Dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi bổ sung quy định không thu thuế này với hàng giá trị nhỏ và một số hàng nhập trong định mức miễn thuế nhập khẩu. Thực tế, luật hiện hành cũng không quy định miễn thuế với hàng giá trị nhỏ, mà thực hiện theo Quyết định 78/2010 của Chính phủ. Theo đó, hàng nhập khẩu giá trị nhỏ là dưới một triệu đồng gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh, được miễn thuế nhập khẩu, thuế VAT đầu vào (khâu nhập khẩu). Còn quà biếu, quà tặng cũng được miễn thuế nhập khẩu theo Nghị định 134 hướng dẫn Luật Thuế xuất, nhập khẩu.
Nêu ý kiến tại phiên thảo luận ngày 29/10, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát, áp thuế với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ để tránh thất thu và ngăn hàng giá rẻ tràn vào thị trường trong nước.
Ông Hoàng Minh Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng hàng có giá trị nhỏ nhập khẩu ngày càng lớn vào Việt Nam qua kênh thương mại điện tử.
Theo số liệu của Tổng công ty cổ phần bưu chính viễn thông (VNPT), tháng 3/2023, mỗi ngày có khoảng 4-5 triệu đơn hàng giá trị nhỏ được vận chuyển từ Trung Quốc về Việt Nam qua các sàn thương mại điện tử. Tức là, trung bình mỗi ngày có 45-63 triệu USD hàng giá trị nhỏ không được thu thuế nhập khẩu và VAT.
Giả sử bình quân mỗi đơn hàng loại này khoảng 200.000 đồng, thì với 4-5 triệu đơn hàng, tổng giá trị lên tới 800 tỷ đồng. "Từng đơn hàng giá trị có thể nhỏ, nhưng tổng lượng hàng nhập theo hình thức này chiếm lượng lớn. Sẽ thất thu thuế lớn nếu miễn thuế với loại hàng này", ông Hiếu nói, thêm rằng chưa kể có tình trạng "xé nhỏ" giá trị đơn hàng để tránh thuế.
Ông Hoàng Minh Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội
Mặt khác, Ủy viên thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng miễn thuế hàng hoá nhập khẩu có giá trị nhỏ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà sản xuất, bán lẻ trong nước do hàng nhập khẩu được hưởng nhiều lợi thế. Ông Hiếu phân tích hàng nhập khẩu sẽ rẻ hơn hàng trong nước do không chịu thuế. Thủ tục hải quan với loại hàng này cũng nhanh, cạnh tranh hơn.
"Đang có những sàn thương mại điện tử nước ngoài bán hàng với giá rất rẻ vào Việt Nam. Nếu không có các giải pháp kịp thời sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngành sản xuất trong nước", ông lo ngại.
Thực tế, hiện nhiều nước đã bỏ quy định miễn thuế với hàng có giá trị nhỏ nhập qua các sàn thương mại điện tử. Từ 1/7/2021, Liên minh châu Âu (EU) bỏ miễn thuế với giao dịch dưới 150 euro, nhằm giảm thất thu thuế từ thương mại điện tử. Thái Lan, Malaysia, Indonesia... cũng có bước đi tương tự.
Báo cáo giải trình, tiếp thu trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng việc không bỏ quy định miễn thuế VAT với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ ảnh hưởng lớn đến hiệu quả thu thuế VAT, nhập khẩu với giao dịch mua bán hàng trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử.
Theo báo cáo về thương mại điện tử 9 tháng đầu năm nay của nền tảng số liệu thương mại điện tử Metric, hàng dưới 200.000 đồng chiếm hơn một nửa doanh số toàn thị trường thương mại điện tử Việt Nam. Người Việt chi 1 tỷ USD mua hàng online mỗi tháng.
"Chúng ta đang thất thu thuế với một lượng lớn hàng hoá nhập khẩu trên các nền tảng thương mại điện tử", theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Giải trình cuối phiên thảo luận, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết việc miễn thuế VAT với hàng giá trị nhỏ được Chính phủ thực hiện theo cam kế Công ước Tokyo. "Chính phủ sẽ bỏ Quyết định 78/2010 và đưa vào dự thảo Luật Thuế VAT. Hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ đều phải nộp thuế", ông Phớc nói. Đề cập tới hiện tượng sàn thương mại điện tử Temu (Trung Quốc) gần đây bán giá rẻ vào Việt Nam, ông Phớc cho rằng sàn này đã tận dụng Quyết định 78/2010 để bán hàng giá rẻ (dưới 1 triệu đồng) vào Việt Nam.
"Chúng tôi đã yêu cầu kiểm tra với Temu", ông nói thêm.
Chính phủ đang dự thảo Nghị định về quản lý hải quan với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ sớm ban hành nghị định này và chấm dứt ngay hiệu lực Quyết định 78/2010. Việc này để có cơ sở pháp lý cho việc thu thuế với thương mại điện tử, tăng thu thuế VATtừ các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử.
Ông Hoàng Minh Hiếu cũng đề nghị Quốc hội bổ sung quy định tại Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 8 về sớm chấm dứt hiệu lực Quyết định 78/2010.
Quốc hội dự kiến biểu quyết thông qua dự thảo Luật Thuế VAT (sửa đổi) ngày 26/11.
