Phát biểu tại phiên thảo luận tổ về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục giai đoạn 2026-2035 sáng 25/11, Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết Chính phủ sẽ siết điều kiện mở ngành đối với các lĩnh vực đặc thù như y khoa và luật. Những cơ sở không đáp ứng tiêu chí về đội ngũ giảng viên, năng lực chuyên môn và cơ sở thực hành sẽ không được đào tạo hai ngành này.
Theo Phó thủ tướng, y khoa là ngành đòi hỏi chuẩn đầu ra đặc biệt cao nên việc đào tạo phải gắn chặt với bệnh viện thực hành, đội ngũ giảng viên chuyên sâu và hệ thống kiểm định độc lập. Hiện cả nước có 34 trường đại học đào tạo ngành y với mức học phí và năng lực đào tạo khác nhau. Việc chuẩn hóa điều kiện mở ngành được xem là cần thiết để bảo đảm chất lượng nhân lực y tế trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng.
Với ngành luật, ông Bình cho biết nhiều trường không chuyên trước đây phát triển thêm khoa luật theo nhu cầu tuyển sinh, trong khi chưa có đủ nền tảng đào tạo chuyên sâu. Chủ trương mới hướng tới mô hình các trường không chuyên chỉ giảng dạy những học phần pháp lý cơ bản, còn đào tạo cử nhân luật phải tập trung tại các cơ sở chuyên ngành, đủ điều kiện thực hành pháp luật.
Phó thủ tướng nhấn mạnh những định hướng này nằm trong tinh thần Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Chương trình mục tiêu quốc gia sẽ tập trung nguồn lực để chuẩn hóa hệ thống giáo dục đại học, nâng chất lượng đội ngũ, tăng chỉ số xếp hạng và giảm tình trạng đào tạo không gắn với nhu cầu thị trường lao động.
Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình phát biểu thảo luận tổ tại Quốc hội sáng 25/11. Ảnh: Nguyễn Hoàng
Ông Nguyễn Hòa Bình cho rằng một số hạn chế của giáo dục đại học như đào tạo chưa sát thực tiễn hay tỷ lệ sinh viên làm trái ngành vẫn tồn tại, nên mục tiêu của chương trình lần này là khắc phục bằng cơ chế chuẩn hóa và sàng lọc. Chính phủ sẽ xây dựng bộ tiêu chí rõ ràng về kiểm định chất lượng, điều kiện giảng viên, hạ tầng đào tạo và tỷ lệ cam kết thực hành.
Theo Phó thủ tướng, các trường không đáp ứng yêu cầu có thể phải sáp nhập, thu hẹp quy mô hoặc ngừng mở ngành mới. Ở bậc sau đại học, chương trình cũng đặt mục tiêu chấn chỉnh tình trạng kiêm nhiệm hình thức, bảo đảm giảng viên tham gia đào tạo thực chất.
Ông dẫn chứng Việt Nam đã có một số cơ sở như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP HCM hay Bách khoa lọt nhóm 200 của một số bảng xếp hạng quốc tế. Tuy nhiên, để vươn lên nhóm 100, các trường phải tiếp tục nâng chất lượng nghiên cứu, chuẩn đầu ra về chuyên môn, ngoại ngữ và kỹ năng của sinh viên.
Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035 sẽ được Quốc hội thảo luận tại hội trường ngày 2/12 và dự kiến thông qua ngày 11/12.
Vũ Tuân
