Cố tác giả Yoshito Usui sáng tác manga Shin cậu bé bút chì với mong muốn tái hiện tuổi thơ của mình - nhưng qua góc nhìn “người lớn” hơn để gửi gắm những thông điệp xã hội - Ảnh: TV Asahi
Từ truyện tranh của cố tác giả Yoshito Usui năm 1990, Shin cậu bé bút chì được chuyển thể thành anime hai năm sau và nhanh chóng trở thành hiện tượng văn hóa đại chúng tại Nhật Bản và nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Nội dung của câu chuyện xoay quanh cuộc sống thường nhật của cậu bé Shinnosuke Nohara - hay Shin-chan - trong một gia đình bất ổn, lúc nào cũng ồn ào náo nhiệt.
Tạo hình nhân vật đơn giản, màu sắc tươi sáng, nhưng phần lời thoại lại chứa nhiều tình huống và câu đùa “người lớn”, khiến bộ phim vừa gây tranh cãi vừa được yêu mến.
Hơn ba thập kỷ đồng hành cùng Shin cậu bé bút chì
Một trong những đặc điểm gây chú ý là những trò nghịch ngợm của Shin-chan: thản nhiên kéo quần khoe mông, tung ra hàng loạt câu nói “khó đỡ”, hoặc pha trò bằng những hành động không phù hợp lứa tuổi.
Trẻ em thì cười vì những trò đùa đơn giản, còn người lớn bật cười vì nhận ra những chi tiết tinh tế phản ánh xã hội ẩn sau lớp vỏ hài hước.
Những mảng hài này có thể khiến phụ huynh chau mày, nhưng lại là lý do thu hút khán giả trưởng thành ngồi xem cùng con trẻ - Ảnh: TV Asahi
Không ít tình huống “nhạy cảm” thực chất là phép ẩn dụ nhẹ nhàng, phơi bày những áp lực, mâu thuẫn trong đời sống gia đình và xã hội Nhật Bản hiện đại.
Chính sự pha trộn giữa tiếng cười trẻ thơ và yếu tố trào phúng dành cho người lớn đã tạo nên sức hút đặc biệt thương hiệu lâu đời này.
Một yếu tố quan trọng khác là hệ thống nhân vật phong phú và dễ đồng cảm.
Từ bố Hiroshi vụng về nhưng hết mực thương con, mẹ Misae nóng tính nhưng đầy trách nhiệm, tới nhóm bạn, thầy cô của Shin-chan - tất cả đều mang nét tính cách rõ rệt, phản ánh những hình mẫu xã hội quen thuộc.
Sự tương tác giữa họ tạo nên vô số tình huống hài hước nhưng cũng không kém phần cảm động.
Những năm gần đây, Shin bắt đầu giảm yếu tố châm biếm xã hội và đưa khán giả đến những cuộc phiêu lưu kỳ thú, hấp dẫn để phù hợp hơn với trải nghiệm ngoài rạp chiếu - Ảnh: TV Asahi
Ngoài yếu tố giải trí, Shin-chan thường xuyên lồng ghép những bài học nhẹ nhàng về cách ứng xử, văn hóa ứng xử gia đình và xã hội.
Một số tập khai thác các tình huống cảm xúc sâu lắng, cho thấy đằng sau vẻ ngoài tinh nghịch là một thế giới tình cảm giàu chất nhân văn.
Sức sống bền bỉ của thương hiệu này còn đến từ cái chất châm biếm đầy đương đại của Shin-chan, giúp series này không ngừng "bắt trend" như một cách khéo léo cập nhật các xu hướng xã hội, công nghệ và văn hóa đại chúng.
Tuy không còn nhiều chất trào phúng, ít nhất Shin cậu bé bút chì sẽ luôn giữ được tinh thần của nguyên tác và truyền tải các giá trị về gia đình và xã hội - Ảnh: TV Asahi
Không ít nhà phê bình từng đánh giá Shin cậu bé bút chì là “tấm gương” phản chiếu xã hội Nhật, thông qua đôi mắt của một đứa trẻ vừa ngây thơ vừa tinh quái.
Series này cho thấy gia đình không phải lúc nào cũng hoàn hảo, cha mẹ không luôn kiên nhẫn, và trẻ con thì không chỉ biết vâng lời. Chính sự chân thật đó đã khiến tác phẩm trở thành biểu tượng văn hóa, vượt qua ranh giới tuổi tác và biên giới quốc gia.
Thành công của Shin-chan cũng được củng cố nhờ chiến lược thương mại thông minh: từ đồ chơi, quần áo, phụ kiện cho tới các sản phẩm lưu niệm.
Trailer Shin cậu bé bút chì: Nóng bỏng tay! Những vũ công siêu cay Kasukabe
Các bộ phim điện ảnh như Shin cậu bé bút chì: Nóng bỏng tay! Những vũ công siêu cay Kasukabe sắp ra mắt ngày 22-8 tới, hay những màn hợp tác với thương hiệu lớn giúp nhân vật luôn hiện diện trong đời sống, biến Shin thành hình ảnh in sâu vào tâm trí khán giả toàn cầu.
Ngày nay dù phải điều chỉnh nội dung để phù hợp hơn với khán giả nhỏ tuổi, Shin cậu bé bút chì vẫn giữ nguyên tinh thần của nguyên tác: dí dỏm, nghịch ngợm và đôi khi “quá trớn”.
Và có lẽ, chính sự “không hoàn hảo” này lại là điều khiến bộ phim trở thành một phần ký ức đẹp của nhiều thế hệ, từ trẻ em cho tới những người đã trưởng thành.
Tại Việt Nam, Shin cậu bé bút chì lần đầu xuất hiện trên truyền hình vào năm 2002 với loạt 54 tập phát sóng trên kênh HTV7. Đến năm 2015, một phiên bản gồm 104 tập đã được lồng tiếng và phát sóng trên HTV2, trở thành tuổi thơ của một thế hệ khán giả Việt.
Năm 2006, Nhà xuất bản Kim Đồng lần đầu tiên phát hành bộ truyện tranh Shin - Cậu bé bút chì. Tuy nhiên ấn bản này nhanh chóng bị tạm dừng do một số nội dung và hình ảnh bị đánh giá là không phù hợp với độc giả nhỏ tuổi.
Năm 2011, Kim Đồng chỉnh sửa và tái bản bộ truyện, đồng thời giới hạn độ tuổi đọc từ 12+ và tạo được một cộng đồng độc giả đông đảo đến hiện tại.
