Cuối tháng 3, khi Covid-19 diễn biến phức tại Hungary và nhiều nước châu Âu khác, Ninh Đức Hoàng Long, 30 tuổi, dành thời gian luyện tập opera tại nhà để chuẩn bị cho các vở diễn online. Vì dịch bệnh, anh ít đi biểu diễn hơn trước, tranh thủ khoảng thời gian này để nghỉ ngơi.
Trong 8 năm sống và làm việc tại Hungary, anh Long hai lần giành giải nhất cuộc thi thanh nhạc quốc tế Simándy József , một trong những sân chơi opera danh tiếng nhất thế giới. Ngoài ra, anh cũng thắng cuộc thi âm nhạc cổ điển Virtuozok do Thủ tướng Hungary bảo trợ và cuộc thi Operett quốc tế tại Slovakia.
"Có cơ hội tham gia và khẳng định mình trên các sân khấu opera quốc tế là điều may mắn, hạnh phúc của mình, giúp mình thêm tin tưởng vào con đường đang đi", anh Long nói.
Hoàng Long trong một buổi biểu diễn. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Sinh ra và lớn lên tại Ninh Bình, suốt ba năm học tại trường THPT Đinh Tiên Hoàng, cậu học trò Hoàng Long được gia đình định hướng theo khối tự nhiên. Dù cảm thấy thoải mái hơn với những môn xã hội, thường tham gia các hoạt động văn nghệ, nam sinh vẫn theo định hướng của gia đình, đặt mục tiêu thi vào một đại học đào tạo kỹ thuật tốt tại Hà Nội.
Chỉ đến giữa năm lớp 12, khi được một người bạn trong đội văn nghệ rủ thi trường nhạc, Long mới suy nghĩ vài hôm rồi hỏi ý kiến bố mẹ, nhưng vấp phải sự phản đối ngay lập tức. Sở dĩ, bố Long là nhà văn, thu nhập không cao, kinh tế gia đình gặp nhiều khó khăn nên không muốn con trai theo con đường nghệ thuật.
Không nhận được sự ủng hộ, Long ra ngôi chùa ngồi từ sáng đến tối muộn. "Khi về, bố mẹ đành chịu thua và cho mình lựa chọn theo mong muốn, nhưng nhắc rằng mình phải chịu trách nhiệm với quyết định này", Long kể. Từ đó, nam sinh quyết định rẽ hướng, theo đuổi âm nhạc.
Trong hai năm đầu học tại Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, Long không có bất cứ khái niệm gì về opera. Nam sinh nghĩ đơn giản, học xong sẽ trở về quê nhà Ninh Bình và xin làm giáo viên dạy nhạc. Tuy nhiên, Long được thầy cô nhận ra khả năng và động viên thi vào khoa Thanh nhạc, Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam. Khi được học chuyên sâu, nam sinh nhận ra mình hát nhạc cổ điển tốt hơn các thể loại khác, lại được thầy Đào Nguyên Vũ truyền cảm hứng về opera nên đã quyết tâm theo đuổi dòng nhạc này.
Năm 22 tuổi, Long được cố NSND Trung Kiên cử đi học tại nước ngoài, sau đó trúng tuyển học bổng Hiệp định Việt Nam - Hungary. Những ngày đầu sang học tập tại một đất nước hoàn toàn xa lạ, chỉ có một mình, chàng trai Ninh Bình đối mặt nhiều thử thách. "Đang quen với nhịp sống náo nhiệt, ồn ào của Hà Nội, bỗng dưng chuyển tới nơi mà ra đường chỉ lác đác vài người, mình hụt hẫng và trống trải vô cùng", Long kể.
Rào cản ngoại ngữ cũng khiến Long suýt mất cơ hội học tập tại Hungary. Dù nhận học bổng, anh vẫn phải tự liên hệ với Học viện âm nhạc Liszt Ferenc và cần trải qua kỳ thi tuyển sinh đầu vào. Tòa nhà của học viện có nhiều cổng, Long không thể tìm được lối vào để tham gia buổi thử giọng.
"Lúc đó mình không biết nói tiếng Hungary, loay hoay chạy tới chạy lui rất lâu. Lúc thật sự định bỏ cuộc, cánh cửa tự dưng mở ra. Mình đi vào và được biết đó là hôm thử giọng cuối cùng nên nếu bỏ lỡ sẽ không có cơ hội thi vào Học viện Liszt năm đó", Long nhớ lại tình huống đơn giản nhưng lại định đoạt tương lai của mình tại Hungary.
Những ngày đầu đến lớp, vì không thể giao tiếp được với bạn bè, Long chọn chỗ ngồi tại góc lớp, cần mẫn học tiếng Hungary song song chương trình thanh nhạc chính khóa. Sau mỗi giờ học, anh lại lên thư viện trường, dành thời gian đọc thêm tài liệu để tăng vốn từ tiếng Hungary. "Mình lúc đó chỉ biết nỗ lực gấp 3-4 lần, vận dụng hết khả năng để giao tiếp, hòa nhập được với các bạn", Long nói.
