Sáng 9/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá.
Thừa ủy quyền Chính phủ trình bày tờ trình, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết dự thảo luật tăng phân cấp, phân quyền trong thực hiện các chương trình bình ổn giá cho chính quyền địa phương.
Theo đó, UBND cấp xã có trách nhiệm triển khai bình ổn giá, thay vì cấp huyện như trước, để phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và cấp huyện đã kết thúc hoạt động từ 1/7.
Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đồng tình việc trao quyền thực hiện các chương trình bình ổn giá cho cấp xã. Song theo ông Phan Văn Mãi - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính việc phân quyền này cần xem xét trên cơ sở bảo đảm khả thi về nguồn lực, nhân lực, và phạm vi áp dụng.
Một số ý kiến khác cũng lo ngại về tính khả thi của việc phân cấp này. Bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu cho rằng việc chuyển thẩm quyền này có thể đối diện với thực tế khắc nghiệt về nhân sự.
Theo báo cáo của Bộ Nội vụ năm 2024, bình quân mỗi xã chỉ có khoảng 0,6 cán bộ tài chính kế toán chuyên trách. Do vậy, việc giao trách nhiệm bình ổn giá cho cấp xã trong khi thiếu nhân lực có thể dẫn đến "tình trạng quá tải, hoặc chưa chuyên nghiệp". Hơn nữa, bình ổn giá thường được thực hiện trên một vùng rộng lớn, thay vì chỉ trong phạm vi một xã.
Bà Nguyễn Thanh Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu, phát biểu tại phiên họp, sáng 8/10. Ảnh: Media Quốc hội
Ủng hộ việc chuyển công việc của cấp huyện sau khi kết thúc hoạt động, song Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý "trường hợp cấp xã không gánh nổi thì tỉnh phải làm, không phải giao hết trách nhiệm". Để đảm bảo khả thi của việc phân cấp, ông cho rằng cấp xã cần được hỗ trợ công nghệ, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
Trong khi đó, bà Hải kiến nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu cơ chế ủy quyền hoặc liên thông quản lý giá giữa cấp xã và tỉnh. Đồng thời, dự luật cần bổ sung hướng dẫn cụ thể về trách nhiệm phối hợp giữa các sở ngành và cấp xã trong tổ chức bình ổn giá.
Cùng quan điểm, theo Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga, Chính phủ cần kiện toàn cơ sở vật chất, nhân lực, các điều kiện để đảm bảo khả thi khi thực hiện.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tờ trình tại phiên họp, ngày 9/10. Ảnh: Media Quốc hội
Giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng sau sáp nhập địa giới hành chính, địa bàn được mở rộng nên "sẽ rất khó khi cấp tỉnh thực hiện bình ổn giá, có thể không kịp có giải pháp khi xảy ra biến động về giá". Vì thế, cơ quan soạn thảo vẫn chọn phương án giao nhiệm vụ này cho cấp xã.
Tuy nhiên, Bộ trưởng đồng tình quan điểm phải nâng cao năng lực, gồm con người, cơ sở vật chất, thiết bị... để đảm bảo khả thi. Ông thừa nhận thực tế cán bộ nhiều nơi chưa đáp ứng được yêu cầu - đây cũng là điểm yếu sau khi vận hành chính quyền hai cấp.
Xử lý vấn đề này, ông Thắng cho biết Chính phủ đang sắp xếp, đào tạo lại cán bộ để họ đảm đương được nhiệm vụ. Ví dụ, từ tuần tới, Bộ Tài chính sẽ tổ chức đào tạo nghiệp vụ về kế toán, tài chính và ngân sách cho cán bộ cơ sở.
Cũng theo dự thảo luật, Chính phủ đề xuất bỏ một số điều kiện kinh doanh liên quan đến dịch vụ thẩm định giá. Đề xuất này nhằm nới lỏng điều kiện kinh doanh, song Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng việc bỏ quy định này "rất hình thức".
"Các doanh nghiệp vẫn phải tuân thủ quy định tương tự theo Luật Doanh nghiệp.", ông nói.
Ở khía cạnh này Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát quy định về thành lập, đăng ký ngành nghề kinh doanh, đảm bảo tương thích với Luật Doanh nghiệp.
Ngoài ra, dự luật cũng bổ sung dịch vụ hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế... đầu tư từ vốn ngân sách vào danh mục do Nhà nước định giá, UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định khung giá. Ủy ban Kinh tế và Tài chính khi thẩm tra, đề nghị cân nhắc việc cấp tỉnh chỉ quy định khung giá để đảm bảo linh hoạt, phù hợp với thực tế và hài hòa lợi ích các bên.
Dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Giá sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10, khai mạc ngày 20/10.
Phương Dung
