từ điện tử tiêu dùng đến thiết bị quân sự.
Ông Trump sau đó đáp trả bằng tuyên bố tăng thuế nhập khẩu thêm 100% với hàng Trung Quốc, bắt đầu từ 1/11. Ngoài thuế, hai nước cũng căng thẳng quanh vấn đề đưa doanh nghiệp vào danh sách đen, áp phí cảng và giảm mua đậu nành.
Vài ngày gần đây, Mỹ chia sẻ các chi tiết trong thỏa thuận mà nước này hy vọng đạt được với Trung Quốc, từ hạn chế dòng chảy fentanyl đến thương vụ bán mảng kinh doanh của TikTok tại Mỹ. Thuế nhập khẩu, chính sách kiểm soát công nghệ và đất hiếm cũng nằm trong chương trình thảo luận. Ông Trump hôm 28/10 cho biết có thể giảm thuế liên quan đến vấn đề fentanyl cho Trung Quốc.
Phía Bắc Kinh tỏ ra thận trọng hơn về triển vọng đạt được thỏa thuận. Dù vậy, có nhiều dấu hiệu cho thấy quan hệ hai bên đang ấm dần, trong đó có việc Trung Quốc đã mua lô đậu tương đầu tiên từ Mỹ sau nhiều tháng gián đoạn.
Nhà đầu tư cũng theo sát sự kiện này. Các thị trường chứng khoán toàn cầu tăng điểm từ đầu tuần, nhờ kỳ vọng Mỹ và Trung Quốc tiến sát thỏa thuận thương mại. Chứng khoán Trung Quốc sáng 30/10 lên cao nhất 10 năm.
Trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, hai nước từng ký "Thỏa thuận Thương mại Giai đoạn một" năm 2020. Tuy nhiên, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ gần đây thông báo mở cuộc điều tra về việc Trung Quốc "dường như không tuân thủ" thỏa thuận này. Giới phân tích cho rằng đây là tín hiệu không mấy khả quan cho một thỏa thuận bao trùm những vấn đề khó giải quyết nhất giữa Washington và Bắc Kinh.
Hà Thu (theo Reuters)