Ninh Đức Hoàng Long cùng Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng thống Áder János, tháng 9/2018. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Bất ngờ ập đến với chàng sinh viên Học viện Liszt vào năm 2014. Khi đó, Long hát một bài tiếng Hungary và đăng lên mạng xã hội. Video nhanh chóng được lan truyền và nhận về nhiều phản hồi tích cực chỉ trong một ngày. Long nhận được lời mời tham gia các cuộc thi truyền hình, buổi biểu diễn, nhưng đã từ chối tất cả. Cùng với lời khuyên của giáo viên, anh cho rằng thời điểm đó khả năng của mình chưa hoàn thiện, nếu sớm quen với ánh hào quang sân khấu sẽ dễ bị cám dỗ và ngủ quên trên chiến thắng.
Hai năm sau, Long lần đầu đăng ký tham dự cuộc thi thanh nhạc quốc tế Simándy József tại Hungary. Trong đêm chung kết, anh diễn bản Hazám hazám, tác phẩm làm nên tên tuổi của Simandy Jozsef - ca sĩ opera huyền thoại người Hungary, và được giám khảo đánh giá cao. Đặt mục tiêu là va chạm, học hỏi, nhưng anh bất ngờ giành giải nhất năm đó tại bảng dành cho lứa tuổi dưới 26.
Đến năm 2018, anh tiếp tục thử sức tại Simándy József. Lần thứ hai quay trở lại sân chơi lớn khi đã đạt thành tích cao nhất trong lần tham dự đầu tiên, đồng thời là thí sinh châu Á duy nhất, Long bị áp lực.
Anh dành nhiều thời gian luyện tập hơn vì hiểu rằng tại bảng chuyên nghiệp dành cho những người trên 26 tuổi, tính cạnh tranh sẽ rất khác. Kết quả, anh một lần nữa giành giải nhất, được nhà hát Quốc gia Opera Hungary mời làm nghệ sĩ chính thức. "Đây là điều mình không dám mơ tới trước đó chứ đừng nói trở thành hiện thực", Long bộc bạch.
Sau khi giành được các danh hiệu, khẳng định tên tuổi trong lĩnh vực opera tại Việt Nam và Hungary, Hoàng Long thường xuyên nhận được lời mời biểu diễn tại các chương trình trong nước và quốc tế.
Đầu tháng 9/2018, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sang thăm Hungary. Một tuần trước buổi gặp gỡ giữa lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam và Thủ tướng Orbán Viktor, Long nhận được lời mời của Văn phòng Thủ tướng Hungary về việc biểu diễn hai tác phẩm của hai quốc gia. "Được hát trong khán phòng mà khán giả chính là những lãnh đạo cấp cao hàng đầu của hai nước, đây là vinh dự lớn với một sinh viên như mình", Long nói.
Ngoài trải nghiệm đó, Long cũng được biểu diễn trước Thủ tướng Orbán Viktor và Tổng thống Áder János của Hungary thêm 7 lần khác tại London (Anh), Budapest (Hungary) và Tokyo (Nhật Bản). Trong cuộc thi Công thức 1, anh cùng ba nghệ sĩ opera nổi tiếng nhất của Hungary biểu diễn quốc ca nước này. Phần biểu diễn được truyền hình trực tiếp tại Hungary và nhiều nước khác.
Để ghi nhận những thành tích xuất sắc của Hoàng Long trong quá trình sống và làm việc tại Hungary, cuối năm 2018, Tổng thống Áder János đã ký đặc cách cấp quốc tịch Hungary trước thời hạn cho anh, dù Long đang là sinh viên và mới cư trú tại nước này 5 năm. Anh là người Việt Nam đầu tiên nhận đặc cách này.
Hoàng Long nhận quyết định đặc cách quốc tịch Hungary, năm 2018. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Năm 2020, Hoàng Long tốt nghiệp xuất sắc thạc sĩ biểu diễn opera của Học viện Liszt, đồng thời có tên trong danh sách "30 Under 30" do tạp chí Forbes Việt Nam bình chọn. Giữa tháng 3/2021, anh là một trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam triển vọng do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xét chọn.
Hiện, các cuộc thi và hoạt động thanh nhạc quốc tế đều bị gián đoạn do Covid-19, Hoàng Long đang dành thời gian luyện tập, học thêm nhiều vai diễn mới và tham gia một số vở diễn online cùng Nhà hát Opera. Sau gần 10 năm ở Hungary, được góp mặt trong nhiều dịp biểu diễn cho lãnh đạo cấp cao các nước, anh Long chia sẻ bản thân đã trưởng thành hơn nhiều.
"Mình lần lượt chạm tay vào những danh hiệu, điều mà cậu thanh niên bỏ nhà ra chùa để đấu tranh được thi trường nhạc năm xưa chưa từng dám mơ đến. Hy vọng, mình sẽ làm được nhiều hơn nữa trong tương lai, đóng góp phần nào đó vào mối quan hệ tốt đẹp giữa Việt Nam và Hungary", anh nói.
Thanh Hằng
